به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری موج، محمدمهدی اسماعیلی برنامه های خود را در متنی ۸۴ صفحه ای ارائه کرده است. این متن در بخش مقدماتی خود با رائه تعریف مد نظر این مقام مسئول احتمالی از فرهنگ، فرهنگ را از مهمترین ارکان جامعه دانسته و در میان سطوح مختلف فرهنگی بر فرهنگ عمومی تاکید ویژه کرده است. 

به نظر می رسد در تدوین این برنامه با تاکید بر فرهنگ عمومی و با آسیب شناسی قبلی از حوزه های مختلف فرهنگی و هنری، راه کارهایی برای بهینه ساز یاین موارد ارائه کرده است. در این میان اما نگاه تندی بر خانه موسیقی (که همراه با توصیف کانون بحران از آن در این برنامه نام برده شده) و حتی تا حدی نسبت به خانه سینما مطرح شده که البته این یکی را نیازمند چالاک سازی دانسته است. اگرچه بسیاری از فعالان فرهنگ و هنر آنچه که تحت عنوان وضع موجود و به نوعی آسیب شناسی در بخش های مختلف این برنامه اعلام شده را پیش از این بارها متذکر شده و در مورد آن اشارات، انتقادات و پیشنهاداتی هم مطرح کرده اند. 

در جای جای این برنامه رسیدگی به وضع معیشتی هنرمندان، تقویت صندوق هنر و پرهیز از تصدی گری دولتی و پرداختن به امور نظارتی، هدایتی و حمایتی آن تاکید شده است. از سویی دیگر، برای تحقق اهداف مد نظر در حوزه فرهنگ عمومی به طور دقیقی در مورد برنامه زمانی و حتی نهادهای مجری که بعضا شامل مشارک دو وزارتخانه و یا وزارت ارشاد و یک سازمان مرتبط می شود صحبت شده است.

در بخشی از مقدمه چندین صفحه ای این برنامه در توصیف سیاست های وزارت فرهنگ و ارشاد دولت سیزدهم تصریح شده است:

« .... اما فارغ از رویکرد کلان، رویکرد سیاستی وزارتخانه نیز از اهمیت فراوانی برخوردار است. رویکرد سیاستی وزارت فرهنگ و ارشاد دولت سیزدهم، پرهیز از دخالت و تصدی‌گری دولت و احیا و تقویت نقش نظارتی و حمایتی و هدایتی خود است.

فرهنگ یک امر حکومتی و فرمایشی نیست؛ یک امر دستوری و ساختنی نیست. بلکه امری است که باید از درون مردم و با مردم شکل بگیرد۰ باید از اهالی فرهنگ و هنر در ساخت، رشد و تعالی فرهنگ سهم عمده و جدی داشته باشند. بدون شک دخالت دولت و حاکمیت در امر فرهنگ، امری اشتباه است که تبعات و زیان های متعددی را به دنبال خواهد داشت. با نگاهی به تجربه ۴۳ ساله‌ی انقلاب اسلامی متوجه خواهیم شد که هر کجا و در هر امری، حاکمیت و دولت ورود داشت و از پشتوانه و همراهی مردم، برخوردار نبود با شکست مواجه گردید و هر کجا که مردم ورود داشتند پیروزی های عظیمی را شاهد بودیم.

لذا رویکرد سیاستی جدی دولت، نظارت، حمایت و هدایت و همچنین دوری از دخالت مستقیم در عرصه‌ی فرهنگ است و در این مسیر بدون شک باید مردم و اهالی و اصحاب فرهنگ و هنر، خود زمامداری کرده و مسائل را برطرف نمایند و به سمت قله‌ی رفیع نوین اسلامی با سرعتی روزافزون حرکت نمایند.

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت سیزدهم، با رویکرد سیاستی خود که نظارت، حمایت و هدایت است، در عرصه عملیاتی، سیاست محصول‌محوری را اولویت خود می‌داند و سعی در تولید محصولات فرهنگی با کیفیت و ماندگار خواهد داشت‌. اما در این مسیر با استفاده از سیاست حمایت‌محوری و حمایت از خالقان این محصولات و همچنین اتخاذ سیاست یارانه‌محوری و حمایت از مردم در راستای مصرف هر چه بیشتر این محصول اقدام خواهد نمود.

در این مسیر عموماً با مسائل و مشکلاتی مواجه خواهیم شد که نیازمند رعایت چند ملاحظه کرد که عبارت است از: 

۱- پرهیز از نگاه ابزاری به فرهنگ: همان گونه که پیش از این ذکر گردید نباید به فرهنگ به عنوان ابزاری در دست اقتصاد و سیاست نگریسته شود. اتفاقا این فرهنگ است که می‌تواند عامل پیشران در تمامی عرصه ها باشد.

۲-پرهیز از نگاه جزیره ای به فرهنگ: متاسفانه در حوزه فرهنگ، همواره شاهد تبعیض و بی عدالتی در اهمیت و توجه به حوزه های مختلف فرهنگ بوده‌ایم. این مسئله که چرا باید سینما بیش از تئاتر و موسیقی و کتاب، از بودجه و سایر خدمات و یارانه‌ها برخوردار باشد و در نهایت شاهد شکل‌گیری جزیره های خاص در حوزه فرهنگ باشیم. لذا باید نگاه ما به صورت کلی به این صورت باشد که هر قسمت از فرهنگ، به اندازه میزان سهمی که در تحقق اهداف و آرمان‌های مورد نظر دارد، باید مورد توجه قرار بگیرد.

۳- پرهیز از تمرکزگرایی و مرکز گرایی: یکی از جلوه‌های تحقق عدالت تقسیم عادلانه منابع و امکانات در سراسر کشور است اما با نگاهی ساده به تعداد زیرساخت های موجود فرهنگی در تهران و کلانشهرها در نسبت با شهرهای کوچک و روستاها متوجه بی‌عدالتی خواهیم شد کزگرایی عملکرد گرایی که موجب شده است تمامی اتفاقات و رویدادهای مهم و کلان فرهنگی از جمله نمایشگاه کتاب جشنواره‌های گوناگون فجر و سه نقطه در تهران برگزار شود و به تدریج منجر به خارج ساختن ظرفیت‌های عظیم مناطق کم برخوردار از عرضه کنشگری فرهنگی خواهد شد

۴- عدم تمرکز بر شاخص‌های توسعه: یکی از مسائل مهم و کلیدی آن است که دولت ها عموماً برای آنکه بتوانند گزارشی از عملکرد خود ارائه دهند و یا آنکه نمره قابل قبولی دریافت کنند، همواره به دنبال تحقق شاخص ها و میزان‌های اسناد بین المللی توسعه هستند. در حالی که می‌توان ادعا داشت بخش عمده‌ای از این شاخص‌ها اصلاً با فرهنگ بومی، ملی و اسلامی ما همخوانی ندارد.

۵- استفاده از ظرفیت‌های مردمی و اهالی فرهنگ و هنر: همانگونه که ذکر گردید، عرصه فرهنگ یک عرصه‌ی حاکمیتی و دستوری نیست. جهت حاصل شدن پیشرفت فرهنگی که در حقیقت زیربنای پیشرفت اقتصادی و سیاسی و در نهایت پیشرفت کشور خواهد بود، باید از ظرفیت‌های مردمی و اهالی فرهنگ و هنر استفاده کرد. مردمی بودن دولت زمانی محقق خواهد شد که فرهنگ، مردمی شود. در حقیقت این فرهنگ است که باید مردم را به میدان بیاورد.