به گزارش خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری موج، علیرضا خمسه در گفتگو با رادیو نمایش، در مورد اینکه چگونه به این فکر افتاد تا خاطرات خودش را در قالب کتاب « خمسه به روایت خمسه » منتشر کند گفت: من سالها کار تدریس انجام می دادم؛ یعنی خودم را بیشتر معلم می دانم تا بازیگر یا هر چیز دیگر. بنابراین همیشه به این فکر می کردم که باید به خودم، شاگردانم، اطرافیانم و فرزندانم یاد بدهم که مهارت هایشان را افزایش دهند. یکی از این مهارت ها که خیلی هم مهم است و کارایی بالایی دارد، مهارت در نگارش یا نوشتن است. بسیاری از ما این مهارت را نداریم. گاهی یک شکوائیه یا گلایه داریم و مشاوری به ما می گوید که مثلا اگر نسبت به همسر یا فرزندتان یا حتی همسایه خود گله مند هستید، این گلایه را در یک صفحه بنویسید و بعد می بینیم که قادر نیستم آنچه را که فکر یا احساس می کنیم بنویسیم.

وی افزود: همیشه فکر می کردم که کاش در مدرسه به غیر از مهارت های مختلف، مهارت نوشتن را هم یاد می دادند؛ ولی من، خودم به صورت خودجوش سعی کردم این کار را انجام دهم. وقتی عاشق یا فارغ یا دردمند یا گلایه مند هست، سعی می کنم آن عاطفه، چه مثبت یا منفی را به قلم در بیاورم و به نوشته تبدیلش کنم.

خمسه به روایت خمسه این گونه بوجود آمد

این بازیگر ادامه داد: خب، سالها بود که این کار را می کردم و به قول قدیمی ها «من نمانم و خطی ماند به یادگار». اما با خودم گفتم که اگر بخواهم یک یادگاری از من بماند، نباید این نوشته ها پراکنده باشد. چرا که هر کدام در گوشه ای از خانه بود، برخی از آن در پوشه هایی در انباری یا برخی دیگر در قفسه در جاهای دیگر بودند. تصمیم گرفتم که آنها جمع آوری کنم و از میانشان آنچه را که فکر می کنم بد نیست که در یک کتاب از من یادگار بماند، گلچین کنم. پس از میان شعرها، ترجمه ها و یا مقاله هایم، آن چه را که مناسب دیدم گردآوری کردم تا در «خمسه به روایت خمسه» در اختیار دوستان قرار بگیرد. البته به پیشنهاد خانم توکا ملکی مدیر انتشارات خط و طرح هستند، این عنوان را انتخاب کردیم .

وی در پاسخ به این سوال که چرا اهالی سینمای ما حتی حاضر نیستند برای تاریخ شفاهی خودشان وقت بگذارند چه برسد به اینکه بخواهند تجربیاتشان را چون شما با دیگران به اشتراک بگذارند گفت: ما نمی توانیم در جمع تاثیر بگذاریم و اگر خیلی قهرمان باشیم، بتوانیم خودمان را تغییر دهیم. من این کار را در مورد خودم کردم و طبعا از دوستان دیگر چه پیشکسوت تر از خودم، چه هم نسلانم و چه جوانتر از خودم، هم به طور مستمر خواهش کردم که تجربیاتشان را بنویسند؛ شاید در مواجهه با همکاران خودم، همواره یکی از ترجیع بندهای من این درخواست بوده است. حتی همین چند روز پیش خدمت یکی از دوستان بودم که از ایشان خواهش کردم  همه خاطراتی که برایم تعریف می کند را بنویسد. این جمله را شاید برای ده ها نفر تکرار کرده ام. به هر حال من این جمله را می گویم اما اینکه چقدر تاثیر بگذارد با آنها است.

وی در ادامه با لحنی طنازانه گفت: با اینکه عاشق خیام هستم و رباعیات و زندگینامه اش را سرلوحه زندگی خودم قرار دادم اما خیلی از او گله مندم؛ چرا که همانطور که بیشتر مردم از دوبیتی ها و رباعیات ایشان دچار سوء برداشت می شوند، یک مورد هم این است که به رغم اینکه کار بسیار خوبی است که آدم از گذشته اش بنویسد تا ره توشه ای بشود برای آیندگان، اما به خیام که می رسیم می بینیم که گفته است "از دی که گذشت هیچ ازو یاد مکن. فردا که نیامده ست فریاد مکن" یعنی نه از گذشته و آینده یاد نکن و همه را تنبل می کند و می گویند که این اهمیت ندارد که من در کجا دنیا آمده ام و چه کرده ام و .... . این سوء برداشت از یک بزرگ مرد و اندیشمندِ ستاره شناس و فیلسوفی همچون خیام جای این گلایه را باز می گذارد.

یک کتاب جدی و یک کتاب سرگرم کننده

علیرضا خمسه در مورد محتوای کتابش تصریح کرد: من دو کتاب را آماده چاپ کردم که یکی از آنها که همین «خمسه به روایت خمسه» است منتشر شده و دیگری با عنوان «ماموریت آقای شادی» توسط آقای علی رستگار در حال آماده سازی است تا به زودی در ویترین کتاب فروشی ها قرار بگیرد. کتاب دوم من در اصل کتاب خاطرات پشت صحنه من است. در کتاب اول به جز فصل اول که سال شمار است و در آن بیان کرده ام که از اول من کی بودم و کجا دنیا آمده ام و تا امروز چه کرده ام و تمام این شصت و خورده ای سال را به همت آقای امید نجوان یادداشت کرده ایم و حتی اگر در سالی مصاحبه ای داشتم به آن اشاره کرده ایم؛  مجموعه مقالات، اشعار یا مطالب ترجمه من است و به اصطلاح نکته خنده داری ندارد بلکه وجه جدی خمسه در این کتاب نمود پیدا کرده است.  این کتاب با مقدمه‌ای از امید نجوان، فاطمه معتمدآریا، کیومرث پوراحمد و خسرو دهقان در چهار بخش سال شمار، یادداشت‌ها، نوشته‌ها و مقاله‌های پراکنده، شعرها و فیلمنامه‌ها و متن‌های نمایشی چاپ و منتشر شده است.

وی تصریح کرد: در کتاب ماموریت  آقای شادی خاطرات پشت صحنه من به طور کامل بیان شده و فضای متفاوتی از کتاب اولم دارد.

نمونه ای از اشعار علیرضا خمسه

علیرضا خمسه در پایان در مورد اشعاری که در کتابش آورده گفت: اینها، بخشی از اشعاری که در دوران جوانی و در دهه پنجاه و اوایل دهه شصت، تحت تاثیر شرایط عاطفی و اجتماعی سروده بودم هستند که آنها را با کمک دوست شاعر بزرگم آقای شمس لنگرودی انتخاب کردم.

وی به عنوان نمونه یکی از اشعارش را خواند. شعری با عنوان «بی آغاز را پایانی نیست» در کتاب خمسه به روایت خمسه منتشر شده که به این شرح است:

سپیده دمان که فانوس های نور را به گذرگاه رودی دیگر می آویزند

و دردهای شبانه به بطن هیاهو فرو می شوند، بر می خیزم

برمی خیزم بی آنکه برخاسته باشم

و کلام را در مقام دانه های تسبیح به شکرانه می اندازم که روزی گذشت

اما شباهنگام که پوسته های بی عبور زخم به تاراج می روند

فریادی در تعالی وجودم در می پیچد

برتو چیزی نگذشته است

نه روزی، نه شبی

آنگاه در می یابم که بی آغاز را پایانی نیست

و من همچنان بی آغازم

55/5/28