خبرگزاری موج گزارش میدهد؛
حجاب و عفاف، شاخصههای صیانت از امنیت عمومی/ الزام قانونی به حجاب مورد اتفاق آحاد جامعه ایرانی است
حجاب و عفاف از جمله ارزشهای مهم و از شاخصههای صیانت از امنیت عمومی محسوب میشود که باید با نهادینهسازی آنها ضمن تحکیم نظام خانواده، جامعه را نیز از ولنگاری فرهنگی مصون داشت.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری موج، حجاب و پوشش در همه ادیان و فرهنگها موضوعی قابل توجه است؛ چه زمانی که به مثابه امری طبیعی و زیستی و محافظت از بدن، بدان نگریسته شود و چه زمانی که همچون مقولهای فرهنگی-ارزشی، نشان از باورهای ذهنی و شناختاری، سنتهای بومی و اعتقادی و همچنـین موضوعی نشانه شناختی و سمبولیک مورد توجه قرار گیرد. امروزه در گستره تحولات جهانی و نزدیکی مرزهای فرهنگی در مناسبات اجتماعی، بحث حجاب و پوشش به مثابـه نماد فرهنگی، اجتماعی زنان مسلمان، جایگاه ویژهای در فرایند مطالعات جامعه شناختی دوران پست مدرن دارد؛ به گونهای که مـناقشات زیادی در مورد قلمرو معناشناختی حجاب، فرایند تغییر و تحولات پوشش و حجاب و ارتباط آن با مؤلفههای اجتماعی وجود دارد. حجاب یک حکم، تکلیف شرعی و دینی اسـت که ریشه و خاستگاه آن، فضائل اخلاقی چون عفت است.
در تاریخ معاصر ایران اندیشه اسلامزدایی نخستین بار با عنوان کشف حجاب به وسیله رضا خان شکل گرفت. وی در این راه به هنگام گشایش دانشگاه تهران، زنان را مجبور کرد بدون حجاب به تحصیل ادامه دهند. مردم با تحصن در مسجد گوهرشاد مشهد در ۲۱ تیر ۱۳۱۴ نسبت به این موضوع خشم خویش را اعلام کردند که با حمله نیروهای قزاق به دستور رضا خان به خاک و خون کشیده شدند.
شورای فرهنگ عمومی کشور به همین مناسبت، ۲۱ تیر را به عنوان «روز عفاف و حجاب» نام نهاد تا بدین وسیله استقامت و پایداری مردم مبارز و مجاهد ایران برای پاسداری از ارزشها و کرامتهای انسانی و اسلامی ارج نهاده شود.
حجاب در گفتمان عمومی جامعه دستخوش برداشـتهای مختلفی است
«مهدی آذرپیک» استاد اندیشههای اسلامی با بیان اینکه در طول نیم قرن اخیر در ایران، وجود تحولات جهانی در مسائل زنان و افـزایش حضور زنان در فضای عمومی، برانگیختگی و چالش ایجاد کرده است، گفت: در دهههای اخـیر، حجاب در گفتمان عمومی جامعه دستخوش برداشتهای مـختلفی است که آن را میتوان در ساحت نظری، ناشی قرائتهای مختلف و گاه مخالفت بـا شـیوه پوشش رایج دانست.
وی در ادامه بیان داشت: برانگیختن زنان و شـکلگیری استدلالهای فقهی جـدید مواضعی شـده است که مـبتنـی بـر معنـای حجاب به عنوان یک حق و انتخاب برای زنان است. در چنین فضایی، واکاوی بـدیلهای رقیـب خوانش مسلط حجاب، در این زمینه مـوجب توسعه و تقویت گفتمان غالب خواهـد شد و نقاط قوت و ضعف این رویکـردها آشکار میشود.
چالشهای سیاست حجاب و عفاف
این استاد دانشگاه با توضیح اینکه مطالعه و بررسی واقعیتهای حجاب در سالهای پس از انقلاب اسلامی بهخصوص دهـه هفتاد، نشان دهنده روند رو به کاهش گرایش زنان به پوشش اسلامی به سبک رسمی بوده است، اظهار داشت: این امر حاکی از تضعیف قدرت دفاعی و اقـناعی رویکرد سنتی به حجاب است. در اوایل این دهه، همراه با تضعیف موضع فرهنگ اسلامی و ایرانی و موج تهاجم فرهنگـی و تغییـر در ساختارهای سیاسی و حرکت به سمت ایجاد فضای باز سیاسی، تنش زدایی در عرصه بینالمـلل و هـمنوایی با جامعه جهانی، نهادهای دولتی و غیردولتی بر مفاهیم رایج در عرصه جهانی چـون آزادی، حقوق بشر و برابری زن و مرد تأکید کردند. ایـن مفـاهیم در بسـتر خـود تمایـل بـه نـوعی ضابطه گریزی در رفتار و پوشش و به تـبع ، سـیاست حجاب را درپـی داشـت. به دنبال این امر، حضـور زنان در مناصـب مختلـف اجتمـاعی نیازمنـد تبیـین پوشـش و حجاب در چارچوب رفتار عفیفانه بود اما از آنجا کـه سـاختارهای حاکم، بستر لازم برای فضـائل اخـلاقی و عـفاف را فراهم نکرده بود حجاب و پوشش جنبه عفاف ریاکارانه را بروز میداد و این امر موجب شکلگیری خوانشهایی متعدد از حجاب شد.
بیشتر بخوانید:
۲۱ تیرماه یادآوری قیام سرنوشتساز مردم علیه کشف حجاب رضاخان است
بزرگترین رویداد حجاب برتر با حضور ۱۵۰ برند داخلی برگزار می شود
نوعی مقاومت نمادین در مقابل حجاب
آذرپیک با اشاره به این موضوع امروزه افراد با نوع خاص پوشش و حجاب خود و نحوه بـه نمـایش گذاشـتن بدن، نوعی مقاومت نمادین را نشان میدهند، گفت: برخی معقتدند اجباری کردن حجاب و تحمیل به سبک پوشـش بـر زنان، مقاومت زنان ایرانی را برانگیخته میکند، به گونهای که زنان نسـل جـوان در مقابـل ایـن محـدودیتها و اجبارها مقاومت میکنند. این امر موجب میشود که با ایجاد فضای باز سیاسی در جامعه چالشی تازه بـر سر مسأله حجاب بـه وجـود آیـد.
وی در ادامه بیان داشت: با توجه به کرامت والای انسانی در دین، زنان از جایگـاه ارزشـمند انسانی و کرامت برخوردار بوده و با رعایت عفت در عرصههای مختلـف اجتمـاعی حضـور دارند. در صد سال اخیر، با وقوع دگرگونی در وضع زنان در عرصـه جهانی و شـکل گیری سازمانهای حمایت از زنان، از یک سو حجـاب دچار تغییر معنـایی شـده، ضمن پیوند خوردن با مؤلفه عفاف از سوی صاحب نظران این حوزه، باز تفسـیر شـده اسـت و از سویی دیگر توانسته است همگام بـا تـحولات جهانی، زمینه حضور زنان در جامعه را فراهم کند و بهگونهای با حفظ عفت در عرصه خصوصی و عمومی موجب اهمیت یافتن ارزشهای درونی زنان شده و قوام اجتماع را نیز تضمین میکند.