به گزارش خبرنگار سینمایی خبرگزاری موج، چند سالی است که به اقتضائات تحولات خواسته و ناخواسته یا مثبت و منفی اجتماعی، بویژه در عرصه مناسبات رسانه ای و سینمایی کشور، یکی از چالش های پیش روی برگزار کنندگان جشنواره فیلم فجر از یک سو و شرکت کنندگان در این رویداد بزرگ و پر تلاطم فرهنگی از سوی دیگر، محل استقرار اهالی رسانه، منتقدان و هنرمندان است که به اصطلاح به کاخ جشنواره مشهور شده است.

با عنایت به این مساله که این اصطلاح، به بسته ای شامل یک محل فیزیکی با مختصات مشخص و کاربری از پیش تعیین شده برای میزبانی یک رویداد بزرگ فرهنگی، با ساختار جشنواره ای و فستیوالی و یک تفکر و ایده، که شاید شامل شیوه نامه های مختلفی برای برگزاری بدون اصطکاک بین بخش های مختلف باشد، می شود؛ به نیکی همه می دانند که تا امروز، چنین فضای مناسبی نه تنها در پایتخت بلکه در هیچ نقطه ای از کشور و نه تنها برای جشن ها و  فستیوال های سینمایی بلکه برای سایر هنرهای نمایشی، تجسمی و یا موسیقی(که البته نیازهای متفاوتی هم دارند) بنا نشده است. لذا به ناچار باید مانند گذشته، به امکانات موجود قانع بود گرچه در انتقاد و پیشنهاد بسته نیست.

شاید بتوان ادعا کرد که بنا کردن چنین سازه ای، نیازمند شناسایی نیازها و مطالبات همه گروه های میزبان و میهمانِ درگیرِ رویدادهای این چنینی است، تا بر اساس آن و با پیش بینی مباحثی فراتر (و حتی اگر بهتر بگوییم مناسب تر) از آنچه در گذشته تجربه شده است، برای طراحی آن تصمیم گرفته شود؛ که قطعا پروسه ای طولانی خواهد بود و شاید با روند رایج در حوزه های اجرایی کشور ما، هرگز به نتیجه نرسد. مگر آنکه گروهی با اطمینان از ثبات حضور و امکانات در اختیار، در کنار تخصص و تعهد کافی به فلسفه وجودی چنین بنایی، به این مهم مبادرت ورزند.

اما بخش نرم افزاری ماجرا به نظر منعطف تر می آید که به رغم تجربه های نه چندان موفق گذشته، اما در مقام یک مشاور و در زمانی که فکر می کنیم احتمال توجه به آن میسر است، از تعدادی از اهالی رسانه خواستیم تا به یک سوال پاسخ دهند. تا شاید در مجموع، برگزار کنندگانی که می دانیم به اشکال مختلف با این قشر زحمت کش و فرهنگی در تماس هستند و حتی پیش از این هم در اقدامی ابتکاری، به جمع آوری نظرات اهالی رسانه در قالب یک نظر سنجی مبادرت ورزیده اند، بتوانند از این نقطه نظرات بهره مند شوند.

بر این اساس، ما از تعدادی از خبرنگاران و دبیران با تجربه حضور متوالی در دوره های مختلف جشنواره فیلم فجر، پرسیده ایم که فارغ از اینکه کاخ جشنواره فیلم فجر (سینما رسانه) در کجا واقع شود، شما با توجه به تجربه ای که از حضور در این  رویداد فرهنگی دارید، به طور اختصار پیشنهادات ایجابی خود برای شکل گیری فضایی بهتر و کارآمدتر برای اهالی هنر و رسانه را بفرمایید.

پاسخ های دریافتی به شرح زیر بود که به ترتیب حروف الفبای ابتدایی نام رسانه منتشر می کنیم:

حضور خبرنگاران و عکاسان معدود

علیرضا مرادی خبرنگار ارشد خبرگزاری ایرنا در حوزه سینما در پاسخ به این سوال گفت: جشنواره فیلم فجر به عنوان ویترین سینمای ایران باید تلاش کند به سمت تخصصی شدن حرکت کند بنابراین  پیشنهاد بنده این است که تا حد امکان تعداد شرکت کنندگان و رسانه ها در کاخ جشنواره محدودتر باشد، درواقع حضور خبرنگار حرفه ای به سینمای ایران و سینماگران قطعا کمک خواهد کرد.

اما اگر اصرار بر عمومی کردن جشنوار است می توان بخش جشن این رویداد هنری در سراسر کشور و تهران در فضایی هایی غیر از کاخ جشنواره باشد.

بنابراین خلاصه کلام اینکه خبرنگاران و عکاسان محدود در فضایی آرام در کنار هنرمندان به تماشای فیلم ها بنشینند.

تامین امکاناتی برای تسهیل جریان اطلاع رسانی

شیما غفاری دبیر هنری خبرگزاری ایسنا: سینمای رسانه را باید به جد از عنوان کاخ جشنواره جدا کرد، کنار هم قرار گرفتن این عناوین کار را سخت می کند.

اگر قایل به مکانی و سالنی برای رسانه باشیم باید برخی ملزومات را رعایت کنیم تا اهالی رسانه بتوانند به راحتی به جریان اطلاع رسانی بپردازند.

در این راستا سرعت اینترنت مناسب و مکانی مناسب برای نشستن خبرنگار می تواند جزو امکانات اولیه و بدیهی باشد که در اختیار اهالی رسانه قرار می گیرد اما برخی اهالی رسانه که بیشتر حاشیه ها را به سمت برخی موارد کمتر قابل اعتنا همچون ناهار و شام برده اند باعث شده ، به موارد مهم تر کمتر توجه شود.

امید  داریم با دوری از حاشیه ها همه به امکاناتی فکر کنند که بتوان جریان اطلاع رسانی را راحت تر کرد.

تصمیم گیری با توجه به شرایط روز/ نامه اهالی رسانه به انتظامی را یکبار دیگر بخوانید

امیرحسین اشرفی، دبیر فرهنگی خبرگزاری پانا: دوستی از اهالی رسانه از من خواست چند خطی درباره سینمای رسانه و جشنواره فجر بنویسیم و یادآوری کرد درباره پارکینگ، شام، ناهار و چای جشنواره فجر ننویسم چون دیگر همکارانم این کار را کرده بودند .

با خود گفتم سینمای رسانه در سالهای اخیر با این حاشیه ها همراه بوده است یا صحبت از کمبود پارکینگ بوده است و یا نبود wc به اندازه مکفی. جشنواره فیلم فجر مهمترین اتفاق سال سینما است، براستی چه اتفاقی افتاد که اهالی رسانه به جای بحث، فحص، نقد و نظر درباره مهمترین تولیدات سینمایی یک سال کشور به آن نکاتی که در بالا ذکر شد رسید.

جواب خیلی روشن است ما در سالهای گذشته نتوانستیم نیازهای نرم افزاری و سخت افزاری را به درستی برای بزرگترین رویداد سینمایی کشور آماده کنیم، در برخی مواقع از خیلی از پیشکسوتان سینما از تجربه های خوب سینما صحرا یاد می شود اما دوره کنونی آن زمان نیست. امروز تعداد  رسانه ها دیگر مانند گذشته های نه چندان دور نیست .

امروز  با توجه به این موضوع که رسانه های عمومی گسترش چندانی نسبت به دهه های گذشته داشته اند و  در ادامه شاهد بی سامانی رسانه های تک نفره یا همان اینستاگرامی و همچنین شبکه های تلگرامی که بعضا با حاشیه های فراوان هستیم ، لزوم نگاه ویژه به نامه اهالی رسانه به حسین انتظامی که خود او  از جنس مطبوعات است دیده می شود.

زیرا ما نتوانستیم نیازهای سخت افزاری و نرم افزاری را برای پوشش بی حاشیه روزنامه نگاران و خبرنگاران در جریان جشنواره فجر پدید بیاوریم ، پس بهتر است در چهل سالگی انقلاب از نقطه صفر آغاز کنیم و تمام کاستی ها را نادیده بگیریم و ریل گذاری جدیدی برای فصل تازه سینمای ایران آغاز کنیم.

انتخاب یک مکان متمرکز

امیرحسین مکاریانی دبیر فرهنگی خبرگزاری تسنیم: یکی از نکاتی که به ماهیت جشنواره بودن یک رویداد کمک میکند تمرکز روایی اتفاقاتی که حول محور جشنواره اتفاق می افتد و لازم است این اتفاقات در مکانی رخ دهد که برای حاضران اصلی و مخاطبان جدی جشنواره در دسترس باشد نه اینکه بخش از جشنواره در  یک گوشه و رویداد دیگر در مکانی جدا از محل تجمع مخاطبان باشد. بهتر است نوع معماری و محل انتخابی جشنواره به گونه ای باشد که حاضران در آن بتوانند به تمام رویدادهای اتفاق افتاده در حاشیه و متن جشنواره اشراف داشته باشند.

پردیس ملت بهترین گزینه است

ایزد مهرآفرین سردبیر جوان آنلاین و دبیر فرهنگی پیشین روزنامه جوان:  به نظر بنده با توجه به چندین سال حضور در جشنواره فیلم فجر به دلایل مختلف و تجربه حضور، پردیس سینمایی ملت را به ذکر چند اشکال و ایراد همچنان  بهترین گزینه برای برگزاری این رویداد مهم می دانم. مدیران برگزاری جشنواره اگر ایراداتی را که در دوره قبل برگزاری جشنواره در سینما ملت رخ داد را رفع و درصدد بر تلف کردن مشکلاتش باشند قاعدتا پیشنهادی بهتر از این پردیس وجود ندارد.

مشکلاتی از قبیل نبود پارکینگ و ظرفیت مناسب پارکینگ برای همه اهالی رسانه.ساعت پخش مناسب فیلم ها که همزمان با اوج ترافیک در آن منطقه است.

اما در کل پردیس سینمایی ملت به نسبت بقیه پردیس ها از لحاظ جغرافیایی، کیفیت نمایش سالن ها و تعدد سالن ها، امتیاز و ویژگی های بهتری برای میزبانی جشنواره فیلم فجر دارد.

اختصاص فضای مناسب برای تبادل افکار بین اهالی رسانه و هنرمندان

فرانک آرتا، روزنامه نگار و مسئول سینمایی روزنامه شرق: به نظر می رسد در وهله نخست مکان برپایی جشنواره فیلم فجر ، مثل همه جشنواره های معتبر دنیا، باید جای ثابتی باشد که به آن «کاخ جشنواره » می گویند.

منتها چون در ایران هنوز چنین چیزی وجود ندارد پس دست کم بهتر است که در محل مناسبی از نقطه نظر تردد و رفت و آمد قرار بگیرد. سیستم صوتی و تصویری سالن ها از استانداردهای لازم برخوردار باشد. تمامی سالن های سینما مکان برگزاری جشنواره، از نقطه نظر کیفی یکسان باشند تا تبعیضی برای مخاطبان بوجود نیاید! مکان جشنواره مجهز به پارکینگ باشد .

ورود به این مکان فقط به  خبرنگاران و منتقدان شناخته شده حوزه سینما اختصاص پیدا کند و مهم تر این که سالنی برای تبادل افکار حاضران در جشنواره وجود داشته باشد.

نکته بسیار مهم هم دسترسی همگانی به اینترنت پرسرعت است که شایسته  است سرلوحه توجه متولیان جشنواره قرار گیرد .

حضور هنرمندان و اهالی سینما در کاخ جشنواره/استرس را کم کنید

رضامیرمحرابی، روزنامه‌نگار و دبیر پیشین و نویسنده بخش فرهنگی عصرایران: اهالی رسانه در سال‌های اخیر در جشنواره فیلم فجر فضاهای متفاوتی را تجربه کرده‌اند؛ از برج میلاد و صف‌های طولانی برای تماشای فیلم تا پردیس ملت و فضای سرد و بی‌روح حاکم بر آن؛ تعریف فعالیت رسانه‌ای در گذر زمان نیز دستخوش تغییراتی شده است که فضا را برای کارایی رسانه‌ها سخت‌تر کرده است؛ در این شرایط سخن از شکل‌گیری فضای مساعد برای رسانه‌ها کمی سخت به نظر می‌رسد اما با این شرایط نخستین قدم باید همفکری متولیان جشنواره با اهالی رسانه و فعالان رسانه‌ای باشد که در طول سال (نه فقط ایام برگزاری) نیز درگیر با سینما و تحولات آن هستند؛ اینکه بعد از برگزاری چندین دوره جشنواره هنوز معضل اصلی امکانات سخت‌افزاری باشد خود مبین این نکته است که همچنان از نظر کیفی با برگزاری یک جشنواره استاندارد فاصله داریم و عجیب است در این فضا همه انتظار دارند از فعالان رسانه عملکرد بدون خطا و با کیفیت ببینند.

 ایجاد پارکینگ مناسب، ارائه سرویس حمل و نقل به صورت ساعتی از ۵ نقطه اصلی شهر به کاخ جشنواره و اینترنت پرسرعت از بدیهی‌ترین نیازها است که نبود هرکدام در سال‌های اخیر انتقادهایی را به همراه داشته است.

فضای پر استرسی که در اثر چینش بسیار بد سانس‌ها به اهالی رسانه وارد می‌شود باعث شده تا با خستگی فراوان انرژی چندانی برای فعالیت موثر نداشته باشند؛ بدون شک فشردگی برنامه‌ها از کیفیت فعالیت‌ها می‌کاهد.

حضور هنرمندان و اهالی سینما در کاخ جشنواره نیز نکته‌ای است که باعث می‌شود تا فعالان رسانه به تولید محتوای باکیفیت‌تر برسند.

جلوگیری از حضور رسانه های غیر رسمی و زرد نگار

محمد کلهر جانشین دبیر فرهنگ و هنر خبرگزاری فارس : اگر دوری مسیر و نبود پارکینگ را -که ظاهراً مشکلاتی لاینحل هستند- نادیده بگیریم، کاخ جشنواره فیلم فجر مشکلات دیگری هم دارد که زیرساختی نیست و به همین دلیل، قابل رفع هم نخواهد بود. مگر آنکه برگزارکنندگان جشنواره در شیوه پذیرش اهالی رسانه تجدید نظر کنند.

منظورم مشخصاً رسانه‌های غیررسمی و زرد هستند؛ رسانه‌ها و شبه‌‌خبرنگارانی که از جشنواره فقط جنجال، ژست بازیگران و نوع پوشش و آرایش آن‌ها را رصد می‌کنند. رسانه‌هایی که صداقت و صراحت ندارند و در صورت شارژ مالی از سوی سینماگران، به سادگی قلم‌فروشی می‌کنند.

به همین دلیل ضمن تاکید بر اینکه فقط برای رسانه‌های رسمی کارت حضور در جشنواره صادر شود، شخصاً ترجیح می‌دهم فیلم‌های جشنواره را در پردیس چارسو و دور از هیاهوی کاذب کاخ جشنواره تماشا کنم.

اختصاص سهمیه بر اساس میزان عملکرد سالانه رسانه ها

مریم قربانی نیا سردبیر پایگاه خبری فیلم نت نیوز: به نظر من اگر در طول سال، هیاتی متشکل از افراد مجرب و کاربلد، عملکرد سالانه رسانه‌ها را بررسی کرده و در نهایت در ایام منتهی به جشنواره بر اساس آن عملکرد، فارغ از داشتن یا نداشتن مجوز و همچنین فارغ از رویکردی که موافق با دولت و جشنواره است یا مخالف، تعیین کنند که هر رسانه چه تعداد نیرو برای پوشش اخبار جشنواره نیاز دارد، به راحتی می‌توان چالش کارت رسانه‌ها در جشنواره فیلم فجر را برای همیشه حل کرده و تبعا با حذف افراد فاقد عملکرد مطلوب، شرایط بهتری برای آنهایی که کار موثرتری انجام می‌دهند و در ادامه گام موثرتری در راستای اعتلای سینما و جشنواره بر می‌دارند، فراهم می‌شود.

تبیین یک برنامه جامع دائمی

سمیرا افتخاری، دبیر بخش سینمایی خبرگزاری هنر ایران  (هنر آنلاین): به نظر می‌رسد با توجه به تجربیات سالهای گذشته، اولین نکته در ارتباط با شکل گیری فضای بهتر و صمیمانه تر، ایجاد فضایی برای هرچه بهتر و راحت تر دیدن فیلمها باشد؛ تا اصحاب رسانه و منتقدان بتوانند به دیدن فیلمها نشسته و به پوشش اخبار و اطلاعات فیلمها بپردازند.

این امر میسر نمی‌شود مگر با انتخاب محل مناسب و استاندارد برای برگزاری چنین جشن بزرگی. متاسفانه سالهاست که از عمر جشنواره فیلم فجر میگذرد اما ما همچنان درگیر موضوع کجا برگزار کنیم هستیم.

نکته دوم همراه بودن هنرمندان و اصحاب رسانه در کنار هم و با هم است. سینما و رسانه تعامل دو سویه با هم دارند و باید این اتفاق در کنار هم باشد. از سویی به دلیل وجود برخی رسانه نماها متاسفانه مشکلاتی از جمله عدم اعتماد بین اهالی رسانه و سینما رخ داده است که با حذف رسانه نماها میتوان جلوی این دست بی اعتمادی و بی احترامی ها را گرفت. به نظر میرسد مدیران برگزار کننده باید فارغ از روابط، بیشتر به ضوابط پرداخته و با یک برنامه هدفمند یک بار برای همیشه مشکلات را برطرف نموده و در راستای هر چه بهتر برگزار شدن این جشن سینمایی اقدام کنند.

چند پیشنهاد کاربردی دیگر

در انتها پیشنهادات خود را هم به این مجموعه اضافه می کنیم.

محمدصالح حجت الاسلامی دبیر و خبرنگار فرهنگی خبرگزاری موج: جدای از نیازهایی همچون امکاناتی سخت افزاری، آنچه به نظر من مهم است، تنظیم پروتکلی که به فرهنگ سازی در زمینه رفتار مناسب در چنین رویدادی از سوی همه افراد حاضر در آن می شود.

به عنوان مثال همانند بسیاری از جشنواره های معتبر جهانی حتی در مورد لباس افراد برای حضور در آنها، استانداردهایی تعریف می شود. حیطه حضور افراد با تخصص ها و ماموریت های مختلف به شدت مرزبندی شده و تعیین می شود. نشست های رسانه ای از یک شیوه خاص تبعیت می کند و ...

صدور کارت با سطح دسترسی مشخص

بنابراین با توجه به یکی از مهمترین دغدغه های این روزهای اهالی رسانه و هنرمندان سینماگر، تنظیم چارچوب روابط این دو قشر مهم و حاضر در این جشنواره است که صد البته گام های بلندی در این راستا و در همه این سالها برداشته شده است اما نیازمند تکمیل است. (این مسئله با تعیین سینمایی مجزا برای اعضای رسمی انجمن منتقدان عملیاتی شده)

یکی از کارهای مفید، تفکیک امکان حضور اهالی رسانه در محفل های گوناگون است. اگر فردی به عنوان منتقد در این جشنواره حضور پیدا کرده است، تماشای بدون دغدغه و با کیفیت آثار مهمترین نیاز اوست و شاید حضورش در نشست خبری چندان الزامی نباشد، چرا که می تواند اخبار آن را از طریق انواع رسانه ها رصد کند.

عکاسان خبری هم فرصتی را برای تهیه تصاویری از فرش قرمز و سالن محل برگزاری نیاز دارند نه همه فضا و زمان این جلسه را. (این مسئله با تعیین جایگاه ویژه و محدوده معین در سال های اخیر رعایت شده)

در این میان یکی از مشکلات جدی، حضور خبرنگاران و یا وابستگان رسانه ها و سایت های مجوز دار، بدون مجوز کوچک و بزرگ و صفحات و کانالهای فعال در فضای مجازی در جلسات رسانه ای است.

زمان کم تعداد زیاد در کنار ذات یک نشست خبری (نه تحلیلی) کار را بسیار سخت و چالشی می کند. افرادی که با یک موبایل و بیشتر با رویکردی تبلیغی، روابط خود و سینما را رقم زده و بعضا از مخاطبین پر شماری برخوردارند؛ طبیعی است که متناسب با فلسفه رسانه ای خود، امکان طرح سوالاتی جدی و تحلیلی و یا خبری مطول را ندارند و نباید هم داشته باشند. این مدل از فعالیت در حیطه رسانه های جدی، با ساختار و سازمانی جدی است که هم امکان مطالبه گری دارند و هم موظف به پاسخگویی هستند که در نتیجه رفتاری حرفه ای تر از خود به نمایش می گذارند.

برای این منظور تعیین رنگ کارتها و الزام به نصب آنها در محوطه کاخ جشنواره توسط افراد، امکان تعیین حیطه تردد را مشخص می کند و حتی هنرمندان و مدیرانی که مورد سوال اهالی رسانه قرار می گیرند، از این طریق به سادگی متوجه می شوند که با یک خبر نگار از چه رسانه ای در چه سطحی، روبرو هستند.

اختصاص شماره صندلی به هر فرد در طول جشنواره

نکته دیگری که به سادگی امکان پذیر است، اختصاص یک شماره صندلی (که کاملا اتفاقی و رندوم و توسط هر نفر تعیین شده) به هر فرد دارنده کارت جشنواره، با سطح دسترسیِ امکان حضور در سالن های نمایش فیلم است. در این حالت همانطور که در روزهای عادی، امکان اشغال یک صندلی که بلیطش فروخته شده، توسط افراد دیگر وجود ندارد، امکان اجازه ورود و حضور به افراد متفرقه اما سفارش شده یا پارتی دار در سالن نخواهد بود. دیگر کسی نمی تواند برای دوستی که در راه است با کیف و شال و کلاه، صندلی های کناری خود را رزرو کند، در حالی که افراد محق، بر روی پله‌ها نشسته و یا ایستاده، به تماشای فیلم مشغولند؛ و در یک کلام شان مهمانان واقعی جشنواره (اهالی رسانه و هنرمندان) به خوبی حفظ می شود. دیگر نیازی نیست تا در مقابل در ورودی از یکدیگر به اشکال مختلف سبقت بگیرند و از سویی دیگر، دیگران به نام آنها در کاخ جشنواره پرسه نمی زنند.

با توجه به اقدام تحسین بر انگیز سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در رسانه ای کردن نام متقاضیان، به نظر می رسد که انجام چنین کارهایی که در مدیریت بهتر، ایجاد فضای سالم تر و تنش کمتر می تواند موثر باشد زیاد سخت نیست.