به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج همدان، این روزها پدیده مسکن و گرانی آن به مسئله ای  داغ و بسیار پرچالش در میان شهروندان بدل شده است و هر یک از کارشناسان، شهروندان و مسئولانی که به نوعی خود نیز در موضوع مانده اند به بررسی این مهم می پردازند و دلایل گرانی بیش از اندازه و نامتناسب و افسار گسیخته آن را با ناراحتی فراوان جویا می شوند و به صورت کلی چرایی این موضوع لحظه ای نیازمندان این مقوله را رها نمی کند و تمامی داغ و رنج این امر نیز برای توده است؛ توده ای که خود را در محاصره انبوهی از گرانی ها و مشکلات با درآمدی کف می یابد.

در این میان اگر گرد خویش را در پی  روشنی برای پرسش هایتان بگردید، پاسخ هایی در سطوح کلان و خرد را چون: افزایش قیمت چند برابری نهاده ها یا مصالح ساختمانی، رشد ناموزن حقوق، دستمزد  و قیمت مسکن دربرابر تورم موجود، وام های پرداختی ناچیز بانک مسکن، دلال بازی یا سفته بازی فرصت طلبان و یا سلطان هایی که در هر حوزه ای خودی نشان می دهند، بی سرانجام ماندن مسکن های مهر، طرح اجتماعی مسکن برای اقشار کم درآمد، فروش نرفتن نفت و ارتباط آن با تزریق ارز به پروژهای عمرانی و فرار سرمایه به واسطه کاهش سودهای بانکی و سرمایه گذاری در مسکن و مالیات بر خانه های خالی و  افزایش قیمت زمین و یا در برخی شهرها نیز توام با کمبود زمین و عواملی دیگر.

یکی از موضوعاتی که در همدان جدای از دلایل مذکور، از رنگ بیشتری برخوردار است روحیه سرمایه گذاری مردم این شهر از قدیم الایام در ملک و مسکن بوده است و اکنون نیز با توجه به شرایط حاکم کسانی که از سرمایه ای برخوردار هستند بیش از پیش به این موضوع تمایل نشان می دهند هر چند تعدادشان پرشمار هم نیست.

دور نشویم و اما مقصود، در این شرایط شماری معدود انبوه ساز بر دلایل مذکور دلیلی دیگر را جای داده اند و می گویند یکی از عامل های گرانی مسکن در همدان بر این است که میراث فرهنگی مجوز ساخت وساز در بافت هایی که تاریخی نیست را نمی دهد و آن ها را  تاریخی می داند و یا اگر مجوز صادر می کند از تراکم پایین ۲ تا ۲.۵ طبقه برخوردار است.

حفظ بافت تاریخی مصوب هیچ تاثیری بر گرانی مسکن ندارد

علی مالمیر، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان در نشست خبری که به مناسبت روز جهانی صنایع دستی در باغ نظری برگزار شد، به موضوع طرح شده با اشاره به اینکه حفظ بافت تاریخی هر شهر که بیانگر هویت و تاریخ آن شهر است از اهمییتی وافر برخوردار است، اینگونه پاسخ داد: با توجه به اینکه همدان از دو حیث تاریخ و طبیعت مورد توجه گردشگران است و از این منظر برای شهر و استان نیز آورده اقتصادی خواهد داشت همواره به آن بیش از پیش توجه می کنیم.

مالمیر با بیان اینکه وضعیت جغرافیایی استان از آب و هوا، کوهستان ها، دره ها و دامنه شمالی کوهستان الوند و ... که  داشته های ما محسوب می شود، سخن گفت و عنوان کرد: به واسطه نعمت ها و موهبت های ارزانی شده، در حفظ آن ها پرتلاش و حساس هستیم.

وی افزود: نگرانی هایی این روزها برای الوند وجود دارد که اگر الوند آسیب ببیند محیط زیست ما به مخاطره می افتد و دیگر اینکه مزیتمان را برای جذب گردشگر از دست خواهیم داد.

وی با اشاره به محیط زیست که حکم مرگ وزندگی را برای آدمی دارد، یادآور شد: تاریخ ما و حفظ بافت تاریخی و بناهای ما نیز از این حکم پیروی می کند و به همان میزان دارای حساسیت است و اگر بافت تاریخی و بناهای ما از بین برود بسیاری از گردشگرانی که علاقمند به سفر برای دیدن این آثار هستند را نیزاز دست می دهیم. یادمان باشد که این ها دارایی و سرمایه ما در این شهر است.

وی افزود: چراکـه معمـاری سنّتی و بومی هر محل، در یک تداوم تاریخی و در راستای یک سیاست مبتنی بر استمرار به تدریج و در طول سالیان متمادی با طبیعت و محیط اطراف شکل گرفته است. طیف این مقوله می تواند جنبه های گوناگون فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را در بر داشته باشد

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان با بیان اینکه موضوعی را مطرح کرده اند و می گویند میراث اجازه ساخت وساز در مکان هایی را نمی دهد که بافت تاریخی محسوب نمی شوند و از این حیث این موضوع از عواملی است که باعث گرانی مسکن در همدان شده است، عنوان کرد: این ادعا را مردود می دانم و شورای عالی شهرسازی کشور ۱۶۸ شهر را واجد بافت دارای ارزش دانسته و مصوب کرده است. 

در مصوب شورای عالی شهرسازی بر خصوصــیاتی کــه بایــد حفــظ شــوند، ویژگی های تاریخی بودن شهر یا منطقه شهری و همه عناصری است کــه ایــن ویژگــی را متجلّــی مــی ســازند، تاکید شده است.

مالمیرتصریح کرد: راه و شهرسازی، شهرداری و میراث در حوزه شهرسازی موظف به تمکین از مصوبه هستند. چهار شهر همدان، تویسرکان، نهاوند و ملایر از میان شهرهای دارای بنای واجد ارزش در استان ما مشخص شده است. محدوده آن هم مصوب شورای عالی شهرسازی است. سال ۱۳۹۴ این قانون ابلاغ شد.

باید ببینیم ۱۶۴ شهر دیگر بافت خود را چگونه حفظ کرده اند. کاشان، بوشهر، یزد، خوی از جمله این شهرها است. ما مجبوریم، موظفیم و وظیفه قانونی ما این است که این بافت ها را حفظ کنیم.

وی با بیان اینکه کاملا قاطع و محکم بر اساس وظایف ذاتی خود محافظ این بافت هستیم، عنوان کرد: در مراسم معارفه بنده آقای نیکبخت گفتند « آقای مالمیر اگر یک خشت از بناهای تاریخی کم شود با شما برخورد می کنیم». ما از روز اول پذیرفتیم مسئولیت میراثی را بر عهده گرفته ایم و هیچ تعارفی نداریم و اعتقاد داریم دولت و مقامات و مدیران ارشد استان نیز این را از ما می خواهند که ما باید به وظایف قانونی خود را عمل کنیم.

حفظ بافت تاریخی مصوب هیچ تاثیری بر گرانی مسکن در همدان ندارد

وی ادامه داد: در اجرای قانون دستگاه های نظارتی و دستگاه های حاکمیتی نیز همین  مطالبه را از میراث دارند  و از ما حمایت خواهند کرد. تردید نداشته باشید.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان با بیان اینکه شهر همدان و بر اساس طرح تفصیلی، همدان 500 هکتار بافت تاریخی دارد و اکنون طبق طرح جامع اصلاحی قرار است مساحت شهر به 7000 هکتار افزایش یابد.

طبق طرح تفصیلی کنونی یک نهم از شهر بافت تاریخی است که در این میان بخش اعظم آن هگمتانه و بازار است. در محل بازار که آپارتمان سازی نخواهد شد و بخشی از آن معابر است. به عبارتی دیگر تقریبا نصف بافت تاریخی موجود قابلیت ساختمان سازی ندارد که عدد بافت ما را به یک هجدهم خواهد رساند، یعنی حدود 5 درصد. چگونه می توان ادعا کرد که اگر در 5 درصد شهر آپارتمان سازی رخ ندهد خانه گران می شود؟ مگر گرانی موجود فقط مربوط به محدوده 5 درصدی بافت تاریخی است؟ در سایر نقاط شهر خانه گران نشده است؟

مالمیر تشریح کرد: مشاور ما مطالعه کرده است و به این نتیجه رسیده است که بیش از 75 درصد ضوابط ما برای بافت منطبق بر ضوابط طرح تفصیلی است. طرح تفصیلی بر اساس عرض معبر ارتفاع را مشخص کرده است. در بافت موجود عرض معبر کم است و اساسا ارتفاع زیاد ممکن نیست مگر اینکه تخلف رخ دهد و عرض معبر نادیده شود.

اگر طرح تفصیلی مصوب که انجام شده است، رعایت می شد ما بسیاری از بناهایی که در بافت داریم را نداشتیم. مثال: پارکینگ سینا اصلا هیچ تطابقی با بافت ندارد و حتی با طرح تفصیلی نیز تطابق ندارد. چه کسی پاسخگو است؟  پارکینگ آقاجانی بیگ چرا ساخته می شود؟ ما هیچ مصوبه ای در هیچ کجا نداشته ایم که در بافت مذکور بالاتر از 5 طبقه ساخته شود.

گاه سوال می شود چرا تفاوت دارد؟ باید گفت برخی از ساخت و سازها قبل از اینکه بافت مصوب شود و ضوابط بافت مشخص شود انجام شده است. بعضی از ساخت و سازها و پروانه ها قبل از اینکه از میراث استعلام شود شهرداری وقت یا الزام نداشته یا بافت مصوب نشده و استعلامی از میراث فرهنگی نکرفته و ساخته شده است. گاهی می بینیم در بافت خانه هایی داریم که 6.5 یا هفت طبقه ارتفاع دارد که بدون استعلام از میراث فرهنگی انجام شده است.

بعد از شناسایی هر بنای واجد ارزش تاریخی محدودیت ساخت اعمال کرده ایم

وی ادامه داد: دلیل سوم بر ضوابط عمومی بافت است و برای اینکه یکسان و شفاف شود و قابلیت سلیقه ای نداشته باشد به ضوابط اقتصادی بافت پرداخته ایم. مشاور ما پهنه های شهر را مطالعه کرده است. طبق پهنه های موجود برخی از تغییرات رخ داده و برخی از خانه ها واجد ارزش تاریخی دانسته شده اند و پس از آن محدودیت ساخت قرار داده شده است.

وی افزود: این تغییرات ناشی از این است که طبق بخشنامه شورای عالی شهرسازی در بافت باید بارگذاری اضافه نشود، معابر گسترش پیدا نکند و تعریض معابر نداشته باشیم. این مصوبه شورای عالی شهرسازی است. نمی دانم چرا کسانی که باید اجرا و تمکین کنند، اصرار دارند که برخی از معابر تعریض شوند و املاک مجاور متناسب با تعریض ارتفاع گیرند. با این توصیف تمام تلاشمان را با مشاور بافتمان داشتیم تا جایی که می شود به بناهای تاریخی آسیب نرسد به سمتی برویم که محدودیت ساخت و ساز کمتر باشد.

چرا برخی فکر می کنند ضابطه حفظ بافت تاریخی محدودیت است و تمکین نمی کنند؟

همان ضابطه ای که مشخص کرده است در برخی معابر ساختمان مرتفع ساخته شود و مثلا تا 6 طبقه ساخته شود همان قانونی است که محدودیت ساخته در بافت را ایجاد کرده است چگونه است که ارتفاع تعریف شده در سایر معابر را می پذیریم اما ضوابط بافت را نمی پذیریم؟

چرا برخی فکر می کنند که ضابطه ای که مربوط به حفظ میراث است محدودیت است اما ضابطه طرح تفصیلی محدودیت نیست؟

در بافت های تاریخی نظر میراث تعیین کننده است و خلاف نظر میراث نظری داده نمی شود. اصل بر این است که طرح تفصیلی همدان که در حال بازنگری است قبل از هر چیز با بافت تطبیق داده شود.

وقتی مصوبه شورای عالی شهرسازی است به این معناست که نماینده میراث فرهنگی، وزارت کشور، راه و شهرسازی که دبیرخانه است و بخش های خصوصی و دولتی حضور داشته اند.

مالمیر ادامه داد: پس محدودیت های در نظر گرفته شده برای بافت به هیچ وجه موجب افزایش قیمت مسکن نشده است به دلایل ذیل:

•  مساحت قابل ساخت و ساز بافت تاریخی حدود ۵ درصد است
• بخش اعظم این معابر بر طرح تفصیلی منطبق است و همین محدودیت ها در طرح تفصیلی وجود دارد
•  در حوزه مسکن عرضه و تقاضا تعیین کننده قیمت است.

همدان بورس خرید و فروش ملک است

وی تصریح کرد: از شما می پرسم جز همدان کدام شهر به عنوان سرمایه گذاری به مسکن نگاه می کند؟ در همدان هرکس قصد پس انداز دارد یا وام می گیرد و در ملک سرمایه گذاری می کند. در همدان بورس ملک و خرید و فروش آن به یک فعالیت اقتصادی تبدیل شده است. مردم برای کسب سود ملک خرید و فروش می کنند. اگر پژوهش انجام شود مشخص می شود که بخش اعظم خرید و فروش ها جهت کسب سود است نه خانه دار شدن.

وی با بیان اینکه گرانی مسکن را باید در جای دیگری جست، گفت: مگر من کارمند می توانم با این افزایش قیمت خانه خریداری کنم. میزان تقاضای مسکن در همدان چقدر است؟ اکنون مسکن مهر ساخته شده در استان متقاضی ندارد اما مسکن گران شده است که ناشی از بورس بازی است و عوامل مختلف دیگری نیز همچون فضای مجازی بی تاثیر نبوده اند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان با بیان اینکه  بافت تاریخی؛ قلـب تپنـده هر شهر تاریخی است، عنوان کرد: حفظ بافت تاریخی مصوب شورای عالی شهرسازی هیچ تاثیری بر گرانی مسکن در همدان ندارد و ظرفیت  ساخت مسکن  بر اساس مصوب شورا  در محدوده بافت تاریخی همدان بسیار ناچیز است و بر اینکه هیچ تعارفی در حفظ بافت تاریخی شهر با کسی ندارم، تاکید کرد.