، آنچه در شب ۲۶ فروردین و پس از هدف قرار دادن مراکز نظامی اسرائیل با ۳۳۰ پرتابه (موشکی و پهپادی) اتفاق افتاد، موجب تغییرات مهمی در حوزه تعاملات منطقه‌ای و بین‌المللی شد. فارغ از میزان خساراتی که در این حمله به تأسیسات و پایگاه‌های اسرائیلی وارد شد، مسئله مهم «اتخاذ چنین تصمیمی» از سوی مقامات جمهوری اسلامی بود. که تحولی تعیین‌کننده در مواجهه میان دو دشمن درجه یک منطقه تعبیر می‌شود.

ایران در سال‌های گذشته، سیاست «صبر راهبردی» را مقابل تجاوزات رژیم صهیونیستی به‌ویژه در واکنش به ترور ده‌ها دانشمند موشکی و هسته‌ای خود اتخاذ کرده بود که محسن فخری‌زاده در سرلوحه این افراد است. حال با توجه به هدف قرار دادن برخی مواضع نظامی ایران در عراق، ساختمان کنسولی کشورمان در دمشق، افزایش حملات سایبری و... با اتخاذ محاسباتی بسیار پیچیده، سیاست جدیدی مقابل اسرائیل اتخاذ شد که در نظر برخی کارشناسان و سیاستمداران تا پیش از این غیرممکن به نظر می‌آمد.

همین بهت و حیرت از سیاست عملگرایانه جمهوری اسلامی منجر بدان شد که به‌سرعت رهبران اتحادیه اروپا گردهم آیند. آنها روز چهارشنبه (۲۹ فروردین) در بروکسل برای بحث درباره تشدید تحریم‌های ایران پس از واکنش نظامی به اسرائیل تشکیل جلسه دادند. نشست دو روزه رهبران اتحادیه اروپا در حالی برگزار شد که با وجود اصرار این اتحادیه به خویشتن‌داری تل‌­آویو، اسرائیل اعلام کرد پاسخ نظامی در خاک ایران خواهد داد.

در همان زمان هم بحث تحریم کشورمان مجدد مطرح شد. گویی غرب تنها راهکار جلوگیری از پیشرفت ایران را تحریم می‌داند. لذا پیش از برگزاری این نشست امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه گفت: «ما باید تحریم‌ها علیه ایران را گسترش دهیم. ما طرفدار تحریم‌هایی هستیم که همه کسانی را که در ساخت پهپادها و موشک‌های استفاده شده در حملات شنبه مشارکت داشتند، هدف قرار دهد.»

اولاف شولتس، صدراعظم آلمان نیز اظهار کرد، مهم است اسرائیل «با یک حمله گسترده» پاسخ ندهد. این سخن سیاستمدار آلمانی، مؤید ترس آنها در شکل‌گیری یک جنگ منطقه‌ای در محیطی بود که شریان اصلی نفت جهان به‌شمار می‌رود. وقوع نبرد در خاورمیانه و حوزه خلیج‌فارس بدون تردید اقتصاد دنیا را فلج خواهد کرد.

با این حال، ایتالیا نیز حمایت خود را از وضع تحریم‌ علیه کسانی که تسلیحات حمله به اسرائیل را تامین می‌کنند و همچنین کسانی که در حمله به کشتی‌ها در دریای سرخ مشارکت دارند، اعلام کرد. در همین راستا چند کشور اتحادیه اروپا پیشنهاد وضع تحریم‌هایی را داده‌اند که هم منجر به محدود شدن عرضه پهپادهای ایرانی به روسیه برای جنگ در اوکراین شود و هم از تهیه موشک و تحویل آنها به گروه‌های شبه‌نظامی در خاورمیانه جلوگیری کند. در این بین، الکساندر دی کرو، نخست‌وزیر بلژیک در گامی فراتر، از اعمال تحریم علیه سپاه پاسداران حمایت کرد.

پس از این نشست، در مرحله دوم مقامات اتحادیه اروپا تصمیم گرفتند کار را وارد حوزه عملیاتی کنند. لذا روز دوشنبه (۳ اردیبهشت) وزرای خارجه اتحادیه اروپا ‌در لوکزامبورگ گردهم آمدند تا اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران را مورد بررسی قرار دهند. پس از پایان این نشست جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به خبرنگاران گفت «وزرای خارجه به توافق رسیدند که موشک‌ها و انتقال احتمالی آنها به کشورهای دیگر مانند روسیه و گروه‌های نظامی در منطقه را ذیل تحریم‌های موجود علیه پهپادهای ایرانی تعریف کنند.»

براین اساس قرار است اتحادیه اروپا انتقال قطعات مورداستفاده برای ساخت این موشک‌ها را محدود کند. این در حالی است که بخش بزرگی از تولیدات ایران در حوزه موشکی عمدتاً داخلی است.

همچنین روز دوشنبه، یک مقام اتحادیه اروپا اعلام کرد: «ما اکنون در مرحله‌ای هستیم که به معرفی نام‌ها و نهادها برای قرار گرفتن در فهرست تحریمی فکر می‌کنیم.» از سوی دیگر، الکساندر شالنبرگ، وزیر خارجه اتریش، برنامه هسته­‌ای کشورمان را «جاه‌طلبی‌های هسته‌ای» توصیف کرد و به خبرنگاران گفت: «واقعاً دیگر نمی‌توانیم در سطح بین‌المللی ببینیم که در [برنامه هسته‌ای ایران] چه اتفاقی افتاده است. نه اطلاعاتی هست، نه اعتمادی.» در همین راستا، جوزپ بورل بدون ارائه جزئیات بیشتر گفت: «برنامه هسته‌ای ایران امروز روی میز نیست.»

اما نکته مهم دیگر اینکه، پیش از برگزاری جلسه روز دوشنبه گفته شده بود اقدامات اتحادیه اروپا علیه ایران احتمالاً شامل قرار دادن «نمادین» سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های «تروریستی» نیز خواهد شد. با این حال، وزرای خارجه اتحادیه اروپا هیچ حرکتی در این راستا انجام ندادند و به نظر می‌رسد این موضوع در دستور کار اروپایی‌ها نیست.

به‌طور کلی اتحادیه اروپا می‌خواهد با تشدید تحریم‌ها علیه ایران، پیامی قاطع در جهت حمایت از اسرائیل ارسال کند. البته این مسئله فقط مربوط به اسرائیل نمی‌شود. آنچه در اقدام نظامی ایران در ۲۶ فروردین رخ داد، مشخص کرد توانمندی نظامی کشورمان در حوزه موشکی قابل تأمل و توجه است. امروز ایران می‌تواند در صورت تهدید، پاسخ موشکی به آن بدهد و این سناریویی نیست که اروپا از آن استقبال کند. مسئله مهم‌تر اینکه برد موشک‌های ایرانی به اندازه‌ای است که اروپا را نیز دربرمی‌گیرد. در تحولات یک هفته اخیر، اروپا متوجه شد جمهوری اسلامی دارای یک کارت اثرگذار و اثبات شده در مذاکرات آتی است و دلیل اینکه وزرای خارجه اتحادیه اروپا اشاره کردند بحث مذاکرات هسته‌ای و برجام دیگر مطرح نیست، همین مسئله می‌تواند باشد.

از سوی دیگر، اخباری درباره فروش موشک به روسیه منتشر شده است. روس‌ها خواهان موشک‌های ایرانی هستند، اما جنگ در اوکراین نگرانی غرب را در زمینه احتمال استفاده از این تجهیزات در این نبرد برانگیخته است. نکته عجیب آنکه اروپا و آمریکا خود فروشنده سلاح به اوکراین هستند. یعنی آنها در حالی از جمهوری اسلامی می‌خواهند صادرات نظامی به روسیه نداشته باشد که خودشان در صدر کشورهای صادرکننده سلاح به طرفین هر نوع درگیری در کل دنیا هستند که محدود به اوکراین و بهانه حفاظت از این کشور در برابر دست‌اندازی روسیه نمی‌شود.