سروش زنگنه-خبرگزاری موج کرمانشاه، درک، کنترل و نظام بخشی به فضای مجازی دغدغه‌ای که این روزها تحت عنوان اجرایی شدن و یا نشدن طرح"صیانت"مورد دغدغه عموم جامعه قرارگرفته است، اقدامی که مراجع عظمای تقلید و رهبر معظم انقلاب به آن اهتمام ویژه داشته وجود این فضا را جامعه کنونی به‌خوبی درک کرده‌اند و بجای پاک کردن صورت‌مسئله با ایجاد محدودیت و فیلترینگ فضای مجازی، خواستار نظام بخشی بر اساس نیاز امروز جامعه هستند، نکته قابل‌توجهی که می‌طلبد نمایندگان مجلس بجای اثبات تعصب کورکورانه حزبی و شخصی، درصدد چکش‌کاری اصولی و منطقی آن برآیند.

آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی در جلسه درس تفسیر خود به آسیب‌شناسی فضای رسانه‌ای کشور به‌ویژه فضای سایبری پرداختند و خاطرنشان کردند: «این فضای به‌اصطلاح مجازی در حقیقت فضای حقیقی است، ما حق نداریم بگوییم که این فضا، فضای مجازی است، وقتی در اینجا نقل‌وانتقال اندیشه میسّر است و فکر و اندیشه منتقل می‌شود و به‌واسطه آن جوان متحوّل می‌شود فضا فضای حقیقی است روحانیونی که توفیق تبلیغ را ندارند لااقل این فضای حقیقی را دریابند! تا به‌واسطه حضور آنان بیگانه نتواند سوءاستفاده کند.»( اسراء)

واقعیت این است که طرح صیانت می‌گوید هر محتوایی که روی شبکه اینترنت جهانی قرار می‌گیرد چه در داخل کشور و چه در خارج کشور تهیه‌شده باشد باید از یک شورای خاص، مجوز فعالیت بگیرد. مثلاً اینستاگرام به‌عنوان یک محتوا/ بستر یا تلگرام یا هر پیام‌رسان یا اپلیکیشنی یا سایت‌های خارجی باید از این شورای خاص مجوز فعالیت بگیرند.

بدیهی است اینترنت به‌عنوان یک شبکه جهانی، با قوانین داخلی یک کشور مانند ایران اداره نمی‌شود و تجربه نشان می‌دهد شبکه‌های بین‌المللی برای گرفتن مجوز تمایلی به مراجعه به شورای داخلی یک کشور ندارند. درنتیجه به‌صورت قانونی و طبق این طرح، همه محتویات، شبکه‌ها، پیام‌رسان‌ها، آپ ها و حتی سایت‌هایی مانند گوگل یا خدمات پست الکترونیک وابسته به این سایت‌ها مانند جی میل و نظایر آن به‌صورت قانونی قابل فیلتر خواهد بود. لازم به ذکر است به‌خودی‌خود این تلقی که هرکسی هرجایی خواست کاری انجام بدهد باید از دولت مجوز بگیرد، باعث محدود شدن فعالیت‌ها یا دست‌کم حق بر دسترسی به محتویات آزاد اینترنت می‌شود.

مصداق بارز این عدم موفقیت فیلترینگ را عملاً می‌توان در محدودسازی بستر تلگرام در سطح جامعه مشاهده کرد که نه‌تنها این محدودسازی نتوانست در عمل موفق باشد، بلکه به‌واسطه پناه آوردن عموم جامعه که اکثر آن‌ها را نوجوانان و جوانان تشکیل می‌دهد، پای فیلترشکن‌های مختلف نیز به گوشی‌های شخصی باز شد.

مردم بهترین تمیز دهندگان در استفاده از فضای مجازی هستند

نماینده مردم تالش در مخالفت با این طرح گفت: صیانت یعنی نگهداری و حفظ حقوق کاربران که در قانون معنا و مفهوم آن پیش‌بینی‌شده است. منظور از کاربران مشترکان و مردم هستند. ما به‌عنوان نمایندگان مجلس اگر به دنبال حفظ حقوق مردم هستیم باید دغدغه‌های آن‌ها را لحاظ کنیم.

حسن محمدیاری گفت: امروز با طرحی روبرو هستیم که حدود ۷۰ درصد با طرح اولیه تغییر کرده و ای‌بسا برخی اعتقاددارند این طرح باید اساساً و ۱۰۰ درصد تغییر کند. طرحی که دستخوش ۷۰ درصد تغییر شده طرح جالب و جامعی نبوده است و این ایراد به آن وارد است.

محمدیاری بابیان اینکه این طرح نیازمند کار کارشناسی است، خاطرنشان کرد: ما با دولت انقلابی مواجه هستیم و نمایندگان باید مرجع تشخیص و مشورت باشند. دغدغه مقام معظم رهبری برای ما در فضای مجازی اصل و خط قرمز است، ایشان فرمودند فضای مجازی هم فرصت و هم تهدید است؛ ما چرا از این فرصت استفاده نکنیم و به‌صورت سهوی با آن برخورد کنیم؟»

نکته قابل‌توجهی که مقام معظم رهبری در طی ماه‌های گذشته به‌کرات در باب آن سخن گفته‌اند همچون؛ فرمایشات مقام معظم رهبری در تاریخ ۱۴۰۰/۰۷/۰۵ بیانات در پایان مراسم عزاداری اربعین حسینی که فرمودند: " در فضای عمومی مجازی در کنار مشکلاتی که ممکن است به وجود بیاورد، برکات بزرگی هم دارد؛ می‌توانید افکار صحیح را منتشر کنید.

و در بیانات دیگری: "من شنیدم گفته‌شده که نامزدها در مناظرات و در گفتگوها نظر خودشان را در باب فضای مجازی بگویند یا در باب سیاست خارجی بگویند؛ نه آقا، مسئله‌ی اصلی مردم فضای مجازی و سیاست خارجی و ارتباط با این دولت و آن دولت نیست؛ مسئله‌ی اصلی مردم چیزهای دیگر است؛ مسئله‌ی اصلی مردم بیکاری جوان‌ها است، مسئله‌ی اصلی مردم معیشت طبقات ضعیف جامعه است، مسئله‌ی اصلی مردم مافیای وارداتی است که کمر تولید داخلی را می‌شکند، مسئله‌ی اصلی مردم سیاست‌های غلطی است که فلان جوان مبتکر را که می‌تواند کار انجام بدهد مأیوس می‌کند.۱۴۰۰/۰۳/۰۶ بیانات در ارتباط تصویری با نمایندگان مجلس شورای اسلامی.

ایشان همچنین در ارتباط تصویری با نمایندگان تشکل‌های دانشجویی نیز فرموده‌اند: "فضای مجازی... یک مسئله‌ی جدیدی است، پدیده‌ی تازه‌ای است و قبلاً این [پدیده] وجود نداشته. بنابر‌این، برای پیشگیری از مشکلات ناشی از این پدیده -بالاخره هر پدیده‌ای یک مشکلاتی دارد، یک منافعی دارد- و برای اینکه کشور و جامعه از مشکلاتش و ضررهایش و آسیب‌هایش مصون بماند، امروز به فکرهای جدید و راه‌های ابتکاری و درواقع دانش و فکر نو نیاز هست... یک مسئله، مسئله‌ی این دستگاه‌های یادگیری مجازی است که هم در آموزش‌وپرورش، هم در دانشگاه‌ها رایج شده و شنیدم عیوب و نواقصی دارد که کار را مشکل می‌کند. این عیوب را حتماً بایستی برطرف کنند که مخاطب این هم مسئولین دولتی هستند.۱۴۰۰/۰۲/۲۱"

بیان و تذکر در باب فضای مجازی و سمت‌وسوی درست و منطقی به این دنیای شگفت‌انگیز و ناشناخته از سوی مقام معظم رهبری و همچنین بیانات آیات عظام تقلید کشور قطعاً می‌طلبد که نمایندگان مجلس به‌حکم وظیفه در عمل به قانون و شرع اسلامی بجای پاک کردن صورت‌مسئله که همان ایجاد محدودیت است، در گامی تخصصی و استفاده از نظرات کارشناسان امر، در جهت‌دهی مثبت و در راستای توسعه کشور اقدام کنند.