حمیده زند - خبرگزاری موج قم؛ اگر چه قم، هنوز به وضعیت سفید در کاهش کرونا نرسیده است، اما در سطح شهر، شاهد افزایش تردد شهروندان و به ویژه ایجاد ترافیک در برخی از نقاط و ساعات در طول روز هستیم و بسیاری از اصناف و مشاغل به کسب و کار و مشغله‌های کاری خود بازگشته‌اند و در این وضعیت، نیاز به حمل و نقل عمومی با توجه به افزایش مطالبات از طریق سامانه ۱۳۷ شهری و از میان بردن نقاط ترافیکی بیش از گذشته احساس می‌شود و مدیریت شهری تصمیمات و سیاست‌گذاری‌های جدیدی را در راه‌اندازی ناوگان حمل و نقل به ویژه اتوبوس اتخاذ کرده است.

ناوگان اتوبوس شهری قم، پس از مدت‌ها از شیوع کرونا، روز شنبه دهم خرداد، فعالیت خود را با ۸۰ دستگاه اتوبوس از بخش خصوصی از سر گرفت و این اتوبوس‌ها در ۷ خط مهم و پردد در خیابان‌های پردیسان به سمت نبوت، بنیاد به سمت شهید منتظری، پردیسان به سمت کامکار، نبوت به سمت جمکران، توانیر به سمت یزدانشهر، شاهد به طرف شهید محلاتی و پارکینگ شرقی به سمت پردیسان به ارائه خدمت می‌پردازند.

رعایت پروتکل‌های اجتماعی از جمله عدم دریافت کرایه نقدی و فاصله‌گذاری در داخل اتوبوس از جمله سیاست‌هایی است که به نظر می‌رسد ضمن خدمت‌رسانی به شهروندان، بخشی از مشکلات ترافیکی و تردد در سطح شهر را رفع می‌کند، هر چند در گزارشی میدانی برخی از شهروندان کم‌کار شدن ناوگان عمومی شهر را موجب سوء‌استفاده برخی از تاکسی‌های شخصی می‌دانستند و عده‌ای نیز در این گزارش میدانی، از عدم توان در پرداخت هر روزه هزینه تاکسی‌های اینترنتی برای رفتن به محل کار خود سخن می‌گفتند و راه‌اندازی ناوگان حمل و نقل عمومی را در این وضعیت، یکی از راهکارهای مهم در رفع مشکلات ترافیکی و جابه جایی آسان و ارزان‌تر در سطح شهر می‌دانستند و همین مطالبات نیز موجب شد تا ناوگان اتوبوس‌رانی به طور جدی فعالیت خود را از سر بگیرد.

سفرهای درون شهری با اتوبوس، دارای مزیت‌های زیادی برای شهروندان است و در شرایطی که شهروندان به دلیل مشکلات اقتصادی به سمت کسب و کارهای خود بازگشته‌اند و محدودیت فعالیت مشاغل و اصناف تا حد زیادی رفع شده است، نمی‌توان جایگاه اتوبوس‌رانی را در تسهیل ترددهای شهری نادیده گرفت؛ بدون شک، تردد در کلان‌شهری چون قم که در سالهای اخیر دارای رشد و توسعه چشمگیری بوده است، بدون تکیه بر ناوگان حمل و نقل عمومی، کاری دشوار و هزینه‌بر است، علاوه بر تاثیر حمل و نقل عمومی بر روی کاهش حجم ترافیکی و هزینه‌های تردد و رفع آلودگی هوا، یکی از آثار مهم، افزایش حمل و نقلی ایمن در سطح شهر و کاهش تصادفات درون شهری است.

استفاده از خودروهای شخصی با توجه به هزینه‌های سوخت، در افزایش میزان آلایندگی هوا تاثیرگذار است و تعدد خودروهای شخصی، حجم گسترده‌ای از ترافیک و آلودگی زیست‌محیطی را در سطح شهر رقم می‌زند و همزمان سلامت جسم و روح را به مخاطره می‌اندازد، با وجود کرونا، زندگی شهری بدون ناوگان اتوبوس‌رانی، لنگ می‌زند و باید فرهنگ شهروندی را به سمت و سوی رعایت بهداشت و پروتکل‌های جهانی در جلوگیری از شیوع کرونا، ارتقاء بخشید و ناوگان اتوبوس‌رانی را با شاخص‌ها و معیارهای بهداشت جهانی در جلوگیری از گسترش این بیماری، ساماندهی کرد تا بخش عمده‌ای از دغدغه‌ها رفع شود.

اگرچه شهرداری قم از همان روزهای آغازین با وجود تعطیلی ناوگان حمل و نقل شهری و کاهش شدید درآمدها، حضور فعال خود را در ضدعفونی بسیاری از خیابان‌ها و معابر و ایستگاههای اتوبوس در محیط شهری به خوبی نشان داد و در مسیر فرهنگ شهروندی و ارتقای آگاهی در مقابله با کروناویروس، اقدامات ارزشمندی را رقم زد و اگر امروز شهروندان با خیالی آسوده از ناوگان اتوبوس‌رانی استفاده می‌کنند، به دلیل رعایت پروتکل‌هایی است که شهرداری در ارائه خدمت به شهروندان با استانداردهای جهانی در نظر گرفته تا مبادا توسعه فعالیت ناوگان حمل و نقل عمومی، لطمه‌ای در جهت سلامت شهروندان به وجود بیاورد.

تجهیز ناوگان اتوبوس‌رانی قم به ویژه در طول دو سال گذشته، نویدبخش کاهش آلودگی هوا و ارائه خدمات بهتر به شهروندان بوده و هست و با شرایط کرونایی، تمهیدات لازم در جهت جلوگیری از شیوع کروناویروس، اندیشیده شده است، اگر چه شهروندان خود نیز سهم مهمی در رعایت بهداشت عمومی و پروتکل‌ها دارند و نباید سلامت خود و دیگران را به واسطه بی‌مبالاتی در عدم استفاده از تجهیزات بهداشتی در سفرهای درون‌شهری به خظر بیندازند.

ناوگان اتوبوس‎رانی قم، مدت‌هاست که روند به روزرسانی و نوسازی را سپری می‌کند و با هزینه‌های کلان، بخش عمده‌ای از این ناوگان نوسازی شده است، سال گذشته علی‌رغم مشکلات مالی و عدم همراهی دولت، اتوبوس‌رانی قم توانست با هزینه‌های هنگفتی، ۱۰۷ دستگاه اتوبوس را در چرخه تعمیر و به روزرسانی قرار دهد و برای آن برنامه‌ریزی کند و بیش از ۱۰۰ اتوبوس مدرن و مجهیز را با قیمت ۱ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان در ازای هر دستگاه، خریداری نماید تا ناوگان حمل و نقل عمومی از چهره فرسوده‌ و ناکارآمدی که داشت بیرون بیاید و اگر بحران کرونا نبود قطعا تحولات مهمی در ناوگان حمل و نقل عمومی قم رقم می‌خورد.

ماندن کروناویروس و عمر این بحران اگر چه هنوز قابل پیش‌بینی نیست اما قطعا در ماههای آینده برمیزان ترددهای شهری و خروج مردم از قرنطینه‌های خانگی افزوده می‌شود و مدیریت شهری باید برنامه‌ریزی منسجم‌تری را در جهت توسعه خدمات توام با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و صیانت از سلامت شهروندان ارائه دهد، و البته در جهت افزایش سلامت ناوگان حمل و نقل عمومی باید در بخش دولتی نیز بودجه‌ای را در حمل و نقل عمومی در نظر گرفت تا بتوان ارائه خدمات و حفظ سلامت را هم‌زمان مورد توجه داد، به ویژه اینکه دولت در بازگشت شهروندان به زندگی عادی و حفظ شریان‌های اقتصادی در بحران کرونا با رعایت پروتکل‌های بهداشتی تاکید دارد و قطعا مدیریت شهری به واسطه زیان‌های مالی که متحمل شده به تنهایی نمی‌تواند به خدمات ایده‌آلی بپردازد و مشارکت بخش دولتی و همراهی دستگاههای اجرایی به ویژه دانشگاه علوم پزشکی در پیشگیری از شیوع کرونا همگام با توسعه خدمات در محیط شهری، امری ضروری است.

شهرداری قم قبل از شیوع کرونا، بازنگری در طرح جامع حمل و نقل قم را مورد تاکید قرار داد و امیدواریم با سیاست‎گذاری‌ها در سطح کلان و مطالعات این طرح شاهد افزایش ایمنی و آرام سازی تردد در سطح شهر باشیم، البته فرهنگ‌سازی در حوزه ترافیکی خود می‌تواند در کاهش آلودگی و افزایش کارآمدی حمل و نقل عمومی اثرگذار باشد و باید در این بخش، به درستی سرمایه‌گذراری کرد و با توجه ویژه به ارتقای فرهنگ ترافیکی، استانداردسازی معابر، اصلاح هندسی معابر و همچنین نصب دوربین‌های ثبت تخلف در جهت ارتقای ایمنی در قم و همچنین کاهش آلودگی و مقابله با کرونا، گام‌های اساسی برداشت.