به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، با آغاز تحریم‌های آمریکا علیه ایران شرکت‌های نفتی یکی پس از دیگری از ایران خارج شدند و حتی شرکتی‌های همچون توتال که با ایران قرارداد داشت با فشارهای آمریکا علیه ایران از پروژه‌های ایرانی خارج شد، در آن بازه زمانی بسیاری از کارشناسان چشم‌انداز پروژه‌های ایرانی در کشور را بسیار مبهم و تاریک می‌دیدند و معتقد بودند بار دیگر ایران در میدان مشترک با قطر که به‌تازگی عقب ماندگی‌اش را جبران کرده بود، عقب می‌ماند. این دیدگاه در شرایطی وجود داشت که پیش‌ازاین نیز در سال ۹۱ و ۹۲ تمام شرکت‌های خارجی ایران را ترک کرده بودند و برخی از پروژه‌های پارس جنوبی از ۱۵، ۱۶، ۱۷ و ۱۸ توسط شرکت‌های ایرانی همچون خاتم‌الانبیا و مپنا انجام‌شده بود و همین تجربه در یک سال اخیر در فاز ۱۳ و ۲۲، ۲۳ و ۲۴ پارس جنوبی که به‌زودی افتتاح می‌شوند تکرار شده است نشان دهند توان شرکت‌های داخلی برای ساخت سازهای نفتی  بسیار بالاست.

عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران درباره توان داخلی برای اجرای پروژه‌های حوزه نفت و گاز، گفت: در حال حاضر اگرچه در بخش طراحی مهندسی تجهیزات و عملیات ضریب شرکت‌های ایرانی توان پایین‌تری دارند، بااین‌حال در ساخت تجهیزات پالایشگاهی ۷۵درصد از توان مهندسی و اجرایی داخلی کشور استفاده می‌شود و آن بخشی که امروز در تجهیزات بخش داخلی توان چندانی ندارد ناشی از کمبود آلیاژ ساخت آن قطعات است یا مربوط به تکنولوژی تجهیزات درون‌چاهی است که هنوز به واردات وابسته است.

رضا پدیدار با اشاره به اینکه در بخش عملیات پروژه‌های نفت و گاز ضریب توان داخلی به ۱۰۰ درصد افزایش‌یافته است، اظهار کرد: در یک سال گذشته بیش از همیشه به توان داخلی توجه شده و علاوه بر اینکه فازهای توسعه‌ای در بخش نفت و گاز با توان داخلی اجرا شده است، پروژه‌های جدیدی هم نگهداری و افزایش برداشت تعریف شده است.

تکمیل زنجیره پایین‌دستی نفت و گاز برای تقویت صادرات

به‌طورقطع اجرای پروژه‌های نفت و گاز با به‌کارگیری ظرفیت‌های داخلی نه‌تنها به چرخه سرمایه و اشتغال در کشور کمک می‌کند، منجر به افزایش رقابت‌پذیری سازنده‌ها و پیمانکاران داخلی می‌شود تا بتوانند در پروژه‌ها سهم بیشتری کسب کنند.

عضو کمیسیون انرژی مجلس در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری با اشاره به اینکه با وجود تحریم و محدودیت‌ها روند پیشرفت در ساخت پروژه‌ها بسیار بالا بوده است، گفت: تاکنون در ظرفیت مختلف کشور از توان خارجی استفاده کرده‌ایم و امروز با در نظر گرفتن اینکه علم پویاست و هر روز توسعه می‌یابد. از سوی دیگر در بخش نفت میزان ارتقای دانش فنی بسیار بالاتر است، هرچند استفاده از توان داخلی ممکن است نتواند همه نیاز داخلی کشور در صنعت نفت را تأمین کند، اما واقعیت‌ها حاکی از آن است که همان‌طور که تکمیل فازهای ۱۳ و ۲۲، ۲۳ و ۲۴ پارس جنوبی در داخل از سوی خاتم‌الانبیا و شرکت معنا انجام شده، راه‌اندازی پروژه‌های بعدی نیز در داخل امکان‌پذیر هستند.

سلام امینی با بیان اینکه راه‌اندازی واحدهای جدید با تکیه‌بر استفاده از تجهیزات و توان مهندسی داخلی یعنی اشتغال‌زایی بالاتر تصریح کرد: ما در بحث توسعه صنایع تکمیلی باید تلاش کنیم، زیرا محصولات پایین‌دستی برای همکاری‌های تجاری مثبت‌تر است. در واقع ازیک‌طرف حجم کمتری دارند و هم اینکه ارزش بالایی دارند و تقاضا برای این محصولات نیز بیشتر خواهد بود. البته می‌توان در بخش صادرات محصولات این فازها نیز برنامه‌ریزی‌های داشت

سهم پروژه‌ها در توسعه پایدار

اجرای پروژه‌های بزرگ به دلیل شکل‌گیری صنایع پایین‌دستی در توسعه پایدار منطقه و حفظ اشتغال از اهمیت بالایی برخوردار است، ازاین‌رو در شرایط کنونی که اشتغال به‌عنوان یکی از دغدغه‌های کشور مطرح است، اجرای تکمیل پروژه‌های نفت و گاز با این رویکرد باید اجرا شوند.

عضو کمیسیون انرژی مجلس در گفتگو با خبرگزاری موج با اشاره به اینکه اقتصاد انرژی امروز از مباحث بسیار مهم در کشور است، گفت: درآمد ناشی از اجرای پروژه‌های نفتی نه‌تنها در تأمین بودجه کشور، بلکه در بخش اشتغال، رفاه مناطق و حتی در مسائل اجتماعی کشور نیز تأثیرگذار است، از این رو تحریم‌های آمریکا این بخش را بیشتر تحت‌فشار قرار داده است. از طرف دیگر باید توجه داشت که یکی از مبنای توسعه کشور توسعه صنعت نفت به‌ویژه در بخش پایین‌دستی است. بنابراین در یک سال گذشته با تأکید بر توان داخلی با وجود محدودیت همکاری‌های خارجی فازهای جدید نفت و گاز اجرا شده است.

علی گلمرادی با تأکید بر اینکه اشتغال راه‌اندازی پروژه‌های نفتی تنها مربوط به زمان بهره‌برداری نیست، افزود: اجرای پروژه‌های نفت و گاز در یک سال اخیر علاوه بر اشتغال‌زایی برای ساخت سازهای پالایشگاهی، در زمان بهره‌برداری نیز اشتغال قابل‌توجهی خواهند داشت و در نهایت محرکی برای تقویت سازنده‌های تجهیزات بخش خصوصی بوده است، از این رو نباید در فشار تحریم‌ها از اجرای فازهای جدید غفلت کرد، چراکه در شرایط کنونی که رکود عمیقی در کشور وجود دارد، آمارها حکایت از این است که بخش عمده‌ای از اشتغال ایران در پروژه‌های نفت و گاز محقق شده است.

بر اساس این گزارش، هرچند دانش فنی و فناوری در صنعت نفت و گاز بسیار ارتقا یافته است و هرساله سطح آن بسیار بالا می‌رود، اما در حال حاضر ضریب ساخت تجهیزات نفتی در ایران 100 درصد بوده و تنها در بخش ساخت تجهیزات کمی از فنّاوری سطح اول دنیا عقب هستیم و توان ایران در این بخش 75 درصد است و بر اساس همین ظرفیت‌ها ایران توانسته سطح اشتغال کشور را با تکیه‌بر اجرای پروژه‌های نفت و گاز حفظ کند و این موضوع در تکمیل چهار فاز جدید نمایان شده است. ازاین‌رو با وجود تحریم‌ها باید نه تنها اجرای پروژه‌های این حوزه به تعویق نیفتند بلکه بر اساس الگوی این پروژه‌ها باید اجرای طرح‌های دیگر نیز تسهیل و تسریع شود.