​، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در نشست هم‌اندیشی اساتید دانشگاه‌های تهران که به منظور پاسداشت مقام استاد در محل خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد، ضمن تبریک روز معلم به استادان حاضر در جلسه و بیان اینکه شهید مطهری (ره) یک معلم متفکر بود، گفت: این توفیق را داشتم که در زمان تدریس در دانشگاه همزمان در متن جامعه نیز حضور داشتم و واقعاً فاصله بسیار زیادی بین نیازها و مسائل جامعه و دوری دانشگاه‌ها از جامعه را با گوشت، پوست و استخوان خود درک کردم.

قالیباف با بیان اینکه علم نافع و علم روز در جامعه مؤثر است، عنوان کرد: علمی که بتواند مسائل و نیازهای جامعه را حل و فصل کرده و از مشکلات جامعه گره‌گشایی کند، می‌تواند تأثیر گذار باشد. امروز با ناترازی در حوزه‌های مختلفی همچون انرژی، آب، مالی، جمعیت و توزیع جمعیتی روبه‌رو هستیم، چنانچه ۲۴ درصد جمعیت را در یک درصد از خاک کشور متمرکز کرده‌ایم و هیچ علمی در چنین تراکمی با شرایط اقلیمی کشورمان نمی‌تواند بگوید آلودگی هوا، صوت و خاک را حل می‌کند.

رئیس مجلس شورای اسلامی با یادآوری این مطلب که این اتفاقات یک‌شبه نیفتاده و مسئولان و جامعه دانشگاهی و اندیشمندان مقصر این موضوع هستند، اظهار کرد: امروز از حکمرانی به‌عنوان موضوعی اساسی صحبت می‌شود که از حکم تشکیل شده است. زمانی که می‌خواهیم حکم را جاری و ساری کنیم به این معناست که باید از پایین به بالا و با مشارکت مردم باشد، نه اینکه از بالا به پایین و یا متمرکز در یک نقطه باشد.

تشخیص علمی به همراه تصمیم سیاسی، پایه‌گذار حکمرانی درست در کشور است

وی در ادامه با بیان اینکه حکم از دو بخش تشخیص علمی و تصمیم سیاسی تشکیل می‌شود، گفت: زمانی که ترکیب این دو به درستی در کنار هم قرار بگیرد، می‌تواند یک حکم جامعه در عرصه‌های مختلف تولید کند و کار پیش برود، اما زمانی که تصمیم سیاسی بدون تشخیص علمی و بدون درک شرایط سیاسی صورت گیرد، فاجعه رخ داده و حکمرانی انجام نمی‌شود.

قالیباف یادآور شد: یکی از اساتید بزرگ کشور می‌گوید ما مشکلات فراوانی در کشور داریم، اما هیچ مسئله‌ای نداریم؛ از این رو وقتی مسئله نداریم، چیزی برای حل کردن نداریم و به‌دنبال حل مسئله نمی‌رویم و همچنین افرادی که قابلیت حل مسئله دارند پیدا نمی‌شوند. ما باید قدرت تبدیل مشکل به مسئله را داشته باشیم و بعد افرادی را بیابیم که قابلیت حل مسئله را دارند، اما متأسفانه امروز فقط مشکل را از نقطه‌ای به نقطه دیگر می‌بریم و حجم آن زیاد می‌شود، اما هیچ‌کدام به مسئله تبدیل نشده تا بتوان آن را با راهکاری حل کرد.

هیچ وزارتخانه‌ای اساسی‌تر و حساس‌تر از آموزش و پرورش نیست

رئیس قوه مقننه با اشاره به جلساتی که با حضور جوانان در آن حضور پیدا می‌کند، گفت: در این جلسات، اظهاراتی را از جوانانی متخصص می‌شونم که ۲۵ سال قبل نیز آنها را شنیده بودم. شاید برای آنها تازگی داشته باشد اما همه آنها به گوش من تکراری است.

وی افزود: به اعتقاد من، هیچ وزارتخانه و دستگاهی مهم‌تر، حساس‌تر و اساسی‌تر از آن (وزارت آموزش و پرورش) نیست، اما طی ۲۰ سال گذشته حدود ۱۷ وزیر و سرپرست به خود دیده است. وزارت آموزش و پرورش از بزرگ‌ترین وزارتخانه‌های کشور است که باید برترین مدیران در آن کار کنند. در چنین شرایطی چگونه می‌توان از آموزش، تربیت، اوقات فراغت و آینده کشور گفت.

ایجاد تحول در آموزش و پرورش، پایه ایجاد تحول در کشور است

قالیباف ادامه داد: کافی است در یک دوره ۲۰ ساله به سیستم آموزش و پرورش توجه کرده و تلاش کنیم بر مدار خود قرار گیرد و اگر ۲ دهه این اتفاق بیفتد، شاهد تحولی عظیم خواهیم بود. وزارت آموزش و پرورش مهم‌ترین وزارتخانه برای فرهنگ و تربیت است و اگر می‌خواهیم مشکلات هر بخشی را در کشور حل کنیم باید به آموزش و پرورش دقت کنیم.

رئیس نهاد قانون‌گذاری کشورمان با بیان اینکه امروز خیلی‌ها برای انجام کاری می‌گویند اعتبار و اختیار ندارند، گفت: به‌عنوان کسی که سال‌ها در این کشور مدیریت کرده‌ام می‌گویم موضوع مالی در اداره کشور قطعاً موضوع هشتم یا نهم ما است و موضوع نخستین و اساسی ما نیست. هر زمان کسی گفت برای انجام کاری نیاز به اعتبار و اختیار دارد، قطعاً این فرد در هر جایگاه و تخصصی باشد، معنا و مفهوم کار را نشناخته و صرفاً به‌دنبال یک فعالیت است. کار در درون خود دو گوهر اعتبار و اختیار را دارد و اگر فردی نتوانست از کار خود این دو گوهر را بیابد، باید بایستد و بداند که کار خود را به درستی انجام نداده است.

فاصله معنادار میان دانشگاه و محیط جامعه کاهش یابد

وی افزود: زمانی دانشجویی به من گفت برای من کاری سراغ دارید؟ به او گفتم دنبال کار هستید یا شغل، که او پرسید آیا تفاوتی دارد و گفتم بله من می‌توانم برای شما کاری پیدا کنم، اما نمی‌توانم برایتان شغل پیدا کنم. شغل به معنای استخدام در یک اداره است که فرد وقتی وارد جایگاه خود می‌شود تازه قصد دارد بداند قرار است چه کاری انجام دهد در حالی که باید پیش از اقدام بداند که می‌خواهد چه کار کند.

قالیباف با انتقاد از فاصله معنادار میان دانشگاه و محیط جامعه، بیان کرد: دانشگاه باید در متن جامعه باشد و اگر این‌گونه نباشد نمی‌توانیم از این طریق به‌دنبال مشارکت معنادار باشیم و اینها اشکالات ما است.

خانه اندیشمندان علوم انسانی ظرفیتی برای ارائه راهکار جهت اجرای قوانین کشور

رئیس مجلس در ادامه با بیان اینکه متوسط میزان تحقق عملی قوانین برنامه توسعه‌ای کشور تنها ۳۰ درصد بلکه کمتر از آن است، عنوان کرد: اگر برنامه‌ای هم نوشته نشود و فعالیت‌های روزانه را ادامه دهیم نیز همین اتفاقاتی که امروز افتاده را شاهد خواهیم بود. امروز ما از جمله کشورهایی هستیم که با وجود ۱۲ هزار قانون به لحاظ قانون تورم داریم و مشخص نیست، چه میزان از آنها تحقق پیدا می‌کند و کیفیت پیاده‌سازی آنها نیز مشخص نیست؛ این چالش‌ها باید در محیط‌هایی همچون خانه اندیشمندان بررسی شود.

وی با یادآوری این مطلب که امروز باید مجلس و دانشگاه به صورت مرتب و مستمر با هم در ارتباط باشند، اظهار کرد: امروز در مجلس شورای اسلامی امکانات و ظرفیت جمع سپاری هر تصمیمی را برای مردم فراهم کرده‌ایم از این‌رو چرا نباید این جمع‌سپاری را دنبال کنیم که البته برای تصویب برخی قوانین از این ظرفیت استفاده کرده‌ایم.

قالیباف با بیان اینکه بخش‌هایی از قانون برنامه هفتم نیازمند اصلاح است، گفت: قطعاً برنامه هفتم توسعه نسبت به سایر قوانین برنامه، قابلیت اجرایی بیشتری دارد. طبق قانون اساسی یک قانونگذار برای تصویب قوانین و یک مجری برای اجرای قوانین داریم؛ اینکه یک قانون قابلیت اجرا داشته باشد، برعهده قانونگذار است و اگر قانونی به تصویب برسد که قابلیت اجرا نداشته باشد، اولین قانون‌شکن همان قانونگذار است؛ از این‌رو نیازمند یک کار جمعی هستیم.

رئیس مجلس با بیان اینکه پارلمان دانشجویی در مجلس شورای اسلامی با همین تفکر ایجاد شد، گفت: امروز مجلس شورای اسلامی به صورت جدی به موضوع هوش مصنوعی توجه کرده است و قطعاً در چند روز آینده از اقدامی که در ۱۱۷ سال سابقه قانون‌گذاری کشور مشابه آن را نداشته‌ایم، رونمایی می‌کنیم که در حوزه تنقیح قوانین است.

وی در ادامه با بیان اینکه زمانی که پا به مجلس گذاشتم رهبر معظم انقلاب به من فرمودند چند نوبت است کار تنقیح قوانین روی زمین مانده و به آن توجه نشده، یادآور شد: امروز به‌صورت جدی سامانه‌های شبیه‌سازی را در حوزه‌های مختلف از جمله اقتصادی دنبال می‌کنیم، چنانچه حوزه حمل و نقل را نیز از این طریق هدایت می‌کنیم، لذا همین اتفاق می‌تواند در حوزه پایه پولی و بورس هم اجرا شده و تحولاتی ایجاد کند.

قالیباف در ادامه با بیان اینکه ایجاد مرکز نوآوری و خانه خلاق، از دیگر اقدامات مجلس شورای اسلامی در دوره یازدهم است، افزود: بیش از ۴۰۰ نفر از سراسر کشور را در این حوزه گرد هم جمع کرده و در نهایت با گروهی از آنها نشستی برگزار کردیم و دیدیم چه ظرفیت‌های جوان و متخصصی در کشور وجود دارد که می‌توانند مشکلات را به مسئله تبدیل کرده و بعد آن را حل کنند.

رئیس نهاد قانونگذاری کشورمان با بیان اینکه ما در مجلس یازدهم نظام حل مسائل را در همه استان‌ها با حمایت دانشگاه‌ها، اما به صورت کاملاً مردمی پیگیری کردیم، گفت: مدرسه حکمرانی نیز بر همین اساس در مجلس یازدهم راه‌اندازی شد. ما به‌دنبال تبدیل یک مجلس سنتی به یک مجلس نوین هستیم تا بدانیم جامعه به چه قانونی نیاز دارد. کشور ما تنها یک مجلس برای قانون‌گذاری دارد که باید در مسائل مختلف این موضوع را نیز در نظر بگیریم و از ظرفیت‌های موجود استفاده کنیم.

وی افزود: ما باید با همکاری یکدیگر بستری را فراهم کنیم که به‌صورت جدی و اساسی به سمت حل مشکلات کشور برویم. با صراحت می‌گویم ما قادر به حل مشکلات کشور هستیم و امروز از اینکه مشکلات کشور همچنان باقیمانده، ناراحت می‌شویم. با تجربیات و باوری که داریم می‌توانیم اقدامات منطقی انجام داده و مشکلات را برطرف کنیم، اما این اتفاق بدون حضور نخبگان، دانشگاهیان، دانشجویان و سرمایه‌گذاران حوزه علمی امکان‌پذیر نیست.

فاصله ۵ درصدی رشد تولید و رشد مصرف باعث ایجاد ناترازی شده است

قالیباف ادامه داد: امروز زمانی که از حوزه رشد حرف می‌زنیم ۳.۵ درصد را برای بهره‌وری قرار می‌دهیم، اما از این میزان حتی ۲ دهم درصد نیز تحقق نمی‌یابد و تنها منابع انسانی هستند که می‌توانند این ۳.۵ درصد سهم بهره‌وری را از ۸ درصد سهم آن تحقق ببخشند. ما کشوری هستیم که فقط در حوزه انرژی فسیلی، سالانه ۱۰۴ میلیارد دلار هدررفت داریم که صرفاً با بهره‌وری حل می‌شود.

رئیس قوه مقننه اضافه کرد: در حوزه انرژی اگر بخواهیم یک مترمکعب گاز تولید کنیم که ناترازی را از بین ببریم، نیازمند ۸ دلار سرمایه‌گذاری هستیم در حالی‌که برای صرفه‌جویی که راه‌های در دسترس و زودبازده هم داریم، تنها کمتر از ۸ سنت سرمایه نیاز است. رشد تولید و رشد مصرف فاصله ۵ درصدی با هم دارد آن وقت می‌گوییم ناترازی از کجا پیدا شده است.

اجرای قانون برنامه هفتم قادر به بازیابی نیمی از هدررفت انرژی کشور است

وی در ادامه تصریح کرد: با اجرای قانون برنامه هفتم می‌توانیم حداقل ۵۰ درصد از هدررفت ۱۰۴ میلیارد دلار انرژی را بازیابی کنیم که نیمی از آن پول کمی نیست. همه منتی که توتال فرانسه بعد از برجام بر ما گذاشت سرمایه‌گذاری ۴ میلیارد دلاری بود که همان را هم رها کرد. این ظرفیت‌ها نه تنها در یک قدمی ما، بلکه در دستان ماست و نیازمند مدیران خلاق، اساتید، دانشگاهیان و دلسوزان حاضر در میدان هستیم.

قالیباف با بیان اینکه این توقع از نخبگان می‌رود که ناامید نشوند، ابراز کرد: ما باید کشور خود را با افتخار و با قدرت نگاه داریم. ما باید در کنار هم بایستیم و با هم گفت‌وگو کنیم. نباید مسائل را رها کنیم و گاهی باید برای رضای خدا بایستیم، چنانچه روزی رزمندگان اسلام برای حفظ میهن به میدان رفتند و برای رضای خدا جنگیدند.

رئیس نهاد قانون‌گذاری کشورمان در ادامه با تأکید بر اینکه باید بدون رودربایستی اشکالات را گفت، مسائل را به نقد گذاشت و مطالبه‌گری کرد، گفت: من به‌عنوان مسئول مکلف به پاسخگویی به شما هستم، اگر شما مطالبه کنید. امروز در حوزه علوم انسانی که فضای گسترده‌ای دارد قطعاً نظریه‌ها و راهکارهای مختلفی وجود دارد و کارشناسان با یکدیگر رقابت دارند، اما باید این رقابت‌ها سالم و سازنده باشد. نظرات و راهکارهای مختلف باید با حفظ انسجام جامعه مطرح شود تا بتواند دست نظام و مسئولان کشور را در حل مسائل بگیرد و به آنها کمک کند.

وی در ادامه با تأکید بر اینکه اگر تعارضات نظرات مختلف نباشد، هرگز قدرت حل مسئله را پیدا نمی‌کنیم، گفت: اگر این تعارضات به تنش تبدیل شود، مشکل را افزایش می‌دهد. طرح نظرات مختلف باید منجر به گشایش شود و تنش‌زایی نکند.

قالیباف در ادامه با اشاره به جدیتی که مجلس برای ادامه جلسات خود با اساتید و دریافت نظرات آنها دارد، گفت: مرکز پژوهش‌های مجلس می‌تواند محوریت این کار را داشته باشد و با اولویت علوم انسانی و بعد علوم پایه و سایر علوم‌ها مسائل را پیگیری کند.

رئیس مجلس شورای اسلامی با تأکید مجدد بر اینکه برای اجرای حکم نیازمند تشخیص علمی و تصمیم سیاسی هستیم، عنوان کرد: اگر کار علمی به شرایط سیاسی توجه نکند، کار ابتر می‌ماند و اگر تصمیم سیاسی، پشتوانه علمی نداشته باشد، آن کار به سرانجام نخواهد رسید.

وی افزود: من به‌عنوان رئیس قوه از تمام تصمیماتی که گرفته‌ام دفاع می‌کنم، چنانچه در حوزه تبدیل یک مجلس سنتی به یک مجلس نوین گام برداشته و البته اقدام جمعی داشتیم.

وی با بیان اینکه تحولات امروز در حوزه هوافضا از سوی دانشمندان و دانشجویان این رشته در دانشگاه‌ها انجام شده، گفت: زمانی این کار آغاز شد که ما مکان‌هایی را در کنار دانشگاه‌ها اجاره می‌کردیم تا کار علمی انجام شود و از همانجا بود که در این حوزه پیشرفت حاصل شد.

قالیباف در پایان با بیان اینکه از سال گذشته که موضوع حقوق اعضای هیأت علمی در مجلس مطرح شد، آن را پیگیری کردیم، خاطرنشان کرد: ما توانستیم در سال گذشته و سال جاری موضوع حقوق اعضای هیأت علمی و قضات را از حقوق کارکنان استثنا کنیم که البته این کار هم مسائل را حل نمی‌کند. باید مسائل مدیریتی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را به صورت اساسی برطرف کنیم. درست است که به کار هیأت امنایی اعتقاد داریم، اما باید به دانشگاه‌ها استقلال بدهیم تا به کار خود بپردازند.

در این نشست «نسرین مصفا» استادتمام دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و رئیس انجمن مطالعات سازمان ملل متحد و فعال حوزه مشارکت اجتماعی زنان، «غلامعلی افروز» استاد ممتاز دانشگاه تهران و چهره برگزیده جایزه علمی علامه طباطبایی (ره)، «کرامت‌الله زیاری» استادتمام برنامه‌ریزی شهری دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران، «محمدحسن احمدزاده» عضو هیأت علمی و مسئول فرهنگی دانشجویان خارجی دانشگاه آزاد اسلامی و «سیدجلال‌الدین دهقانی فیروزآبادی» استاد تمام روابط بین‌الملل و معاون پژوهشی و عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی (ره) به بیان مسائل و دغدغه‌های حوزه دانشگاه و به‌ویژه اساتید دانشگاه پرداختند.

این اساتید بر موضوعاتی همچون توجه به آموزه‌های علوم انسانی برای تعالی جامعه، اخلاق‌مداری و رعایت کرامت انسانی تأکید کردند. آنها معتقد بودند مشکلات فرهنگی و اقتصادی کشور را می‌توان با اصلاح نظام حکمرانی و ایجاد تغییر و تحول در آن، برطرف کرد. همچنین مجلس یازدهم را پایه‌گذار تصویب قوانین بسیار مؤثر دانستند که اکنون وقت آن فرارسیده نظارت بر اجرای قوانین را تقویت کند. اساتید حاضر بر این باور بودند که مصوبات مجلس باید فرهنگ‌محور و خانواده‌محور باشد تا سایر موضوعات کشور نیز برطرف شود. آنها همچنین خواستار رسیدگی به وضعیت اقتصادی اساتید شدند.