، قانون حجاب را می‌توان چالش برانگیزترین قوانین ایران دانست که در سال‌های اخیر بیش از قبل مورد بحث و پرسش قرار گرفته است. رعایت حجاب در قانون ایران الزامی بوده و برای آن مجازات و جریمه‌هایی نیز تعیین شده است.

در این مقاله به بررسی قانون حجاب و مجازات آن در ایران خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

جایگاه حجاب در اسلام

در اسلام، حجاب به طور کلی به پوشش محافظت‌کننده‌ای اشاره دارد که زنان باید برای پوشیدن از بدن و مو، به ویژه در حضور غیر‌محرم مردان، رعایت کنند. این مفهوم در قرآن و سنت‌های پیامبر اسلامی، به خصوص از طریق آیاتی مانند آیه ۳۱ سوره نور و دیگر آیات و روایات اسلامی تایید شده است.

در ایران، استفاده از حجاب در فضای عمومی برای زنان اجباری است و عدم رعایت حجاب در فضای عمومی ممکن است با جریمه مالی یا تأدیب‌های دیگری همراه باشد. همچنین، در قوانین کار و آیین‌نامه‌های دولتی، مقرراتی برای پوشش زنان در محیط‌های کاری وجود دارد که باید رعایت شود.

در کل، حجاب در قانون ایران پس از انقلاب اسلامی به عنوان یک مسئله اساسی و با اهمیت مطرح شده و تاثیر گذاری قابل توجهی در قوانین و مقررات اجتماعی و فرهنگی دارد.

قانون رعایت حجاب در قانون مجازات اسلامی

با پایبندی به آیات و روایات اسلامی، مسئله حجاب پس از انقلاب اسلامی به عنوان یک موضوع اساسی مطرح شد و در سال ۱۳۶۰، رعایت حجاب اجباری شد. براساس ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی، نقض حجاب، جرم تلقی شده و با مجازات‌هایی همراه است. این ماده بیان می‌کند:

«هر کس در مکان‌های عمومی و معابر به صورت آشکار نشانه‌ای از عمل خلاف قوانین نشان دهد، علاوه بر حبس از ده روز تا دو ماه یا تعدادی ضربه شلاق، محکوم می‌شود. اگر عملی انجام دهد که به تنهایی جرم نباشد اما عفت عمومی را جریحه دار کند، تنها به حبس از ده روز تا دو ماه یا تعدادی ضربه شلاق محکوم می‌شود.

تبصره- زنانی که بدون رعایت حجاب شرعی در مکان‌های عمومی ظاهر می‌شوند، با حبس از ده روز تا دو ماه و یا پرداخت جزای نقدی از پنجاه هزار تا پانصد هزار ریال مجازات خواهند شد.»

رعایت حجاب در انظار و مکان‌های عمومی در اسلام به عنوان یک اصل اساسی واجب مطرح شده است. در صورتی که زنان بدون رعایت حجاب شرعی در معابر و فضاهای عمومی ظاهر شوند، ممکن است مجازات‌هایی از جمله حبس، شلاق و یا جریمه نقدی برای آنها در نظر گرفته شود.

حبس، به مدت معینی از ده روز تا دو ماه، می‌تواند به عنوان یکی از مجازات‌های نقض حجاب اعمال شود. همچنین، شلاق نیز می‌تواند به تعداد مشخصی از ضربات، به عنوان مجازات اجرا شود. علاوه بر این، در برخی موارد، ممکن است به زنانی که حجاب شرعی را رعایت نمی‌کنند، جریمه نقدی تعیین می‌شود که مبلغ آن متناسب با قانون ممکن است متغیر باشد.

بنابراین، رسیدگی به جرم کشف حجاب در فضاهای عمومی می‌تواند موجب مجازات‌های شلاق، حبس و یا پرداخت جریمه نقدی گردد و این مجازات‌ها با توجه به مقتضیات قانونی و شرعی اعمال می‌شود. در این زمینه‌ها تنظیم دادخواست فایده‌ای ندارد و حسب مورد باید شکواییه یا لایحه تنظیم شود.

بی‌حجابی و عواقب آن در قوانین موضوعه ایران

بی‌حجابی در اسلام به معنای عدم رعایت حدود و مقرراتی است که دین اسلام و شریعت برای پوشش و حفظ آبرو و عفت زنان تعیین کرده است. حدود مشخصی وجود دارد که اسلام برای حجاب تعیین کرده که شامل پوشاندن موهای سر، دست‌ها و پاها تا مچ و پوشاندن سایر بخش‌های بدن به جز گردن می‌شود.

عدم رعایت این حدود به عنوان یک جرم در نظر گرفته شده و مجازات‌هایی برای آن تعیین شده است. بنابراین، زنانی که بی‌حجاب در مکان‌های عمومی ظاهر شوند، جرم کشف حجاب را مرتکب شده‌اند.

تفاوت مجازات بی‌حجابی و برهنگی در قانون

در کشور ما، معمولا مواردی که به بی‌حجابی و کشف حجاب مرتبط می‌شوند، شامل برداشتن قسمتی از حجاب مانند شال یا روسری است که مجازات آنها در قوانین جزایی تعیین شده است. اما یکی از مواردی که گاهی مطرح می‌شود، برهنگی و ظاهر شدن بدون لباس در جامعه بوده که قانون را به صورت جدی‌تر نقض می‌کند.

در قوانین جزایی کشور ما، مجازات مستقلی برای برهنگی پیش‌بینی نشده است. از این رو، هرگونه نقض در این زمینه با مجازاتی که برای جرم بی‌حجابی و کشف حجاب تعیین شده است، هم‌پوشانی دارد.

به نظر متخصصین حقوقی آیا می‌توان از بی‌حجابی شکایت کرد؟

بی‌حجابی و کشف حجاب، عملی مجرمانه است که نظم عمومی را مختل می‌کند؛ به عبارت دیگر، این اقدام باعث اختلال در نظم و آرامش اجتماعی می‌شود. به همین دلیل، هموطنان عادی و نیز دادستان به عنوان نماینده جامعه یا مدعی العموم، می‌توانند این جرم را گزارش داده و درخواست بررسی و پیگیری آن را داشته باشند. همچنین، نهادهای انتظامی مانند پلیس امنیت اخلاقی یا نیروی انتظامی می‌توانند با افراد بی‌حجاب برخورد کرده و آنان را به اداره قضایی مربوطه ارجاع دهند.

اجرای این کار به صورت قانونی به عهده ماموران گذاشته شده است. بنابراین، توصیه مشاوره حقوقی ما به شما این است که در این موارد هرگز با پلیس جدل نکرده و توهین نکنید؛ زیرا این اقدام می‌تواند منجر به مواجهه با دو جرم، یعنی بی‌حجابی و مخالفت با مامور دولتی شود که مجازات‌های شدیدتری برایتان اعمال خواهد شد.

درخواست شکایت با دریافت مشاوره حقوقی رایگان در موارد بی‌حجابی و کشف حجاب می‌تواند توسط شاکی خصوصی یا وکیل او نیز پیگیری شود. شاکی خصوصی باید فردی باشد که مستقیما تحت تاثیر این اقدامات قرار گرفته و صدمه دیده است.

البته به گفته مشاوره حقوقی اگر کسی تنها بر اساس وظیفه‌های دینی و اجتماعی به دلیل بی‌حجابی شکایت داشته باشد، می‌تواند با رعایت اصول قانونی مندرج در جلسات مشاوره تنها اعلام جرم کند و بررسی و ارزیابی این امر بر عهده قاضی قرار می‌گیرد.

نحوه رسیدگی به جرم بی‌حجابی با دریافت پیامک یا بدون آن

اعلام جرم بی‌حجابی پس از اعلام آن توسط دادستان، شکایت شاکیان خصوصی، یا ماموران دادگستری مانند نیروهای انتظامی پلیس یا پلیس امنیت اخلاقی صورت می‌گیرد. اما پس از اعلام جرم کشف حجاب یا دریافت پیامک کشف حجاب برای دفعه سوم، توقیف یا شکایت تحت عنوان مجرمانه کشف حجاب، روند رسیدگی به فرد متخلف به شکل زیر انجام می‌شود:

ارسال ابلاغیه

این ابلاغیه به منظور اطلاع رسانی به متهم در مورد وقت و مکان رسیدگی به پرونده و همچنین اطلاع رسانی از اتهاماتی که به وی مطرح شده و حق دفاع از خود در دادگاه، به صورت الکترونیکی یا کاغذی ارسال می‌شود.

ارجاع پرونده به دادسرا

در ابتدا، پرونده برای تحقیقات اولیه به دادسرا ارجاع داده می‌شود.

صدور قرار منع تعقیب یا کیفرخواست و قرار جلب به دادرسی توسط دادسرا

در این مرحله، دادسرا به بررسی جرم پرداخته و در صورت کافی نبودن ادله، قرار منع تعقیب صادر می‌شود. اما اگر ادله کافی برای اثبات جرم وجود داشته باشد، قرار جلب یا کیفرخواست برای شخص متهم صادر می‌گردد.

ارجاع پرونده به دادگاه کیفری برای صدور حکم مجازات

پس از صدور قرار جلب یا کیفرخواست، پرونده برای بررسی و صدور حکم مجازات به دادگاه کیفری ارجاع داده می‌شود. در این مرحله، فرد متهم فرصت دفاع از خود را در محاکمه خواهد داشت و قاضی بر اساس شواهد و ادله مطرح شده، تصمیم خواهد گرفت.