، امروز شنبه (۶ اردیبهشت) قرار است سومین دور از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در مسقط برگزار شود. همانطور که بارها تأکید شده است موضوع این گفتگوها فقط مسئله هسته ای است و شامل مسائل دیگری مانند موضوعات منطقه ای و یا توانمندی موشکی نمی شود. در همین راستا عصر روز جمعه مذاکره‌کنندگان ایرانی وارد عمان شدند. همزمان قرار است مذاکرات فنی نیز با حضور کارشناسان دو طرف برگزار شد. گفتنی است این نشست می بایست روز چهارشنبه گذشته انجام می شد اما بنا به صلاحدید وزارت خارجه کشورمان، مقرر شد تا همزمان با گفتگوهای سیاسی این دیدار هم برگزار شود. براین اساس مجید تخت‌روانچی و کاظم غریب‌آبادی ریاست گروه فنی مذاکره‌کنندگان و عباس عراقچی ریاست هر دو گروه دیپلماتیک و فنی‌ و کارشناسی را به عهده دارد.

با توجه به اهمیت این ملاقات‌ها اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه در شبکه ایکس نوشت «آماده اطمینان‌بخشی نسبت به ماهیت کاملآ صلح‌آمیز برنامه‌ هسته‌ای خود هستیم». وی رفع سریع تحریم ها را اولویت جمهوری اسلامی در این مذاکرات دانست.

بیشتر بخوانید:

موضوعات مورد بحث بین ایران و آمریکا چه هستند؟/تأثیر طولانی شدن گفتگوها بر بازار ایران چیست؟

اعمال تحریم های جدید آمریکا علیه ایران در سایه مذاکرات هسته ای چه معنایی دارد؟

نتایج مذاکرات هسته ای در رم چه بود؟/چه تضمینی برای رفع تحریم ها وجود دارد؟

همه راه ها به رم ختم می شود/ آیا سرنوشت مذاکرات هسته ای ایران و آمریکا در ایتالیا تعیین تکلیف می شود؟

دستور کار ایران و آمریکا پس از نخستین نشست در عمان چیست؟

در سوی مقابل، ریاست گروه آمریکایی با استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه است. او به مانند دو دور قبلی، پیش از حضور در این مذاکرات، به روسیه رفت و با پوتین گفتگو کرد. اگرچه گفته می شود مسئله چگونگی پایان دادن به جنگ اوکراین، موضوع اصلی این دیدار را تشکیل داد اما بعید است که در خصوص مذاکرات هسته ای ایران میان دو طرف رایزنی صورت نگرفته باشد. تغییر قابل توجهی که این بار در تیم مذاکره کننده آمریکایی رخ داد، افزوده شدن ماریل آنتون، مدیر برنامه‌ریزی سیاست‌گذاری وزارت خارجه آمریکا است. او به سرسختی در مقابل جمهوری اسلامی ایران و تمایلش به در پیش گرفتن مواضع تند معروف است.

در میانه این مسائل، اتفاق مهمی که روز جمعه رخ داد، صحبت های ترامپ بود. او اعلام کرد با تمایل اسرائیل برای حمله نظامی به ایران همراهی نکرده است هرچند که آنها را هم منع نکرده اما اگر توافقی در مذاکرات به دست نیاید، این حمله انجام می شود و در آن صورت رهبری کمپین هم با آمریکا و شخص وی است.

تهدید به انجام عملیات نظامی آنهم ساعاتی پیش از شروع نشست سوم، اقدامی غیردیپلماتیک محسوب می شود، با این حال جمهوری اسلامی هم خطوط قرمز خود را مشخص کرده و علیرغم این فرافکنی ها، موضعش روشن است و طرف آمریکایی هم می داند تا کجا می تواند مطالباتی داشته باشد.

در حال حاضر بنا به برخی اخبار منتشر شده در رسانه های عربی و غربی، مسئله آمریکا خروج 275 کیلوگرم اورانیوم با غلظت 60 درصد است. اما ادعای وجود چنین موادی و مواضع ضد و نقیض آمریکایی که طیف گسترده ای را هم شامل می شود از جمله عدم حفظ قابلیت غنی سازی اورانیوم در ایران، خروج اورانیوم های غنی شده، امکان واردات اورانیوم از خارج در صورت نیاز و... نمی تواند روی مواضع تهران اثر بگذارد.

در همین رابطه پایگاه خبری آمریکایی آکسیوس مدعی شد عراقچی در گفتگوهایی که در رم برگزار شد به ویتکاف پیشنهاد داده تا طرفین بر توافقی موقت در جهت «تمدید مهلت گفت‌وگوها» برای رسیدن «به توافقی جامع» موافقت کنند. این ادعا که تا امروز مورد تأیید مقامات کشورمان قرار نگرفته است، البته نمی تواند گزینه بدی باشد. زیرا ضمن نشان دادن حسن نیت جمهوری اسلامی برای پیشبرد گفتگوهای سازنده و شفاف، از التهابات در حوزه اقتصادی و سیاسی در فضای داخلی و خارجی ایران می کاهد.

نکته دیگر در تحولات روزهای اخیر، ابراز تمایل عراقچی به دیدار مستقیم با مقامات فرانسه، انگلس و آلمان (تروئیکای اروپایی) بوده است. وی در شبکه ایکس نوشت مایل است با هدف بهبود روابط با سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان، به این کشورها سفر کند.

اشاره به چنین موضوعی پس از آن صورت گرفت که عراقچی در 10 روز اخیر سفرهایی به پکن و مسکو داشته است و اکنون بنا دارد با سه کشور اروپایی عضو برجام هم دیدارهایی داشته باشد. اگرچه به نظر نمی رسد جمهوری اسلامی ایران مایل به وارد کردن این کشورها به پروسه مذاکرات هسته ای کنونی باشد، اما رایزنی و از سویی حفظ مسیر گفتگو در شرایطی که به روزهای پایانی عمر قطعنامه 2231 شورای امنیت نزدیک می شویم، یک راهبرد مهم برای دستگاه وزارت خارجه به شمار می رود. تا امروز اروپایی ها به این درخواست واکنشی نشان نداده اند اما بعید است نخواهند در جریان امور قرار بگیرند. ضمن اینکه مکانیسم ماشه که در حال حاضر بزرگترین ابزار فشار آنهاست، چندان قابلیت اجرایی ساده ای ندارد و پیامدهای این انتخاب دامن خودشان را هم خواهد گرفت.