در مراسم به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، مراسم رونمایی از کتاب «خرس‌ها و دیگر گوشت‌خواران» در محل فروشگاه مرکزی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با حضور روح الله کاظم زاده مدیر انتشارات کانون، علی گلشن نویسنده، محقق و عکاس کتاب، مسعود ناصری دریایی عضو هیات مدیره شورای کتاب کودک و ناظر و مشاور ادبی و هنری مجموعه، ناهید احمدی همسر مرحوم هادی فهیمی، یاشار صدف زاده یکی دیگر از عکاسان این مجموعه و جمعی از علاقمندان برگزار شد.

انتشار سومین جلد از مجموعه هفت جلدی پستانداران ایران

در ابتدای این مراسم روح الله کاظم زاده ضمن اینکه به ارائه توضیحاتی در مورد ویژگی ها و نحوه تولید این کتاب پرداخت، گفت: ما با آقای گلشن به دلیل کیفیت کارشان یک قرارداد هفده جلدی داریم که مجموعه پستانداران ایران یک از مجموعه های این پروژه است و تا کنون سه جلد از آن با عناوین «گربه سانان»، «سگ سانان و کفتارها» و «خرس‌ها و سایر گوشتخواران» منتشر شده است و چهار جلد دیگر هم در آینده به زیور تبع آراسته می شود.

پس از آن حسین تولایی نویسنده و شاعر کودک و نوجوان که اجرای این برنامه را بر عهده داشت در توضیحی کوتاه گفت: کتاب «خرس‌ها و سایر گوشتخواران» سومین جلد از مجموعه پستانداران ایران است که دو جلد قبلی آن جایزه دوره های مختلف بهترین کتاب سال را دریافت کرده اند.

وی افزود: علی گلشن مولف این کتاب است که یک تیم از عکاسان جوان سخت کوش و توانمند با ایشان برای تهیه عکس مدخل های مختلف کتاب همکاری داشته اند. ضمن اینکه این کتاب را به مرحوم هادی فهیمی تقدیم کرده اند که این کار به پاس زحمات زیادی که این محقق در عرصه تنوع زیستی و بویژه خرس سیاه آسیایی کشیده بود صورت گرفته است.

انتشار کتابی نفیس با عکس هایی کم نظیر از حیوانات ایرانی

در ادامه این مراسم، علی گلشن مولف این مجموعه گفت: خوشحالم که بالاخره سومین فرزند من از این مجموعه متولد شد. چاپ آن کمی به درازا کشید اما خوشحالیم که با کیفیت خیلی خوبی به چاپ رسیده و در عین حال، خوشحالم که قیمت کتاب از صد هزار تومان بالاتر نرفته و امکان تهیه آن برای بسیاری از افراد وجود دارد.

وی افزود: تهیه این کتاب که به معرفی خرس‌های ایرانی و خانواده‌ گوشت‌خواران کوچک همچون راسوها، سمورها، خدنگ‌ها، و ... می‌پردازد، محصول یک کار تیمی است و خوشبختانه امروزه عکاسان محیط زیست و حیات وحش خوبی داریم که کارشان را به صورت مداوم و با کیفیت انجام می دهند. از همین رو، در این کتاب برای اولین بار از برخی از گونه ها عکاسی شده و یا عکس با کیفیتی از آنها تهیه شده است.

گلشن با تاکید بر سختی کار عکاسان محیط زیست و حیاط وحش گفت: برای درک سختی کار این دوستان به ذکر مثالی می پردازم. در حال حاضر در کشور از خرس سیاه بلوچی تنها پانزده قلاده وجود دارد که حیوانی شب رو است و تصور سختی یافتن و عکاسی از آنها کار مشکلی نیست. حتی آقای حیدری، عکاسی که برای عکاسی از میشها به جنوب کشور رفته بود، مجبور شد که سیزده ساعت در یک کومه و در انتظار آنها بنشیند و البته نه تنها میشها بلکه گله گرگها هم در معرض دید او قرار گرفته بودند و خوشبختانه عکسهای بسیار خوبی گرفته اند اما در همان زمان توسط یک مورچه کوچک گزیده شده که تا امروز باتبعات و حساسیت های ناشی از آن درگیر است.

نیاز به انتشار نسخه های جدیدتر

مولف مجموعه پستانداران ایرانی تصریح کرد: بعد از ده سال که از انتشار اولین جلد از این مجموعه می گذرد ترکیب حیات وحش ایران تغییر کرده و حتی برخی گونه ها به تازگی شناسایی شده اند و یا تصاویر جدید و اصلی از آنها به دست ما رسیده است بنابراین ما موفق شده ایم که کتاب گربه سانان را با چند عکس جدید و اصلی از پلنگ ایرانی منتشر کنیم که در واقع حدود هفده صفحه به کتاب اولیه اضافه شده است. اما هنوز امکان نسخه جدیدی از سگ سانان و کفتارها برایمان فراهم نشده است.

 از دست رفتن یک محقق برای هر جلد از این مجموعه

این عکاس و محقق در ادامه اظهار داشت: متاسفانه برای هر جلد از این مجموعه یک نفر را از دست دادیم. در کتاب گربه سانان آقای .... را از دست دادیم و در این کتاب هم به دلیل سانحه هوایی که رخ داد، هادی فهیمی را از دست دادیم. امیدوارم که از این دست اتفاقات دیگر رخ ندهد؛ مگر ما چند نفر مانند این افراد داریم که هم محقق هستند و هم عکاس.

وی سپس به بازخورد مخاطبان کتاب اشاره کرد و گفت:  من به هر استانی که می روم به مراکز کانون سر می زنم و در آنجا می بینم که کودکان و نوجوانان با علاقه بسیار این کتابها را خوانده اند. امیدوارم صحافی ها با کیفیت بهتری انجام شود تا در اثر استفاده زیاد مودکان کمتر ورق ورق و پاره شود.

مولف مجموعه پستانداران ایران  ادامه داد: عکسهای زیادی از دیدار با بچه ها در سطح کشور داریم و بسیار لذت بخش است که آنها با اشتیاق این کتابها را خوانده اند و برایم خیلی جالب است که بچه ها بعد از خواندن این کتابها مبلغ آن می شوند و حتی می بینم افرادی که برای مناطق محروم این کتابها را تهیه و هدیه می کنند.

گلشن در ادامه به دلنشین بودن همکاری با کانون پرورش فکری کودکان اشاره کرد و گفت: کانون برای من همچون یک خانه امن است و در تهیه این کار سه گروه از حمایت های فرهنگی، علمی و هنری برخوردار شدیم.

کتابی مرجع از گروه دائرة‌المعارف تخصصی جانوران

در ادامه مسعود ناصری دریایی، ناظر و مشاور ادبی و هنری مجموعه کتاب پستانداران ایران گفت: جای تشکر دارد که این کتاب خرس‌ها و دیگر گوشت‌خواران فاخر و با کیفیت چاپ شده است. این کتاب یک مرجع از گروه دایرةالمعارف تخصصی جانوران است. یکی از بخش های جذاب کتاب «خرس‌ها و سایر گوشتخواران» توجه به تاثیر فرهنگی هر کدام از این جانواران بر فولکور منطقه محل زیستشان است بر همین اساس اهمیت این کتاب در ترویج فرهنگ بومی با توجه به گونه های موجود در ایران که منابعی در این حوزه نداریم و جمع آوری اطلاعات و منابع وجه ارزشمند کتاب نیست بلکه مشاهدات میدانی و گذراندن چندین روز با افراد محلی وجه منیره این کتاب است.

وی با بیان اینکه مخاطب این کتاب بسیار وسیع است و کودک و نوجوان و بزرگسال نمی شناسد، گفت: ساختار طبقه بندی شدن اطلاعات این کتاب این امکان را بوجود می آورد تا افراد در ابتدا جذب عکس ها  به تدریج به سمت محتوا می روند. از طرفی دیگر توجه به ارزشهای امروز و تفکر انتقادی از ویژگی های دیگر آن است

ناصری به یک ویژگی دیگر این کتابها اشاره کرد و گفت: از نکات جالب دیگری که در این کتابها مورد توجه قرار گرفته است آستر بدرقه این کتابها است که مزین به یک‌ کاشی منقش به موضوع آنها و برگرفته از آثار باقیمانده از هنر ایرانی است.

در ادامه این مراسم علی گلشن در مورد احتمال ترجمه این آثار برای کشورهای دیگر گفت: همه افراد خارجی که در حوزه کودک و نوجوان فعال هستند، در سفرشان به ایران در این مورد می پرسند و ما را تشویق به این کا ر می کنند اما واقعیت این است که ترجمه بخش های علمی کتاب ساده تر از بخش های فرهنگی آن است چرا که، مطالب فرهنگی برای مردم ما قابل فهم تر و ترجمه مناسب آن کار دشتواری است.

پس از آن یاشار صدف زاده عکاس تعدادی از تصاویر منتشر شده در این کتاب گفت: تهیه هر فریم از این عکسها مستلزم صرف وقت و هزینه بسیار است.هر وقت که دوربین به دست می گیریم شاید بازآفرینی احساس شکار است اما از وجه مثبت آن و به همین دلیل در مواجهه با شکارچیان به آنها پیشنهاد می کنیم که سلاحشان را زمین بگذارند و دوربین به دست بگیرند تا هم خود لذت ببرند و هم مردم دوستشان داشته باشند و در حفظ محیط زیست و جلوگیری از انقراض گونه های نادر حیات وحش کمک کنند.

وی به درخواست گلشن خاطره ای از عکاسی اش گفت و اظهار داشت: در این کتاب عکس هایی از من که از شنگ ها گرفته ام منتشر شده است که شاید اولین تصاویر از این جانور در ایران باشد. عکاسی از شنگ ها در رودخانه کرخه و دز صورت گرفت در حالیکه ما به آنجا برای عکاسی از پرندگان رفته بودیم که خیلی ناگهانی متوجه حضور شنگ ها شدیم. در ابتدا فکر کردیم که این همان گونه هندی هستند اما وقتی عکس های خود را با تصاویر شنگ هندی مقایسه کردیم متوجه تفاوت هایی در دم آنها شدیم به اضافه اینکه شنگ ها اورآسیایی به صورت گروهی زندگی می کنند اما هندی ها نه.

یادی از محققی مشهور به اورژانس خرس سیاه

در بخش پایانی این نشست همسر هادی فهیمی هم گفت: به همه کسانی که برای حفظ محیط زیست و انتشار چنین کتاب هایی تلاش می کنند خسته نباشید می گویم و برایشان ارزوی موفقیت دارم. تألیف و تدوین یک کتاب زحمات زیادی دارد و تقدیم آن به دکتر هادی فهیمی برای ما قابل تقدیر است.

وی افزود: ‌من گرچه دانشجوی دکترای رشته تنوع زیستی هستم اما افتخار همسفری و همسری هادی فهیمی و شاگردی اش را داشتم. فهیمی از دوازده سالگی به رفتن به طبیعت علاقمند بود و حتی فردای ازدواج ما به مدت چهل روز به خوزستان رفت تا باقیمانده گوزن زرد ایرانی را زنده گیری کنند.

احمدی ادامه داد: فهیمی موسسه خزنده شناسان پارس را شکل دادند و اولین موسسه بودند که بر روی خزندگان ایران کار کرده اند‌ و از سال ۱۳۸۱ هم به طور متمرکز بر روی خرس سیاه کار کردند که تا پیش از آن، پژوهشها محدود و یا متعلق به خارجی ها بود اما اولین تحقیق مفصل و آکادمیک انجام شده بر روی این گونه که به طور کامل بر روی عادات غذایی و زندگی آن کار کرده بود، پایان نامه ایشان بود.

همسر مرحوم هادی فهیمی افزود: هیچ کس به اندازه هادی جان در ردگیری و انجام تحقیق میدانی بر روی این گونه خرس در طبیعت مهارت نداشت، به طوری که به اورژانس خرس سیاه مشهور شده بود و با دریافت کوچکترین خبری از دیده شدن یا تعارض خرس سیاه اولین کسی که خبر دار می شد او بود. به خوبی یادم هست که او بدون هیچ چشمداشتی پیگیر این مسئله بود بویژه اگر بحث تعارض خرس پیش می آمد به دلیل اینکه معتقد بود اگر تعلل شود، ممکن است  مردم شکارچی اجیر کنند و آن خرس را از بین ببرند، پس بلافاصله از طریق زمینی یا هوایی به سمت محل وقوع حادثه حرکت می کرد تا بتواند خرس را نجات دهد.

فهیمی بدون هیچ چشمداشتی برای حفظ محیط زیست تلاش می کرد

وی با تاسف ابراز داشت: متاسفانه ما قدر داشته های مان را تا وقتی هستند نمی دانیم اما ما در تلاشیم تا راه سبز او را همچون خودش و بدون 

هیچ چشمداشتی ادامه دهیم و بتوانیم به حفظ محیط زیست کمک کنیم.