به گزارش خبرگزاری موج، هدف از برگزاری این اردو، آموزش داستان نویسی و روزنامه‌نگاری محیط زیست به کودکان و نوجوانان علاقه‌مند و مستعدی است که در دو دوره قبل جایزه سپیدار شرکت کردند و آثارشان به مرحله نیمه نهایی راه یافت.

اردو در باغ گیاه شناسی با صحبت‌های سید رضا کروبی مدیر انتشارات فنی ایران و بنیان گذار جایزه سپیدار شروع شد. وی ابراز امیدواری کرد که در آینده از این کودکان و نوجوانان نویسندگان سبز بیرون بیاید. سپس فریدون عموزاده خلیلی دبیر علمی جایزه سپیدار برای نوجوانان صحبت کرد و گفت: ما قول داده بودیم باشگاه سپیدار را به کمک شما داشته باشیم و در زمینه ادبیات، شعر و هنر فعالیت کنیم. این اولین اردو در باشگاه سپیدار است، تفاوت این اردو با بقیه ی اردوها این است که هم آموزشی است هم تفریحی و قرار است بهتان خوش بگذرد.

داستان نویسی با طعم محیط زیستی که می‌شناسیم

در ادامه نوجوانان حاضر در اردو با سید نوید سید علی اکبر داستان نویس و عطیه تهرانی کارشناس محیط زیست در کارگاه داستان نویسی شرکت کردند و از بچه‌ها خواسته شد ابتدا به این سوال فکر کنند که محیط زیست یعنی چه؟ در محیط اطراف خود چه می بینند؟ در شهر و در طبیعت چه تفاوتهایی وجود دارد؟ از آنها خواسته شد که به محیط زیست به عنوان موضوع انشاء نگاه نکنند و از آنچه که دیده اند و تجربه کرده اند بنویسند خودشان باشند و از حس خودشان بنویسند. نکات داستان‌نویسی که مناسب سن بچه‌ها بود یادآوری شد. زمان اتمام داستان، پرداختن به یک موضوع نه چند موضوع با هم، جلوگیری از تکرار کلمات، جذاب بودن برای خواننده و داستان بدون قضاوت.

موضوعاتی که بچه‌ها انتخاب کرده بودند: زباله و انواع آلودگی‌ها، حیوانات، طبیعت، تجربیات خودشان و... سپس داستان‌هایشان را برای هم خواندند و نظر دوستانشان را شندیدند. داستان‌ها هم واقعی بود و هم تخیلی. از زبان خودشان بود یا حیوانات. ترسناک بود یا پر از احساس. کوتاه بود یا طولانی. درد دل بود یا نصیحت.

همین که هستم راضی‌کننده است

کارگاه دوم  با موضوع روزنامه‌نگاری توسط مریم محمد خانی با همراهی عطیه تک تهرانی تشکیل شد. مریم محمد خانی ابتدا بچه‌ها را با این سوال روبرو کرد که اگر انسان نبودید، دوست داشتید چه می بودید؟ ذهن بچه‌ها را بیشتر به سمت طبیعت رفت : آب، رودخانه، کهکشان، درخت، انواع حیوانات و... و. . البته که بعضی‌ها هم با «همین که هستم راضی‌ام» جواب دادند. در این کارگاه به بچه‌ها توضیح داده شد که داستان ناشی از تخیل است ولی خبر چیزی است که واقعیت دارد و باید جزئیات داشته باشد. مفهوم تیتر خبر با چند مثال توضیح داده شد که باید جذاب باشد و مهم ترین بخش خبر است.

برای رسیدن به مفهوم گزارش، ابتدا انواع رسانه، بعد جزئیات روزنامه و بعد از آن مشخصات یک گزارش به ترتیب توضیح داده شد. برای روشن شدن مفهوم یک گزارش از یک مجله با موضوع فروش خزندگان در بازارهای تجریش برای بچه‌ها خوانده شد و نکات مهم آن یادآوری شد.   بعد از بچه‌ها خواستند با موضوعات مرتبط با مفهوم محیط زیست یک گزارش بنویسند. بچه‌ها در گروه‌های جداگانه گزارش‌های خود را خواندند، با موضوعاتی مثل: آتشفشان دماوند و آلودگی ناشی از آن، جنگل‌های بلوط، خرافات در مورد حیوانات و... .

بعد از اتمام کارگاه‌ها قبل از ترک محل، بچه‌ها زباله‌هایشان را جمع کردند و در سطل‌های جداگانه (تر، خشک، کاغذ) که در نظر گرفته شده ریختند.

اردوی ادبی سپیدار در محیط طبیعی که صدای سگ‌های اهلی باغ و آواز پرندگان حس خوب در دل طبیعت بودن را برای بچه‌ها بیشتر می کرد، برگزار شد. جایی که جدا از  خانه‌های آپارتمانی، شلوغی و آلودگی شهر. این موضوع را در اشتیاق کودکان برای نزدیک شدن به سگ‌ها و دویدن در محیط طبیعی، کنجکاوی درباره گونه گیاهان و ... می توانستیم ببینیم. حضور در چنین محیطی خلاقیت آنان را بیشتر و بیشتر بکار انداخت و هرکدام به وسعت علاقه و دانش خود از حضور در چنین مکانی گفتند.

رد پای کمرنگ آموزش محیط زیست در مدارس

مهران اسدی دانش آموز کلاس هشتم که به نویسندگی هم علاقمند است می گوید فقط در کتاب اجتماعی اشاره ای به یوزپلنگ و تمساح شده است ولی تا بحال آموزش محیط زیست در مدرسه و یا درس جداگانه ای نداشتند. او میگوید زمانی توجهم به محیط زیست جلب شد که در سفری به تالش انبوه پلاستیک‌ها را دیدم ولی برای مردم و شهرداری بی اهمیت بود. او لازمه حفظ محیط زیست را بالا رفتن فرهنگ مردم و تفکیک زباله می داند.

علیرضا پورشجاع دانش آموز کلاس یازدهم و برگزیده دومین دوره جایزه سپیدار، از یک مستند در شبکه نشنال جئوگرافیک به حیات وحش و محیط زیست علاقمند شده و میگوید که درسهای کوتاه و مختصری در مورد  محیط زیست در کتابهایمان است ولی معلم‌ها سرسری از کنار آنها رد می شوند. او به هم سن و سال‌های خودش توصیه می کند که طبیعت را باور داشته باشند. اگر طبیعت را از بین ببریم این تخریب به خودمان بر می گردد و به راحتی نمی توان آن را جبران کرد.

دلیل درس‌های غیر ضروری چیست؟

نازگل  محمدی که دانش آموز کلاس نهم است و در مرحله اول جایزه سپیدار برگزیده شده بود می گوید بیشتر درس‌های ما غیر کاربردی هستند و نمی دانم دلیل اینهمه درس با حجم و محتوای سنگین برای چیست؟ درسهای ما فقط تئوری هستند و خسته کننده. درسهای عملی که در آینده برایمان کاربردی باشند نداریم. اینجا اولین جایی است که با مفاهیم محیط زیست آشنا می شوم.

خشایار خسروی دانش آموز ۱۶ ساله، رشته تجربی دبیرستان علامه حلی که در المپیاد زیست شناسی سال قبل نیز قبول شده است، می گوید با مفاهیم محیط زیست و اکولوژی در کتاب بیولوژی campbell  که کتاب منبع المپیاد زیست شناسی است آشنا شده. او می گوید در موسیقی‌هایی که با موضوع طبیعت شنیدم با مفهوم مادر زمین آشنا شدم و دوست داشتم در داستان امروز از آن استفاده کنم. تهران را شهری می بینم که جای پیشرفت دارد ولی آلودگی‌هایی هم دارد که بخشی از آن تقصیر خودمان است. مثل ماشین‌های تک سرنشین. تهران شهری که در گذشته قنات داشته، اما امروزه خبری از آن‌ها نیست.

در پایان بچه‌ها  به همراه راهنمای باغ گیاهشناسی در مسیر مشخصی برای بازدید عموم از قسمت‌های باغ دیدن کردند و توضیحات هر بخش به آنها داده شد. باغ صخره‌ای، مجموعه رویشگاهی زاگرس، ایرانی، تورانی و جنگل‌های هیرکانی از بخش‌های در نظر گرفته شده بود.

رعایت بعضی نکات در تمامی برنامه‌های آموزشی به ویژه برای دانش آموزان به بهتر شدن برنامه‌ها کمک می کند. در برنامه‌های آموزشی محیط زیست، برگزارکنندگان بهتر است در مصرف کاغذ خود الگو باشند، مصرف ظروف یکبار مصرف و تولید زیاد زباله خود عملی خلاف حفظ محیط زیست است. می‌توان از بچه‌ها خواست ظروف شخصی خود را داشته باشند که در تولید کمتر زباله نیز سهیم باشند.

همچنین در آموزش‌هایی که از تمام سنین (از دبستان تا دبیرستان) است بهتر است از جملات و کلمات ساده‌تر استفاده کرد و مفاهیم را مناسب این سنین انتخاب کرد که برای همه بچه‌ها قابل فهم باشد. انواع بازی، درگیر کردن بچه‌ها در فعالیت عملی تاثیرات آموزشی بیشتری خواهد داشت.

اردوی ادبی محیط زیستی سپیدار هفتم شهریور ماه با حضور جمعی از نوجوانان علاقه‌مند به داستان‌نویسی و روزنامه‌نگاری برگزار شد که در دو دوره قبل جایزه سپیدار حضور یافتند و اثر به مرحله نیمه نهایی راه یافت.