به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، بسیاری از بزرگان موسیقی کشور، کیبورد را به عنوان یک ساز قبول ندارند و حتی در هنرستان و دانشکده های موسیقی ایران نیز رشته ای برای فراگیری این ساز وجود ندارد و اساتید موسیقی ایران عمدتاً معتقدند که برای نوازندگی کیبورد باید پیانو را فرا گرفت و سپس تکنیک های پیانو را روی کیبورد پیاده کرد.

این دید ناشی از این است که کیبورد را سازی غیر مستقل و مشتق شده از پیانو می دانند و معتقدند که بهترین مسیر برای یادگیری نوازندگی کیبورد، همان یادگیری پیانو است.

باز این دیدگاه خیلی بهتر از دیدگاه عامیانه است که تصور می کنند کیبورد (به زعم آنان ارگ) همه چیز را خودش اجرا می کند و نوازنده فقط کلید های شروع و توقف آن را اجرا می کند( چیزی شبیه کار دی جی های موسیقی ) بد نیست با نگاهی به تاریخچه کیبورد و شناسایی نسلهای این ساز، کمی بیشتر با آن آشنا شویم و علت این دیدگاه ها را بررسی کنیم.

ارگ را یکی از بزرگترین سازهای موسیقی می دانند به خاطر ویژگی هایی که دارد. در کلیسا ها ارگ را در محراب تالار عبادت کار می گذارند و به نوعی جزئی از بنای کلیسا می باشد. این ساز جزو ساز های بادی بدون زبانه می باشد. این ساز دارای کلاویه می باشد یعنی کلید هایی شبیه آنچه که در پیانو دیده اید. هر صدا در ارگ حاصل فشردن یک کلاویه می باشد که در نتیجه ی فشار دادن یک کلید ارگ دریچه ی هوا باز می شود و از لوله ی صوتی که مربوط به کلید است عبور می کند، نتیجه ی این فرایند تولید صوتی است که به آن صدای ارگ می گوییم.

ریشه تاریخی ارگ به قرن چهارم میلادی باز می گردد. همچنین ارگ از مهم ترین سازهای قرون وسطی می باشد که بسیاری از علوم مهم موسیقی مانند گام ، هارمونی و... با این ساز به دست آمد. ارگ کلیسایی معمولا دارای پنج ردیف شستی یا کلید و جایگاهی برای پدال های متعدد می باشد. برخلاف پیانو، شدت فشردن شستی ها تغییری در شدت صدای تولید شده ایجاد نمی کند.

از سال ۱۷۰۹ که پیانو توسط کریستوفری اختراع گردید، بسیاری از ارگ نوازان به نوازندگی پیانو پرداختند و تکنیک های چند صد ساله ارگ را به پیانو منتقل نمودند. بسیاری از آثار یوهان سباستیان باخ (ارگ نواز و آهنگساز شهیر آلمانی) که امروزه با پیانو نواخته می شوند، برای ارگ (و حتی قبل از اختراع پیانو) نوشته شده بودند.

در سال 1935 میلادی ، لارنس هموند ارگ برقی خود را با نام ارگ هموند ارائه کرد. گروه های موسیقی گاسپل( که موضوع اصلی آن ها باورهای زندگی مذهبی مسیحیان بود) از این ساز استقبال کردند و جیمی اسمیت ، نابغه موسیقی جاز که در ابتدا پیانیست بود ارگ برقی را وارد موسیقی جاز کرد. این ارگ ها ، نسل اول ارگ های الکترونیکی بودند که نوازندگان آن یا پیانیست و یا همان ارگ نوازان مکتب قدیم بودند که به دلیل تنوع صدای ارگ های برقی و تهیه آسان آن به این ساز روی آورده بودند چرا که ارگ های قدیمی بسیار بزرگ و پیچیده و غیر قابل حمل و گران بودند. نسل دوم ارگ های الکترونیکی که " کیبورد " نامیده می شوند امکانات بیشتری را در اختیار نوازنده قرار می دادند. اکثر کیبوردها برای استفاده در خانه طراحی شده و امکانات زیادی برای شبیه سازی صدای سازها ، ریتم ها ، همراهی های اتوماتیک دارند.

موسیقی جاز از سال ۱۹۲۰ شروع به رشد کرده بود و ساز ارگ به خاطر قابلیتهای زیاد و قدرت مانور بالایش محبوبیتی در میان نوازندگان پیدا کرده بود. از طرف دیگر تب استفاده از وسایل برقی در اروپا و آمریکا در حال گسترش بود و داشتن وسایل برقی را نشان مدرنیته و اشرافیت می دانستند. و همه این عوامل در محبوبیت و فراگیر شدن ارگهای برقی سهیم بودند.

گاه همه هدفشان خلق صداهای جدید و عجیب بوده و سیتی‌سایزرها نیز این امکان را به آنها می‌دادند.گاه دیده می‌شد که در کنسرت‌ها و اجراهای زنده، نوازنده کیبورد، قطعه را از پیش در حافظه دستگاه قرار می‌داد و در هنگام اجرا کار خاصی انجام نمی‌داد.

در حقیقت نوازندگان کیبورد نسل دوم بیشتر دچار نوعی تکنولوژی‌زدگی و سوءاستفاده از امکانات کیبورد و گاه عوام فریبی بودند. کافیست نگاهی به کلیپ‌های موسیقی چند دهه پیش بیندازیم و ببینیم که نوازندگان کیبورد چگونه با حرکات نمایشی قصد بزرگ نمایی کار خود و گاه را دارند.

این نسل هرگز قدرت نوازندگی نسل قبلی خود را نداشته و دچار ابتذال و انحرافات زیادی شده است. اغلب اوقات سعی می‌کردند تا به وسیله کیبورد کاری کنند که در توان سازهای دیگر نباشد. گاه در استفاده از صدای یک ساز، از گستره صوتی آن خارج می‌شدند و یا تکنیک‌هایی که در توان اجرای آن ساز نبود را با آن اجرا می‌کردند و هر نوع بدعت‌گذاری را خلاقیت می‌نامیدند.

آنها بیشتر از اینکه روی تکنیک و نوازندگی خود کار کنند، روی کار با دستگاه و ترکیب صداها و افکتها و … کار می کردند.

در ایران نیز موج جدیدی از نوازندگان نسل سوم کیبورد در حال شکل گیری است که شاید بتوان گفت بیشتر پیرو نوازندگان نسل اول (نوازندگان سبک جاز) هستند و البته راه زیادی برای رسیدن به استانداردهای نسل سوم ندارند چرا که ایران نسل دوم نوازندگی کیبورد را بهتر از هرکجای دیگر دنیا تجربه کرده است و می توان آینده خوبی را برای نوازندگی کیبورد در ایران پیش بینی کرد، البته این در حالی است که در ایران هنوز کیبورد و ارگ را یکی می دانند!