نوذر شفیعی، کارشناس حوزه پاکستان و استاد دانشگاه تهران در گفت و گو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری موج درباره وضعیت خط لوله صلح بین ایران و پاکستان گفت: در حال حاضر پاکستان بین سه مسئله گرفتار است: یکی نیاز داخلی خودش به انرژی است. پاکستان یکی از کشورهای وارکننده گاز محسوب می‌شود که در حال حاضر این گاز را به صورت مایع از قطر تأمین می‌کند که برایش بسیار هزینه‌بردار است. بنابراین ترجیح پاکستان این است که گاز را از طریق خط لوله صلح و ایران تامین کند. در صورتی که این گاز وارد پاکستان شود، تأثیرات مثبت زیادی به لحاظ اقتصادی، سیاسی و امنیتی برای این کشور خواهد داشت. مسئله دوم بحث پرداخت غرامت به ایران بابت عدم اجرای تعهداتش طبق توافقی است که با تهران امضا کرده است. در حال حاضر ایران تعهدات خود را کامل انجام داده و گاز را به استان سیستان و بلوچستان رسانده و حال باید پاکستان زیرساخت ها را فراهم کند تا گاز به داخل بلوچستان این کشور و یا هر نقطه دیگر از پاکستان برسد. لذا پاکستان در صورتی که این تعهدات را انجام ندهد، بایستی حداقل ۱۸ میلیارد دلار غرامت به ایران بپردازد.

 نماینده سابق مردم ممسنی در دوره نهم مجلس، خاطر نشان کرد: مسئله سوم هم بحث روابط نزدیک میان پاکستان و آمریکاست. اسلام به رغم اینکه روابطش با پکن، رقیب آمریکا، خوب است، نمی خواهد مناسبات خود را با واشنگتن دچار خدشه شود. این رابطه برای پاکستان حیاتی است. حال اگر قرار باشد این رابطه حفظ شود دو راه وجود دارد: یا اسلام آباد در راستای سیاست‌های ایالات متحده حرکت کند که در این صورت مانند گذشته خط لوله اجرایی نخواهد شد. اگر هم پاکستانی‌ها تصمیم بگیرند خط لوله را فعال کنند، تحت تحریم‌های داماتو قرار می‌گیرد.

شفیعی ادامه داد: راه دوم پاکستان این است که چون نیاز به انرژی دارد و از طرفی با پرداخت خسارت به ایران روبرو است، آمریکا را وادار کند این کشور را از تحریم ها معاف سازند، همان چیزی که درباره عراق و ترکیه اتفاق افتاد. در این شرایط پاکستان نباید خود را از امکان دریافت گاز ایران محروم سازد. زیرا برای اقتصاد این کشور سودآور است. همچنین برای حفظ مناسباتش با آمریکا، وارد مذاکره با این کشور شود تا از تحریم‌های انرژی معاف شود.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: اگر پاکستان ایجاد زیرساخت‌ها را شروع نمی‌کرد، ایران می‌توانست پرونده را برای دریافت غرامت در لاهه باز کند. الان هم پاکستان خواسته ایران را قبول کرد و در جهت اجرایی کردن این خط لوله گام برداشته  است، منتهی زمانی که این کار را انجام را داد آمریکا ورود کرد و باعث شد این خط لوله در دو روز گذشته در تیتر اخبار قرار بگیرد. ایران هم شرایط این کشور را درک می‌کند و اینگونه نیست که پاکستان را تحت فشار بگذارد. 

وی تأکید کرد: اگر پاکستان بخواهد در مسیر منافع ملی خود گام بردارد، بهترین کار متقاعد کردن آمریکاست. همانطور که اشاره شد این مشکل فقط مربوط به پاکستان نیست، عراق، ترکیه و حتی هند هم چنین مسئله‌ای در ارتباط با ایران پیدا کردند. زمانی آمریکای‌ها، هندی‌ها را وادار کردند بین رابطه با آمریکا و ایران یکی را انتخاب کنند. در مقابل هندی‌ها استدلال کردند ما نباید ناگزیر به چنین انتخابی باشیم زیرا بخشی از نیازهای ما از طرف ایران تأمین می‌شود. ضمن اینکه در تنگنا گذاشتن یک کشور، اساساً خلاف رویه‌های بین المللی است. در این راستا پاکستان اهرم فشار هم دارد که بخواهد آمریکا را قانع سازد.

شفیعی در پاسخ به این پرسش که چرا تا امروز از این اهرم‌ها استفاده نکرده است، گفت: زیرا معمولاً کشورها تلاش می کنند تمام گزینه‌ها تا انتها پیش برده شوند. کشورها به حل مسائل  امیدوارانه نگاه می کنند و حرف آخر را اول نمی‌زنند. البته این بستگی به دستگاه تصمیم‌گیری پاکستان دارد که محاسبه کند آیا رابطه با ایران در حوزه انرژی برایش سودمندتر است یا رابطه با آمریکا در زمینه اقتصاد و سیاست. چرا که آمریکا سالانه مقداری کمک به پاکستان می‌دهد. زیرا به رغم پایان جنگ سرد و تحولات ژئوپلتیک در منطقه و جهان، پاکستان برای آمریکا مهم است به خصوص در موضوعات مربوط به مقابله با رادیکالسم، کنترل تسلیحات اتمی پاکستان و مدیریت روابط هند و پاکستان. اینها همان اهرم‌هایی است که پاکستان برای اعمال فشار بر آمریکا در اختیار دارد. شاید هم در آخر پاکستان به این نتیجه برسد که پرداخت ۱۸ میلیارد دلار به سودش است تا اینکه بخواهد روابطش را با آمریکا دچار تنش کند.

وی در خصوص اینکه آیا در صورت فعال شدن این خط لوله، در نهایت ارسال گاز ایران به هند عملیاتی می‌شود، اظهار داشت: به روی کاغذ بله، چون هند کشوری است که اقتصاد در حال رشد است و به انرژی نیاز دارد اما قطعاً در مرحله عمل، این شکور با چالش روبرو می‌شود. این چالش به کیفیت رابطه هند و پاکستان مربوط است. اگر خط لوله صلح اجرایی شود، گلوگاه انرژی هند دست پاکستان می‌افتد و بنابراین دهلی نو در این رابطه ملاحظاتی دارد. نگاه کشورها به یک مسئله را نباید خطی دید زیرا دارای پیچیدگی است و در نهایت برون‌رفت از این پیچیدگی‌ها، جهت‌گیری سیاست خارجی یک کشور را در یک موضوع مشخص می‌کند.