به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری موج، رسانه ملی مهمترین رسانه کشور شناخته می‌شود که این موضوع به این معنی است که باید توقعات و انتظارت وسیع، چندلایه و جامع الاطرافی را پاسخ دهد. همین ویژگی باعث شده این رسانه بدون مقایسه با دیگر رسانه‌ها و نوع، سطح و کیفیت برنامه‌ها، تنها در فضای انتزاعی مورد بررسی، نقد و ارزیابی قرار گیرد. درعین حال رسانه ملی ویژگی‌های دیگری نیز دارد که آن را از رسانه‌های موجود متمایز می‌سازد. البته این را نیز نباید فراموش کرد که عصر فناوری‌های فراگیر و امکانات رسانه‌ای فراون باعث شده هم اکنون بیش از ۱۷۶ رسانه فارسی زبان در قالب شبکه‌های نمایش خانگی و ماهواره‌ای مشغول به فعالیت باشند و رقبای نوظهور رسانه ملی به حساب آیند.

توجه به این رقبای جدید از آن رو اهمیت دارد که بازی در فضای مشابه و آشنا و با متغیرهای همگون انجام نمی‌گیرد، به این معنی که رسانه‌های دیداری و شنیداری رقیب و برون مرزی امکان جذب مخاطب را بدون مسئولیت ملی، اخلاقی و اجتماعی دنبال می‌کنند که با الزامات و ملاحظات رسانه ملی در تقابل است و در عین حال قاعده بازی را پیچیده و چندوجهی می‌کند. در همین راستا همه ساله مرکز تحقیقات صدا و سیما در نشستی آمار بازدیدکنندگان سریال‌ها و برنامه‌های خود رسانه ملی را اعلام می‌کند و امسال هم این آمار توسط مسئولان امر اعلام شد که مقایسه آن با سال قبل و نیز بازخورد مخاطب در فضاهای دیگر این ارقام را عجیب نشان می‌دهد.

آمارها چه می‌گویند؟

آمارها نشان می‌دهد تلویزیون باید در سال جاریی با برنامه‌ریزی لازم برای ساخت سریال و دیگر برنامه‌ها مخاطبان را راضی نگه دارد و رقابت را با شبکه نمایش‌خانگی و پلتفرم‌هاهایی که به تازگی وارد این صنعت شده‌اند، جدی بگیرد. طبق نظرسنجی‌های مرکز تحقیقات سازمان صدا و سیما پیرامون برنامه‌های صدا و سیما در نوروز 1402، سریال «نون خ 4» با 83.5 درصد بیننده و 78.6 درصد رضایت در میان مخاطبان سریال‌ها در صدر قرار گرفت و سریال «آتش و باد» نیز با 48.3 درصد بیننده و 76.3 درصد رضایت در رتبه دوم قرار دارد. در میان ویژه برنامه‌های تحویل سال، برنامه «سال نو» شبکه سه با ۴۹.۳ درصد در صدر و «کودک شو» با ۳۷.۶ درصد و «نوروز دوست داشتنی» شبکه یک با ۳۴.۴ درصد در رده‌های دوم و سوم قرار گرفتند.

اما با نگاهی به آمارها در سال 1401 رسانه ملی برنامه«عصر جدید» پرمخاطب‌ترین برنامه نوروزی‌ سیما در سال گذشته بوده‌ است. «عیدانه و فرمول یک» در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند. همچنین زیرخاکی۳ با ۶۹.۲ درصد مخاطب و رضایت ۸۶.۳ درصدی پرمخاطب‌ترین سریال نوروزی شده است.

با توجه به این آمار و ارقام به راحتی می‌شود فهمید که مخاطبین تلویزیون روندی کاهشی داشته تا آنجا که بینندگان سریال‌های آن به کمترین میزان در ۱۰ سال اخیر رسیده‌اند. از این رو مدیران رسانه ملی باید سلیقه و خواست مردم را در تولیدات خود در نظر بگیرند تا آنها نیز همراهی خوبی با تلویزیون داشته باشند.

بیشتر بخوانید: 

شبکه نمایش خانگی، رقیبی برای تلویزیون و سینما؟/ اعتماد مردم را از دست ندهید

آیا هدف ساترا حذف رقبای صدا و سیما است؟

نوروز و رمضان امسال سبد تلویزیون خالی است/ سلاخی بهترین‌ها چه عواقبی دارد؟

سال ۱۴۰۱ در یک نگاه/ هر آنچه در حوزه فرهنگ و هنر گذشت

تولید محتوای مردم پسند

به اعتقاد بسیاری از صاحبنظران و کارشناسان تولید محتوای عامه پسند می‌تواند رونق دوباره‌ای به رسانه ملی بدهد. از همین رو برخی سختگیری‌های، استفاده از مجریان کم سابقه و تولیدات بی‌محتوا خود به خود مردم را به سمت پلتفرم‌ها یا برنامه‌های ماهواره‌ای سوق می‌دهد. در برخی موارد نیز حذف بازیگران مطرح و حرفه‌ای به مذاق بیننده خوش نمیاید و ترجیح می‌دهد دیگر به سراغ تماشای تلویزیون ننشیند. «مسعود فهیم» کارشناس و منتقد سینما در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری موج ضمن بیان این موضوع که اعمال دیدگاه‌های غیر فنی بر چگونگی تولید و نمایش آثار سبب ریزش مخاطب می‌شود، گفت: مخاطب انتظار دیدن برنامه‌های متنوع و مخصوص به نسل جوان را دارد. نباید به محدودیت‌هایی برسیم که در قیاس با گذشته تولیدات سیمای ملی کم‌رمق شوند.

وی در ادامه افزود: برنامه‌سازان و هنرمندان باید با خاطری آسوده و بدون ترس از اینکه تولیداتشان حذف یا سانسور شود به این امر بپردازند. متأسفانه در این سال‌های اخیر بسیاری از برنامه‌سازان به دلیل همین محدودیت‌ها قید همکاری را با رسانه ملی زده‌اند و به سوی تولیدات در محیط‌های دیگری رفته‌اند. پلتفرم‌ها رقیب اصلی رسانه ملی

نمایش خانگی رقیب اصلی رسانه ملی

فهیم با بیان اینکه روی کار آمدن پلتفرم‌ها به ایجاد بستر رقابتی منجر شده است، تصریح کرد: این روزها شاهد هستیم که میان صدا و سیما و پلتفرم‌ها رقابتی سخت پیش آمده که باعث شده که ضعف عملکرد و مدیریتی رسانه ملی به وضوح مشخص شود. از این رو لازم است تا مسئولان رسانه ملی برای سال جاری برنامه‌ریزی برای ساخت سریال و برنامه داشته باشد و رقابت را با شبکه نمایش‌خانگی جدی بگیرند. رسانه ملی به عنوان گسترده‌ترین نهاد ملی باید بداند که مقوله ساخت سریال و برنامه به طور انحصاری در اختیار او قرار دارد و باز هم می‌تواند تنها مرجع رسانه‌ای و سرگرمی در ایران باشد.