به گزارش خبرگزاری موج، با توجه به اهمیت تامین مواد اولیه مورد نیاز صنایع فولاد،چالش آفرینی واگذاری معادن با رویکرد غیر کارشناسی،تبعیض در نحوه پرداخت یارانه انرژی به صنایع و فعالیت غیر تخصصی در حیطه معدن با محمد ابکا مدیرعامل موسسه خیریه قائم الرضا و شرکت پرشیا فلز اسپادانا و مشاور طرح جامع فولاد کشور گفتگویی انجام داده ایم که مشروح آن را در ادامه می خوانید:

ابکا گفت : با مطالعه زنجیره فولاد از طریق طرح جامع،مشخص شد در زمینه سنگ آهن کمبودهایی وجود دارد لذا ایمیدرو تصمیم گرفت در ۲۵۰ هزار کیلومتر مربع از پهنه های معدنی ایران اکتشافات مواد اولیه را آغاز نماید. از این طریق ۴۰۰ میلیون تن سنگ آهن در سنگان و پیش بینی ۲۰۰ میلیون تن نیز در سیستان و بلوچستان اضافه شد.

وی افزود : با توجه به مطالعات انجام شده پیش بینی می شود چندین سال پس از ۱۴۰۴ ذخیره سنگ آهن ایران به پایان برسد بنابراین ایمیدرو ۱۵۰ هزار کیلومتر اکتشافات معدنی به ۲۵۰ هزار کیلومتر قبل اضافه نمود. البته در کنار این اقدامات نیاز است از هم اکنون زیرساخت های مناسب برای واردات سنگ آهن ایجاد شود زیرا با توجه به کمبود این ماده معدنی استراتژیک،ایران هم مانند کشورهای ژاپن،کره،ترکیه و... به سمتی می رود که به اجبار باید به مقوله واردات سنگ آهن بیندیشد.

مدیرعامل شرکت پرشیا فلز اسپادانادر پاسخ به این سوال که چرا هم اکنون تامین سنگ آهن اصلی ترین گلوگاه فولادسازان به شمار می رود چنین گفت : مهمترین علت این معضل بزرگ این است که معادن با تفکر تکمیل زنجیره تولید از تخصص اصلی خود که اکتشافات در پهنه های معدنی و تولید مواد اولیه مرغوب است ، خارج شدند و به سمت تولید فولاد روی آوردند.حتی سنگ آهن مرکزی ایران نیز علاقمند است که تولید فولاد داشته باشد.

در خارج از ایران معدن کاران،معدن کار و فولاد سازان،فولاد ساز هستند

وی ادامه داد : این مشکلات از عدم هماهنگی در سیاست واگذاری ها نشات می گیرد که جزو ایرادات اصل ۴۴ محسوب می شود. با واگذاری معادن مدیریت آنها از حالت متمرکز خارج شدو هر یک به تصمیم گیرنده ای برای فعالیت هایشان تبدیل شدند. لذا به این فکر افتادند،ما مواد اولیه را تولید می کنیم چرا تولید فولاد نداشته باشیم و این چنین شد که احداث کارخانه های فولادی توسط معدنی ها قوت گرفت. در حالی که در کشورهایی مانند استرالیا معدن کاران،معدن کار و فولاد سازان، فولاد ساز هستند. متاسفانه واگرایی به جای همگرایی و عدم توجه به فعالیت تخصصی چالش های فراوانی را ایجاد کرد.

فعالیت در خارج از حیطه تخصصی به صنعت و معدن کشور آسیب جدی وارد کرده است

مشاور طرح جامع فولاد کشور خاطر نشان کرد : در این شرایط که معادن به فکر تولید فولاد هستند، فولادسازان که فلسفه وجودی آنها تولید فولاد است و معدن در اختیار ندارند هم اکنون با بحران مواجه شدند و نمی توانند افق روشنی را برای طرح های توسعه خود ترسیم نمایند. متاسفانه فعالیت در خارج از حیطه تخصصی به صنعت و معدن کشور آسیب جدی وارد کرده است.

بنیان ذوب آهن اصفهان بر اساس معادن گذاشته شد

ابکا بیان کرد : ذوب آهن اصفهان فراتر از آن که نزد همه ما ایرانیان به عنوان صنعت مادر شناخته می شود، صنعت کلیدی ملی است. صنعتی که بنیان آن بر اساس معادن گذاشته شد. معادن ایران با ذوب آهن اصفهان رشد و توسعه یافتند. این شرکت در دهه ۴۰ مدیریت معادن کشور را عهده دار بود. به عنوان مثال حقوق و کلیه امکانات شرکت سنگ آهن مرکزی ایران از سوی ذوب آهن تامین می شد.

پیشینیان به درستی و با آینده نگری دقیق،ذوب آهن اصفهان و معادن را در کنار یکدیگر قرار دادند

وی در ادامه به دوران اولیه تاسیس ذوب آهن اصفهان اشاره کرد و گفت : پیشینیان به درستی و با آینده نگری دقیق ذوب آهن اصفهان و معادن را در کنار یکدیگر قرار دادند زیرا لازمه تولید فولاد ، دسترسی پایدار به مواد اولیه است.

مدیرعامل شرکت پرشیا فلز اسپادانا بیان کرد : امسال ذوب آهن موفق شد مجوز اخذ سنگ آهن از هیات دولت را دریافت نماید که اقدام شایسته ای است اما پایدار نیست. با توجه به شرایط فعلی بهترین سیاست این است که این شرکت با بهبود شرایط مالی نسبت به خرید معدن یا مشارکت در سهام معادن کشور  با حمایت دولت اقدام نماید.

وی اظهار داشت : پس از اینکه اکتشاف به نتیجه مطلوب مورد انتظار تا این زمان نرسیده،دولت نهضت فعال سازی معادن کوچک و متوسط را در دستورکار قرار داد تا از طریق شناسایی پهنه های معدنی و استخراج از آنها با سرمایه گذاری بخش خصوصی رشد و شکوفایی بیشتر فعالیت های معدنی را شاهد باشیم.

به فولادسازان به یک چشم نگریسته شود

ابکا در بخش دیگری از سخنن خود به شیوه تولید متفاوت فولاد در ایران پرداخت و بیان کرد : سهامداران ذوب آهن اصفهان، شرایط سود دهی این شرکت را با سایر صنایع فولادی در ایران مقایسه می کنند در صورتی که صنایع دیگر که از شیوه احیا مستقیم و یارانه برق وگاز برای تولید فولاد استفاده می کند و این دسترسی آسان و ارزان قیمت به انرژی برای تولید فولاد، مشخص است که ارزش آفرینی خوبی را به دنبال دارد. اما اگر بخواهیم عادلانه به این موضوع بپردازیم باید گفت ذوب آهن اصفهان که شیوه تولید کوره بلند دارد و انرژی آن برای تولید فولاد از طریق خرید زغال و کک حاصل می شود از چنین یارانه ای محروم است. در واقع  به یک چشم به آنها نگریسته نمی شود.

شرایط فعلی کنسرسیوم بزرگ اکتشاف نیز از جمله سایر سوالات بود که مهندس ابکا در مقام پاسخ گفت : وزارت صمت و ایمیدور از بخش خصوصی دعوت می کنند که در اکتشافات معدنی سرمایه گذاری نمایند اما مشخص است که این آورد سرمایه هم به آینده نگری نیاز دارد . لذاهمچنان پازل حضور موثر بخش خصوصی و بهره گیری از تکنولوژی جدید در اکتشافات معدنی ناتمام باقی مانده است.

* صادرات مواد اولیه به سیاست گذاری مدون و آینده نگرانه نیاز دارد

وی در خصوص صادرات سنگ آهن نیز گفت : با توجه به شرایط تحریم و نیاز به ارز آوری ، بخش معدن جایگزین نفت قرار داده شد اما این صادرات به سیاست گذاری مدون وآینده نگرانه نیاز دارد. اگر بخواهم عادلانه به این موضوع بپردازم باید بگویم ، صنایع فولادی که در داخل کشور از سالیان گذشته و با رویکرد بهره گیری از مواد اولیه داخلی تاسیس شدند،رشد کردند و هم اکنون از مزایای بی شماری نظیر اشتغال زایی،توسعه در ابعاد گوناگون و... ایران و ایرانیان را بهره مند کرده اند باید از داخل نیازهای خودشان را برای تولید فولاد تامین نمایند و سپس در کنار آن صادرات با نظارت دقیق مراجع ذیربط و بخشنامه های پایدار انجام گیرد. در این صورت فولاد سازان به تخصص خودشان که تولید فولاد است می پردازند و معادن نیز با شناسایی پهنه های معدنی و اکتشافات عمیق زمینه ارزش آفرینی بیشتر را فراهم می نمایند.

ابکا افزود : ذوب آهن اصفهان در دوره فعلی با پرداخت بخشی از زیان ها بحمدا... نسبت به گذشته از شرایط بهتری برخوردار است .اما باید قدرت سرمایه گذاری آن افزایش یابد. اگر شرایط مالی ذوب آهن بهبود یابد و بتواند طرح های توسعه تعریف کند استفاده از صندوق توسعه ملی ( در صورت صادرات که مقرراست بیست درصد آن به صندوق تعلق گیرد) بسیار راهگشا است در کنار این اقدام مهم با گشایش در روابط بین المللی این شرکت می تواند زمینه مناسبی را برای حضور سرمایه گذار خارجی در طرح های توسعه مجموعه فراهم کند.