موج گزارش می دهد:
حل مشکلات مردم از نگاه لیبرال ها یعنی پوپولیسیم!
«دولت مردمی» در نظام جمهوری اسلامی ایران و در قالب گفتمان انقلاب اسلامی جزء مفاهیمی است که تعریف و مصداق آن دچار سیلان شده و نه تنها معنی منفی ندارد بلکه عمل درست و به جا به آن کاملا پسندیده و شایسته است و دولتی که درست به آن عمل کند چشمها را خیره خواهد کرد.
به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری موج، «نیازی نیست روزنامهها از مشکلات مردم بنویسند و خودم روزانه، از داخل ماشین با دیدن تمام چهرههای مردم، نظرسنجی میکنم! یعنی در خیابان وقتی با ماشین میروم تمام چهرههای مردم را نگاه میکنم؛ اینکه چند نفر لبخند دارند، چند نفر عصبانیاند و چند نفر قیافهشان گرفته است»! این چند خط بخش کوتاهی از بیانات رئیس جمهور پیشین در خصوص اطلاع از اوضاع و احوال مردم و توجه به افکار عمومی است. اینکه رئیس جمهور در فاصله بین ولنجک تا پاستور از پشت شیشههای دودی چطور نظر سنجی میکرد حتما شگرد و فرمول خاصی داشت که رئیس دولت دوازدهم میدانسته و بس! اما شواهد نشان میدهد که احتمالا نظر سنجیهای «آقای رئیس جمهور خاص» صبح جمعهها انجام میشده چرا که بر اساس سنت صبح جمعه از همه چیز مطلع میشده و کارهای مهم در صبح جمعه اتفاق میافتاده است! لذا حتما چهره مردم صبح جمعه بشاش است چراکه یک تعداد اعظمی از آنها تا زمانیکه خورشید در وسط آسمان هنرنمایی کند خواب هستند آن عده معدودی هم که رئیس جمهور از چهره مبارکشان نظر سنجی میکرده تعداد انگشت شماری بوده اند که در منطقه بالا برای پیاده روی صبح گاهی روز جمعه بیرون آمدهاند، لذا جامعه آماری رئیس دولت تدبیر و امید در نظر سنجی مناسب، جامع و مانع نبودهاست. اما نظر سنجی ماشینی و چهرهای برای اطلاع از افکار عمومی و درد مردم امروز در شکل دیگری نمود پیدا کرده است و رئیس دولت سیزدهم ترجیح داده تا از ماشین پیاده شود و خود شخصا در میان مردم حضور پیدا کند تا از مشکلات و مطالبات آنها مطلع شود. از حضور در داروخانه تا سفر سرزده به یک استان بحران زده همه مصداقهایی هستند که نشان میدهد رئیس جمهور جدید کشورمان ترجیح میدهد بدون واسطه و روایتگری اطرافیان، پای کار باشد.
در این میان برخی که معتقد به نظر سنجی ماشینی و چهرهای هستند! برای حضور مستقیم رئیس جمهور در میان مردم و رسیدگی به مشکلات آنها اصطلاحی تحت عنوان «پوپولیسم» را انتخاب کرده اند. بهتر است کمی در مورد این واژه تامل کنیم، برای تعریف این مفهوم شاید این عبارت بتواند تا حدودی روشنگر باشد «لیبرالها وقتی از یک نظام به دلیل حضور مردمی خوششان نیاید این انگ را به کار میبرند. آنها میخواهند بگویند هر نوع گرایش مردم به سمت رهبران انقلابی و حمایت مردم از آنها و همنوایی رهبران با آنها، نشان دهنده عوام فریبی است و این را تحت عنوان پوپولیسم مطرح میکنند. ذات لیبرالیسم، چون با انقلاب مغایرت دارد و نمیتواند اندیشه انقلابی را بپذیرد. به این دلیل هر حرکت مردمی و انقلابی را به عنوان مردم فریبی و عوام فریبی تخطئه میکنند» به نقل از شهریار زرشناس، با این وجود نمیتوان یک تعریف مطلق و قطعی خوب یا بد را در مورد این مفهوم ارائه داد چراکه بسته به نگاههای جریانی و حزبی تعریف پوپولیست میتواند خوب یا بد باشد.
در این میان با توجه به ماهیت انقلابی نظام سیاسی کشورمان نمیتوان تعریف غربی از پوپولیست را پذیرفت، زیرا اگر منظور از پوپولیسم، مردمباوری، توجه به خواستههای اساسی مردم، نزدیکی مردم و مسئولین، حضور مسئولان اجرایی در متن زندگی مردم و آشنایی با مشکلات آنها از نزدیک و در نهایت توجه و اهتمام به حل این مشکلات باشد، اموری پسندیده هستند که حتی بارها از سوی رهبر انقلاب مود تاکید قرار گرفته اند؛ لذا بر این اساس پوپولیسم معنای منفی ندارد، در حالیکه بر اساس تعریف غربی از پوپولیسم عامه مردم افرادی ناآگاه، منفعل و ضعیف هستند. اما آیا هدف از حضور مستقیم در میان مردم جلب نظر عدهای افراد نا آگاه و منفعل است؟ در پاسخ میتوان گفت از آنجاییکه ماهیت انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب مردمی و برخاسته از قشر مختلف به خصوص پایین و متوسط بوده است لذا پیوند ناگسستنی میان مردم و مسئولین در جمهوری اسلامی ایران وجود دارد چراکه این ویژگی جز صفات قوام بخش ماهیت وجودی نظام سیاسی ماست یعنی اگر نباشد اصل و ماهیت نظام زیر سوال میرود.
در این میان در حالی برخی افراد و یا حتی اساتید دانشگاهی تعامل بین مردم و نظام را بر اساس گرایشهای غرب زده، رفتار پوپولیستی تعریف میکنند و نگاه منفی به آن دارند که رابطه بین مردم با مسئولین در جمهوری اسلامی ایران، در قالب ارباب ـ رعیت، حکومت کنندگان ـ حکومت شوندگان نیست بلکه در قالب رابطه امام – امت، خدمتگزار و تعابیری از ایندست قابل تعبیر است؛ بنابراین صرف حضور یک مسئولین در میان مردم و آشنایی بی واسطه با مشکلات آنها نه تنها پوپولیسم گرایی نیست بلکه ذات نظام این امر را طلب میکند.
هر چند اگر رفتارهای پوپولیستی صرفا نمایشی باشد، چیزی که در کره شمالی میتوان مشاهده کرد، قدر مسلم نمیتوان گفت پوپولیست خوب است، ولی اگر نشئت گرفته از ماهیت نظام و مردمی بودن حکومت باشد امری پسندیده و مطلوب است و این امر زمانی خود را نشان میدهد که این حضورها نتیجه مستقیم و ملموس بر زندگی مردم داشته باشد.
در اینجاست که حضور سید ابراهیم رئیسی در میان مردم برای برخی نامانوس به نظر میرسد و جای تعجب دارد. تا جاییکه مسئولی مینویسد: «طی دو روز از غسالهای تهران تا کادر درمان و پرستاران خوزستان، همه رئیس جمهور را از نزدیک دیدن! ما و همه مدیران وزارت بهداشت به جز دو یا سه نفر؟! طی دو سال حضور در هسته مرکزی مقابله با کرونای وزارت بهداشت حتی یک بار هم رئیس جمهور را به جز ویدئو کنفرانس ندیدیم... ». دولت سید ابراهیم رئیسی نه تنها پوپولیست نیست در معنای منفی، بلکه ذات اجرایی مورد قبول نظام را به نمایش میگذارد و در عین حال صفت انتخابی برای دولت خود را نیز ترسیم میکند.
«دولت مردمی» صفت و شعاری است که برای دولت سیزدهم انتخاب شده و باید در این چهار سال مردمی بودن در همه وجود اجرایی قابل مشاهده باشد بنابراین پوپولیسم علی رغم اینکه از سوی لیبرالها یک ناسزای سیاسی تلقی میشود، اما در نظام جمهوری اسلامی ایران و در قالب گفتمان انقلاب اسلامی جز مفاهیمی است که تعریف و مصداق آن دچار سیلان شده و نه تنها معنی منفی ندارد بلکه عمل درست و به جا به آن کاملا پسندیده و شایسته است و دولتی که درست به آن عمل کند چشمها را خیره خواهد کرد.
ارسال نظر