به گزارش خبرگزاری موج به نقل از شبکه سی.ان.ان و به نقل از سه منبع آگاه گزارش داد، مقام‌های اطلاعاتی آمریکا از مدتی قبل از شوروش گروه واگنر بر این باور بودند که یوگنی پریگوژین، رئیس این گروه نظامی برای ایجاد چالشی بزرگ علیه رهبران نظامی روسیه برنامه ریزی کرده اما هدف نهایی این برنامه‌ برای آنها مبهم بوده است.

دو نفر از این منابع گفتند، مقام‌های اطلاعاتی آمریکا به هشت رهبر اصلی کنگره این کشور مشهور به "گروه هشت" چند روز قبل از شورش واگنر، گزارشهایی را درباره تحرکات گروه واگنر و تقویت تجهیزات آنها در نزدیکی روسیه اعلام کردند.

یک مقام اطلاعاتی غربی و منبع آگاه گفتند، مقام‌های اطلاعاتی آمریکا و غرب نشانه‌هایی از این که پریگوژین برای دست زدن به این اقدام از جمله با انباشت سلاح و مهمات تدارک می‌بیند، مشاهده کردند.

یک منبع آگاه دیگر اظهار کرد: "همه این تحولات خیلی سریع رخ دادند" و تشخیص جدیت پریگوژین در تهدید کردن ارتش روسیه و اینکه سربازانش را کجا خواهد برد دشوار بود.

پریگوژین روز جمعه به رهبران روسیه در خصوص تلافی کردن حمله به یک اردوگاه نظامی واگنر هشدار داده و مدعی کنترل تاسیسات نظامی در دو شهر روسیه شد.

رئیس گروه نظامی واگنر روز شنبه ساعاتی بعد از آغاز شورش این گروه علیه کرملین، در نهایت فایلی صوتی را منتشر و در آن اعلام کرد، نیروهای خود را از عملیات پیشروی به سمت مسکو کنار می‌کشد.

او بعد از آنکه نیروهایش مدعی کنترل چند تاسیسات ارتش روسیه شدند و گروهی از سربازانش را به عملیات به سمت مسکو اعزام کرد در پیامی در پیام‌رسان تلگرام نوشت: "ما ستونهای نیروهای خود را برگردانده و طبق برنامه در مسیری دیگر به مقصد اردوگاه‌های میدانی خود حرکت خواهیم کرد."

کرملین اواخر روز شنبه اعلام کرد، پریگوژین در توافقی که ظاهرا با میانجی‌گری آلکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهور بلاروس و از متحدان مهم پوتین حاصل شد، قبول کرده که روسیه را به مقصد بلاروس ترک کند.

چند منبع مطلع به رویکرد دولت آمریکا به سی.ان.ان گفتند، همچنان که شورش در روسیه در حال بروز پیدا کردن بود، مقام‌های آمریکایی و غربی در مداخله در این موضوع جانب احتیاط را به سبب احتمال بهره برداری پوتین از هر نوع مداخله غرب در روند تشدید بحران در پیش گرفتند.

دو مقام آمریکایی به سی.ان.ان گفتند، روسیه از زمان شروع شورش پریگوژین هیچ تغییری در آرایش قوای هسته‌ای خود اعمال نکرده است.

سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت: "هیچ تغییری در وضعیت نیروهای هسته‌ای روسیه ندیده‌ایم." او افزود: "آمریکا هیچ دلیلی برای تطبیق وضعیت نیروهای متعارف یا هسته‌ای خود ندارد. ما کانال‌های ارتباطی پرسابقه و جاافتاده‌ای برای ارتباط با روسیه در مورد مسائل هسته‌ای داریم."

پوتین در طول جنگ اوکراین بارها قدرت‌نمایی هسته‌ای داشته است. رهبر روسیه در اوایل ماه جاری میلادی گفت، اولین سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی روسیه که جهت انبار سازی در بلاروس در نظر گرفته شده بودند وارد این کشور شده‌اند. جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا این اقدام را "کاملا غیر مسئولانه" خواند.

روسیه اوایل سال جاری میلادی شرکتش در تنها معاهده کنترل تسلیحات هسته‌ای پابرجا بین واشنگتن و مسکو را به حال تعلیق در آورد و در این میان آمریکا به نظارت بر وضعیت سلاح‌های هسته‌ای روسیه در طول جنگ اوکراین ادامه داده است. تعلیق این مشارکت به این معناست که دو کشور دیگر برخی از اعلان‌های مورد نیازی که طبق این معاهده ارسال می‌کردند را به اشتراک نمی‌گذارند. این اعلان‌ها شامل به‌روزرسانی‌ در مورد وضعیت یا مکان موارد تحت شمول این معاهده مانند موشک‌ها و پرتابگرها بوده‌اند.

سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اظهار کرد: "روسیه در مقام یک قدرت هسته‌ای مسئولیتی ویژه برای حفظ فرماندهی، کنترل و نگهداری نیروهای هسته‌ای خود و تضمین عدم رخداد هر گونه اقدامی در راستای به خطر انداختن ثبات راهبردی را دارد."

به نوشته سی.ان.ان، حضور دیپلماتیک آمریکا در روسیه با وجود تحولات جدید مربوط به شورش واگنر بدون تغییر باقی مانده است.

سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه گفت: سفارت ما در مسکو باز است، ما در ارتباط منظم با آن هستیم و وضعیت عملیاتی آن در حال حاضر مثل قبل است.

علاوه بر سی.ان.ان روزنامه نیویورک تایمز آمریکا هم روز شنبه به نقل از منابعی گزارش کرد، آژانسهای اطلاعاتی آمریکا چند روز قبل از شروع شورش واگنری‌ها ظن قدرتمندی به برنامه ریزی پریگوژین برای راه انداختن عملیات بزرگی علیه دولت روسیه را داشتند.

این روزنامه آمریکایی نیز به نقل از مقامهای ناشناس آمریکایی نوشت، دولت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا و فرماندهان نظامی این کشور دست کم از روز چهارشنبه در جریان تدارکات واگنر قرار گرفته بودند. طبق این گزارش، با انتشار جزئیات بیشتر درباره این برنامه واگنر، جلسه‌ای با حضور گروه رهبران کنگره آمریکا در روز پنجشنبه برگزار شد.

تنشها در روسیه جمعه شب، زمانی که پریگوژین وزارت دفاع روسیه را به حمله موشکی مرگبار به اردوگاه نیروهای واگنر متهم کرده و قول تلافی کردن این حمله را داد تشدید شد. این وزارتخانه این اتهام را رد و او را به دست زدن به "تحریک اطلاعاتی" متهم کرد.

منابع مورد استناد نیویورک تایمز ادعا کردند، مقامات واشنگتن نخواستند پیش از اجرای شورش واگنری‌ها عجله به خرج داده تا ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه را از وجود یک تهدید قریب‌الوقوع آگاه کنند، زیرا نگران بودند که از سوی مسکو به سازماندهی کودتا متهم شوند. نیویورک تایمز نوشت،‌ آمریکا "نفع چندانی" در کمک به پوتین در بحبوحه درگیری اوکراین و رویارویی روسیه با غرب نداشت.

با این حال، بر اساس این گزارش مقامهای آمریکایی از درگیری احتمالی بین پریگوژین و مسکو بیم داشتند و نگران بودند که درگیر شدن روسیه در هرج و مرج ممکن است خطرات هسته‌ای قابل‌توجهی ایجاد کند.