به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری موج، افزایش همکاری ایران با کشورهای های عرب منطقه و همچنین حضور پررنگ چین در خاورمیانه تا حدود معادلات غربی ها را در این منطقه با چالش مواجه کرده است. به طوری که همواره تحلیلگران غربی ادعا می کنند که این همکاری ها نمی تواند تاثیری در روابط عمیق آمریکا و عربستان داشته باشد چرا که عربستان در تمام مراحل مذاکرات آمریکا را در جریان قرار داده است. از طرف دیگر همین تحلیلگران غربی مدعی هستند که چین توان و ظرفیت جایگزین شدن با آمریکا در منطقه خاورمیانه را ندارد، در حالی که عربستان در قضیه اوکراین طرف غربی ها را نگرفت و حتی کمی به سمت روسیه هم متمایل بود.

این موضوع حکایت از این دارد که عربستان حاضر نیست منافع خود را قربانی طرف غربی کند چیزی که غربی ها از این کشور انتظار دارند. از طرف دیگر عربستان در حال تعریف راهبردی مستقل و فراتر از سیاست های غرب برای این کشور است به همین دلیل در پروژه بریکس با چین همکاری گسترده ای را آغاز کرده و برای رهایی از اوامر غربی ها به دنبال راه اندازی بانک بریکس هستند که سهامداری عمده آن را در کنار چین خواهند داشت تا از این طریق بتوانند در روابط اقتصادی خود با کشورهای دیگر فراتر از مقررات تحریمی غرب عمل کنند.

فریدون برکشلی رئیس گروه مطالعات انرژی وین معتقد است «در سال های اخیر آمریکا با بهره گیری از ظرفیت نفت شل توانسته از یک واردکننده انرژی تبدیل به صادرکننده شود، همین مسأله معاملات سیاسی این کشور را تا حدودی تغییر داده و باعث شده آمریکا کمتر به خاورمیانه توجه کند و بیشتر به جنوب شرقی متمایل شده است»

بیشتر بخوانید:

تغییر معاملات سیاسی خاورمیانه با افزایش نفوذ چین / نقش ایران در خاورمیانه تغییر می کند؟

پشت پرده سیاست های فشار و مذاکره پنهان غرب چیست؟ / مذاکرات برجام دیگر فنی نیست سیاسی است

دلایل ناخشنودی غرب از توسعه روابط ایران و چین چیست؟ / امنیت پایدار و کاهش فشار تحریم ها استراتژی همکای ۲۵ ساله

پشت پرده سیاست های سفر اخیر مقامات کاخ سفید به خلیج فارس

اختلاف چین و آمریکا 

در حال حاضر آمریکا با چین بر سر موضوع تایوان اختلاف دارد به همین دلیل حضور قوی تر آمریکا در جنوب شرقی آسیا خطر جدی برای پکن محسوب می شود و از آنجایی که چین مهمترین رقیب اقتصادی آمریکا در سال های اخیر بوده و حالا با جنگ روسیه و اوکراین تا حدودی این استدلال را تقویت کرده که از نظر نظامی و امنیتی چین در حال جایگزین شدن روسیه در آسیاست این مسأله آمریکا را بیشتر از گذشته نگران کرده به همین دلیل تلاش دارد که حضور گسترده تری در منطقه شرق آسیا داشته باشد و شرایط هم‌پیمانی کره جنوبی و ژاپن با آمریکا در موضوع اوکراین این استراتژی را بیشتر تقویت کرده است.

اما حالا چین به دنبال اجرای راهبردی مشابه در غرب آسیاست آنجایی که آمریکا بیشترین پایگاه نظامی را دارد و تقریبا در سال های گذشته نقش پررنگی در عملیات نظامی آنجا داشته است. در واقع تقویت حضور اقتصادی و امنیتی چین در منطقه خاورمیانه می تواند به حضور نظامی این کشور هم بی انجامد، چراکه در سال های اخیر پروژه های بزرگ نفتی و عمرانی را در این منطقه تعریف کرده و در ادامه هم بیشتر خواهد شد.

واکنش آمریکا به تعاملات جدید خاورمیانه 

در واکنش به اتفاقات اخیر آمریکا با اسرائیل یک مانور نظامی مشترک برگزار کرد، هرچند اعلام شد که به خواسته اسرائیل و برای مقابله با تهدیدهای ایران انجام شده اما به طور قطع آمریکا نگران کمرنگ شدن قدرت راهبردی خود در خاورمیانه است که با حضور رییس جمهوری دموکرات بیشتر به این مسأله دامن زده شده است، چراکه هم اکنون برخی کشورهای عرب منطقه خیلی تمایلی به مداخلات غرب در مسائل اجتماعی ‌و حقوق بشری آنها ندارد، از این رو سیاست های آنها در مسیر کمرنگ شدن این مداخلات است عاملی که باعث شده از حضور چین در منطقه بشدت استقبال شود.

در چنین پازلی، ایران به عنوان یک قدرت منطقه‌ای که همکاری های راهبردی و امنیتی با چین دارد می تواند نقش موثری ایفا کند، از یک سو بخش عمده سرمایه گذاری های چین در منطقه خاورمیانه و خاور دور است که در محدوده جغرافیایی ایران قرار دارد در همکاری امنیتی با ایران برای این کشور یک ضرورت محسوب می شود. از طرف دیگر ایران از منظر استراتژیک یک موقعیت ژئوپولتیک دارد که می تواند تجارت چین با مناطق شمال و غرب آسیا را تسهیل کند، هرچند نباید نادیده گرفت دشمنی آمریکا با ایران باعث شده چین تمایل بیشتری برای همکاری با ایران داشته باشد.