به گزارش خبرگزاری موج، منوچهر متکی شنبه شب با حضور در برنامه زنده گفت و گوی ویژه خبری به بررسی آخرین تحولات ترکیه و علل و زمینه‌های کودتا علیه اردوغان پرداخت.

متکی با بیان اینکه ارتش و کودتاچیان در ارتش ترکیه مجریان وقایع شب گذشته بوده‌اند خاطرنشان کرد: محافلی در خارج از ترکیه از این موضوع مطلع بودند مثل آمریکا.

وی در پاسخ به این سوال که آیا آمریکا حامی این کودتا بود گفت: نمی‌شود گفت آمریکایی‌ها پشت این کودتا به عنوان حامی بودند.

وی همچنین در رابطه با اینکه آیا می‌شود فرض کرد اگر آمریکایی‌ها حامی کودتا در ترکیه بودند این کودتا به نتیجه می‌رسید گفت: آن‌ها اگر می‌خواستند یک کودتای تمام عیار در ترکیه به راه بیندازند ظرفیت‌هایی داشتند که به گونه‌ای اقدام کنند تا به نتیجه برسند. ولی نمی‌شود فرمانده نیروهای هوایی سابق ترکیه یا مشاور رئیس حزب مشترک که از آن‌ها به عنوان طراحان کودتا نام برده می‌شود، کودتا را طراحی کند بدون آنکه بدانند عناصر کلیدی حکومتی کجا هستند.

وزیر امور خارجه سابق کشورمان در رابطه با اینکه آیا این کودتا به سمت فتح‌الله گولن رقم خورده است تأکید کرد: شواهد کافی برای اینکه فتح‌الله گولن عامل این کودتا بوده است در دست نیست، هرچند ممکن است از این موضوع بهره‌برداری کرده باشد ولی اگر می‌خواستند وارد این میدان شوند باید از همه ظرفیت‌ها بهره می‌بردند ولی شواهد قوی در این مورد نداریم.

وی ادامه داد: می‌گویند زمانی که آقای اردوغان از طریق اسکایپ مصاحبه کرد، کودتاچیان محلی برای اسکان اردوغان را حدس زده بودند ولی وقتی به آن‌جا رفتند متوجه شدند که او در آن منطقه نیست و این خیلی عجیب به نظر می‌رسد.

متکی با بیان اینکه آمریکایی‌ها تا حوالی ۴ صبح هیچ اظهار نظری در رابطه با وقایع ترکیه نداشتند افزود: ابتدا آقای کری و اوباما اظهار نظر نکردند و پس از اینکه نشانه‌های شکست کودتا آشکار شد، آن‌زمان اظهار نظرهای آمریکایی‌ها مبنی بر اینکه مردم ترکیه به دموکراسی احترام بگذارند عنوان شد.

وی ادامه داد: در جریان کودتای دیشب ترکیه ۳ هزار نفر بازداشت شدند یعنی نزدیک به ۳ هزار نفر توجیه بودند که چه اتفاقی رخ خواهد داد. آیا یک اتفاق در ارتش ترکیه که اتصال تنگاتنگی در حوزه اطلاعاتی با ارتش آمریکا و همچنین ارتش ناتو دارد انجام می‌شود و چنین فعل و انفعال‌های گسترده‌ای که نیروی هوایی را درگیر کرده و هلیکوپترها و فانتوم‌ها بلند می‌شوند رخ می‌دهد فکر یک روزه و یکشبه بوده است؟ این ایده‌ای بوده است که سازماندهی شده یا غیرسازماندهی شده شکل گرفته است و بخش مهمی از ارتش از آن باخبر بوده‌اند. مگر امکان دارد پنتاگون و سیا از این تحولات خبر نداشته باشند؟

وزیر امور خارجه سابق کشورمان در پاسخ به این سوال که با وجود تعداد زیادی از افسران آمریکایی که در قالب ناتو در ترکیه حضور دارند آیا باید قبول کرد که آمریکایی‌ها از کودتا در ترکیه بی‌خبر بوده‌اند؟ گفت: اطلاعات ضمنی حداقل در حاکمیت ترکیه از وقوع این کودتا وجود داشته است، سازمان اطلاعات و امنیت ترکیه جزء یکی از فعال‌ترین و قوی‌ترین سازمان‌های اطلاعاتی منطقه است، جالب است که یکی از دوستان نزدیک آقای اردوغان که ریاست سازمان اطلاعات ترکیه را برعهده دارد در طول کودتا هیچ صدایی از او شنیده نمی‌شد اما بعد مشخص می‌شود که سازمان اطلاعات ترکیه و سازمان دیانت به همراه نخست وزیر و مردم عواملی بودند که در ارتباطی تنگاتنگ حرکتی را که به نام کودتا انجام شد را دوره کرده و موفق شدند که آن را خنثی کنند.

متکی با بیان اینکه نبود انسجام لازم و اقدام به پاکسازی‌های گسترده در ارتش ترکیه توسط اردوغان باعثشد که کودتا در ترکیه به نتیجه نرسد خاطرنشان کرد: اردوغان نباید توانمندی‌های ارتش را فراموش کند. به نظر من پاسخگویی اردوغان به احساسات اسلامگرایان باعثقدرت او شد. همچنین سیاست‌های حزب عدالت و توسعه در ۱۰ سال حاکمیت اردوغان باعثارتقای جایگاه ترکیه در منطقه شد که همه‌ی اینها قدرت بیشتری به اردوغان داد.

وی در پایان با تأکید بر اینکه در ۵ سال اخیر ترکیه نشان داد که از ثبات زیادی برخوردار نیست خاطرنشان کرد: مسائل بین ترکیه و روسیه و همچنین برخی دیگر از مسائل باعثسلب اعتماد از ترکیه شد، با این حال ما به عنوان کشور دوست و همسایه ترکیه از جریان حزب عدالت و توسعه حمایت خواهیم کرد.