، طحان نظیف سخنگوی شورای نگهبان طی سخنانی در نخستین نشست فراکسیون گام دوم انقلاب مجلس دوازدهم که روز دوشنبه ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۳ در سالن سرچشمه برگزار شد، خطاب به نمایندگان منتحب مجلس، اعتماد مردم و فرصت خدمت به مردم شریف را تبریک گفت و ادامه داد: ان‌شاءالله همه ما قدردان اعتماد مردم باشیم و برای حل مسائل مردم و مشکلات کشور تمام توان خودمان را به کار بگیریم و گام‌های مؤثری برداریم.

وی درباره  صلاحیت‌های مجلس و بحث تقنین گفت: در علم حقوق، مجالس را به ۲ وظیفه خطیر قانون‌گذاری و نظارت می‌شناسند، طبیعتاً اگر بخواهیم قضاوتی هم درباره مجالس مختلف داشته باشیم، از منظر این ۲ وظیفه مهم و خطیر قضاوت می‌کنیم.

سخنگوی شورای نگهبان با تاکید براین نکته که انباشت قانون و قانون‌گذاری زیاد نمی‌تواند یک وجه تمایز و برتری مجلس محسوب شود، اظهار داشت: گاهی نگاه ما به قانون و قانون‌گذاری صحیح نیست، اساساً تورم قوانین امر ممدوحی نیست. گاهی اوقات قانون‌گذاری بیشتر یعنی ابهام و تناقض بیشتر. 

دکتر طحان نظیف ادامه داد: اگر ما حقوقی‌ها بخواهیم درست قضاوت کنیم، نمی‌گوییم مجلسی که بیشتر قانون‌گذاری کرده مجلس بهتری بود؛ هرچند مخالف قانون‌گذاری هم نیستیم، ولی باید در موارد مورد نیاز، قانون‌گذاری کرد و این نکته مهمی است که دوستان باید از همین ابتدای شروع به کار مجلس دوازدهم به آن توجه کنند.

وی در این زمینه یادآور شد: بعضا مواردی پیش می‌آید که مصوباتی در مجلس تصویب می‌شود که متن آن را در گذشته مجلس تصویب کرده و به اجرا سپرده است. در این شرایط باید به آسیب‌شناسی عدم اجرای آن قانون پرداخت و بررسی کرد به چه دلیل این قانون اجرا نمی‌شود و در صورت نیاز یا اصلاح و یا پیگیری برای اجرای آن قانون کرد.

عضو حقوقدان شورای نگهبان با طرح این موضوع که گاهی اوقات کار با قانون‌گذاری به‌جایی نمی‌رسد، بلکه باید آسیب‌شناسی کرد که آیا اشکال از قانون است، یا اشکال از مجری است یا بستر اجرای قانون وجود ندارد، گفت: اساساً یک قانون‌گذاری خوب از دل یک نظارت خوب می‌گذرد.

دکتر طحان نظیف اضافه کرد: بعضی‌ها قوه مقننه را به قانون‌گذاری و بعضی‌ها به نظارت می‌شناسند، درحالی‌که همانظور که از نامش پیداست، قوه مقننه است اما باید توجه داشت که قانون‌گذاری خوب از دل نظارت می‌گذرد، چیزی که سال‌ها از آن غفلت شده، البته در ادوار اخیر به این موضوع توجه بیشتری شده‌است ولی همچنان با وضعیت مطلوب فاصله داریم.

وی در ادامه سخنان خود با بیان اینکه یک مجلس قوی حتماً قانونی را تصویب می‌کند که با اسناد بالادستی تطابق دارد، تصریح کرد: هرچند مراجع بالادستی همچون هیئت عالی نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی و شورای نگهبان در فرایند قانون‌گذاری بر تطابق مصوبات مجلس با اسناد بالادستی نظارت دارند، اما خود نمایندگان ابتدابه‌ساکن باید توجه کنند تا مصوبه خلاف شرع مقدس، قانون اساسی و سیاست‌های کلی نباشد.

سخنگوی شورای نگهبان به نمایندگان جدیدالورود توصیه کرد در ابتدای شروع به کار خود حتما اسناد بالادستی همچون قانون اساسی، سیاست‌های کلی و حتی آیین نامه داخلی مجلس را تورق و مطالعه کنند.

طحان نظیف با اشاره به بحث نیازسنجی تقنینی گفت که این موضوع بسیار مهم است و بالاخره اثرگذاری قانون در تصویب به‌موقع آن است تا یک فرصتی را برای کشور ایجاد کند یا جلوی خسارتی را بگیرد. گاهی بعضی از موضوعات فرق می‌کند که امروز قانون‌گذاری شامل شود یا فردا.

وی مجددا با تاکید بر این نکته که نیازسنجی تقنینی و بحث اولویت‌بندی در قانون‌گذاری بسیار مهم است، درباره ضرورت توجه به نظرات و مراجع پژوهشی در فرایند قانون‌گذاری گفت: هر کدام از ما در یک حوزه تخصص داریم و در همه‌جای دنیا همین‌گونه است، اما این نقصان را چگونه باید برطرف کرد؟ با مراجعه به مراکز پژوهشی چه در کمیسیون‌های تخصصی که بازوان تخصصی عزیزان در مجلس هستند و چه در مرکز پژوهش‌های مجلس و چه مراکز مختلف پژوهشی دیگر که می‌توانند با مجلس در ارتباط باشند.

سخنگوی شورای نگهبان ادامه داد: درهای مجلس و کمیسیون‌های مجلس باید بر روی مراکز تخصصی، کارشناسی و پژوهشی باز باشد؛ اگر حرفی دارند راحت بتوانند به شما منتقل کنند، شما تصمیم‌گیر هستید و این‌که ابعاد موضوع را بسنجید و با جامعیت قانون‌گذاری کنید این بسیار نکته مهمی است و این امر حتی موجب کاهش ایرادات شورای نگهبان و هیئت عالی نظارت می‌شود.

طحان نظیف خطاب به نمایندگان با بیان اینکه قریب‌به‌اتفاق قوانینی که شما تصویب می‌کنید، قوانین دائمی و مدت‌دار است، گفت: ما می‌رویم اما قانونی که تصویب می‌کنیم، می‌ماند. اگر قانون خوب و جامعی باشد می‌شود باقیاتِ صالحات و اگر خدای‌نکرده برای مردم مشکلاتی ایجاد کند باز به همان اندازه که نقش ایفا کردیم، مسئولیت داریم.

وی توجه به ضرورت‌ها و آثار مصوبات مجلس را امر بسیار مهمی عنوان و خاطرنشان کرد: کار ما با تصویب قانون تمام نمی‌شود کار ما با تصویب قانون، تازه آغاز می‌شود؛ لذا نوشتن قانون یک چیز است و اجرا، پیگیری اجرا و نظارت بر اجرا چیز دیگری است.

سخنگوی شورای نگهبان یادآور شد: در کشور قوانین خوب کم نداریم اما گاهی اوقات قوانین اجرا نمی‌شود؛ چرا اجرا نمی‌شود؟ این موضوع نیاز به بررسی و آسیب‌شناسی دارد و یا اینکه اشکال از قانون‌گذاری است و یا اشکال از زیرساخت‌ها و مجری است. در موارد متعددی هم قانون خوب است و هم مجری بر اجرای آن اهتمام دارد، ولی زیرساخت‌های برای اجرا فراهم نیست که باید به این نکته توجه کرد.

طحان نظیف با تاکید مجدد بر این نکته که پیگیری اجرای مصوبه بسیار امر مهمی است، بر ضرورت حرکت به سمت قوانین جامع تاکید کرد و گفت که باید از پراکندگی در قوانین جلوگیری کرد.

وی خاطرنشان کرد: برخی از قوانین نیازمند بروزرسانی هستند که این نکته هم باید مورد توجه نمایندگان قرار گیرد.

سخنگوی شورای نگهبان خطاب به نمایندگان منتخب گفت: قدر سال‌های ابتدایی را بیشتر بدانید و کارهای اساسی‌تر و بنیانی‌تر را همین ابتدای کار دنبال کنید؛ چراکه تجربه نشان داده وقتی مدت نمایندگی به سال‌های آخر که می‌رسد، مباحث مقداری یا به نتیجه نمی‌رسد یا به‌سختی به نتیجه می‌رسد.

طحان نظیف افزود: فرصت خدمت اندک است و برای یکایک شما آرزوی توفیق دارم و امیدوارم که این اعتمادی که مردم به شما داشته‌اند را قدر بدانید و قدر بدانیم و ان‌شاءالله تلاش‌های یکایک عزیزان ذخیره آخرت باشد.

وی در پاسخ به یکی از نمایندگان که برگزاری جلسات مشترک با شورای نگهبان برای رفع ایرادات مصوبات مجلس و کاهش رفت‌وبرگشت مصوبات میان مجلس و شورای نگهبان عنوان کرد، گفت: در مرحله اول تدوین مصوبات حضور نداریم و بر این نکته هم اصرار داریم؛ چراکه این نقش‌آفرینی را مغایر و مخالف استقلال مجلس می‌دانیم، مجلس باید آزادانه و با تشخیص خود، قانون‌گذاری کند. 

سخنگوی شورای نگهبان در همین زمینه ادامه داد: البته ما در مراحل بعد در کمیسیون‌ها حضور داریم و نظرات، ابهامات و اشکالات خود را اعلام می‌کنیم.

گفتنی است؛ نخستین نشست فراکسیون گام دوم انقلاب مجلس دوازدهم با حضور برخی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای هماهنگی سران قوا و تعدادی از مدیران حوزه قوانین مجلس برگزار شد.