، در روزهای اخیر و به طور خاص پس از سقوط نظام سیاسی سابق سوریه به ریاست جمهوری بشار اسد، دولت ترکیه و شخص رئیس جمهور این کشور رجب طیب اردوغان، گاه و بیگاه موضع گیری‌هایی را در رابطه با ایران انجام داده و یا با رویکردهای خود به طور غیرمستقیم، منافع ملی ایران را تحت تاثیر قرار داده اند.

البته که در تمامی رویدادهای مربتط با این مساله شاهد عملکرد درست و منطقی ایران و تاکید مقام های ارشد کشورمان بر ضرورت احقاق حقوق و منافع ملی ایران بوده ایم. با این همه، به تازگی شاهد یک تحول معنادار بوده ایم که در نوع خود می تواند بر جنس کنش ها و رویکردهای دولت ترکیه در رابطه با ایران، اثرگذاری مستقیمی داشته باشد. ماجرا از این قرار است که به تازگی عبدالله اوجالان از رهبران برجسته کردها که سال هاست توسط دولت ترکیه و دستگاه های امنیتی این کشور بازداشت شده، خواستار آن شده که گروه های کردی که وی را پیشوا و رهبر خود می دانند، سلاح بر زمین بگذارند و به درگیری مسلحانه به ویژه علیه ترکیه خاتمه دهند.

در واکنش به این درخواست اوجالان، برخی گروه های کردی تبعیت خود را اعلام کرده اند و برخی دیگر نیز تاکید کرده اند که سلاحشان را بر زمین نخواهند گذاشت. با این همه، درخواست معنادار اوجالان، می تواند تا حد زیادی ترکیه را از یکی از دغدغه های مهم و محوری دستگاه سیاست خارجی و امنیت ملی این کشور فارغ کند. اهمیت این مساله زمانی بیش از پیش درک می شود که توجه داشته باشیم ترکیه به نحوی ویژه سعی در توسعه قدرت و نفوذ خود در منطقه خاورمیانه و به ویژه منطقه قفقاز دارد و از این رهگذر بر آن است که دامنه قدرت و نفوذ ایران را محدود کند.

به طور خاص در مورد منطقه قفقاز، ترکیه به احتمال زیاد فشارها به ارمنستان جهت احداث کریدور زنگزور را افزایش خواهد داد. عملیاتی شدن کریدور زنگزور و نقض حاکمیت ارضی ارمنستان، تبعات به شدت منفی را برای منافع و امنیت ملی ایران خواهد داشت. اجرایی کردن این پروژه هم برای ترکیه و هم جمهوری آذربایجان و هم ناتو و برخی قدرت های اروپایی، از اهمیت زیادی برخوردار است.

از این رو، در خوانش روندها و تحولات آتی، باید تا جای ممکن دقت به خرج داد و البته که باید این نکته را هم مد نظر داشت که ایران به عنوان یک قدرت مهم منطقه ای، کارت های مختلفی برای رو کردن دارد و می تواند در بزنگاه های مهم و حساس تاریخی، بسیاری از بازیگران رقیبش را غافلگیر کند. از این رو، در محیط ژئوپلیتیکی جدید در سطح منطقه، اینکه ایران چگونه رفتار خواهد کرد و مهره های خود را خواهد چید، از اهمیت زیادی برخوردار است. فضای جدید نوع کنشگری تازه ای را نیز می طلبد. موضوعی که بدون تردید مقام های مسوول در کشورمان برای آن طرح و برنامه های خاصی خواهند داشت.