به گزارش خبرگزاری موج،‌ حجت الاسلام محمدصادق ابوالحسنی، چهارم مرداد تصریح کرد:‌ همزمان با سالروز شهادت آیت الله شیخ فضل الله نوری (ره)، فقیه سربِدار و عَلم استقلال فکری و سیاسی و همچنین نماد نفی سبیل و رد سلطه‌ بیگانگان،‌ همایش ملی شیخ شهید با حضور صاحبنظران این حوزه در قم برگزار می شود.

وی با اشاره به پخش پیام تصویری آیت الله العظمی جعفر سبحانی در این همایش افزود: حضرات آیات محمدجواد فاضل لنکرانی، سید هاشم حسینی بوشهری، علی اکبر رشاد و حجت الاسلام مهدی انصاری از مقام این فقیه سربدار سخن خواهند گفت.

ابوالحسنی همچنین از برپایی نمایشگاه آثار و اسناد مرتبط با این شیخ شهید و دوران مشروطیت در این همایش ملی خبر داد و گفت: همایش ملی شیخ شهید سه شنبه ۱۰ مرداد از ساعت ۹ تا ۱۸ در مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی(سرچشمه) در تهران، روز چهارشنبه ۱۱ مرداد در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در قم و ۱۲ مرداد از ساعت ۹ تا ۱۲ در دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور استان مازندران برگزار می شود.

شیخ فضل‌الله نوری در سوم دی ۱۲۲۲ هجری خورشیدی در کجور مازندران دیده به جهان گشود و سالیان بعد، از رهبران نامدار مبارزه با استعمار و استبداد شد. او درس های مقدماتی را در زادگاه خویش فرا گرفت، سپس برای پربار کردن توشه علم خویش راهی نجف اشرف شد و پس از تحصیل علوم دینی به تهران بازگشت و به امر آموزش همت گماشت و به اقامه نماز جماعت و تألیف علوم اسلامی و حوزوی پرداخت. مهارت او در فقه، اصول و دیگر علوم اسلامی و شناخت کافی از مسایل روزِ جامعه سبب شد تا به سرعت مورد استقبال طلبه ها و روحانیان قرار بگیرد و کلاس های درس وی از اعتبار و اهمیت خاصی برخوردار شود.

استعمار انگلیس در روزگار شیخ فضل اللّه نوری با امضای قراردادهایی همچون «سیم تلگراف، راه شوسه، راه آهن سازی، بانک شاهی و امتیاز دارسی» می کوشید بیشترین بهره را از منابع ایران به دست آورد. به همین منظور این روحانی مبارز در صدد رویارویی با نفوذ فرهنگی بیگانگان برآمد. زیرا وی با هوشیاری دریافت که این امر ارکان دین و استقلال اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کشور را تهدید خواهد کرد. بنابراین در فعالیت های خود مردم را به دوری از مظاهر کفر و منع پیروی از بیگانگان فرا خواند.

شیخ فضل اللّه در تشکیل عدالتخانه، جنبش روحانیت و تدوین قانون اساسی نقش عمده ای داشت. او حوادث جنبش عدالت خواهی را نتیجه بحران های سیاسی، اقتصادی، فقر عمومی، ستم درباریان، هرج و مرج، بی قانونی، بی لیاقتی زمامداران و نفوذ بیگانگان در تصمیم گیری های مهم می دانست و از قیام مردم برای اصلاح کمبودهای کشور حمایت می کرد و در مسیر گسترش دین و استقرار حکومت شرعی گام برمی داشت. او برپایه باورهای عمیق خود، اسلام را در تمامی زمینه های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی دارای قدرت و غنا می دانست. وی در نهضت تنباکو از جمله افرادی بود که به حمایت از این موضوع پرداخت و در شکل گیری آن نقش اساسی ایفا کرد.

این روحانی مشروعه طلب نقش مهم و تاثیرگذاری در مخالفت با حکومت قاجار داشت و در دوران مبارزه برای برپایی مشروطه حضور داشت و با مشروطیت مخالفتی نداشت اما بحث او در کیفیت آن بود. وی در آن دوره با مشاهده انحراف مشروطه از مسیر اصلی، ایجاد مشروطه مشروعه را پیگیری و با روشنفکران غرب زده مخالفت کرد.

وی علاوه بر آموزش، ارشاد، قضاوت و رسیدگی به امور مردم به تألیف کتاب هایی در زمینه امور فقهی، اصولی، فلسفی و سیاسی در تصحیح و حاشیه نویسی کتاب های مشهور و معتبر علمای گذشته اهتمامی فراوان داشت و از خود اثرهای ارزشمندی همچون صحیفه قائمیه حاوی مجموعه ادعیه امام دوازدهم(عج)، رساله اصولی المشتق، تقریرات درس میرزای شیرازی، رساله عملیه، تذکرة الغافل و ارشاد الجاهل و تحریم مشروطیت را به یادگار گذاشت.

شکل گیری انحراف در مشروطه و نقش استعمارگران در این امر سبب شد، هنگامی که مشروطه خواهان تهران را فتح و محمدعلی شاه را از سلطنت برکنار کردند، گروهی با استفاده از نام مشروطه، شیخ فضل الله نوری را دستگیر و پس از محاکمه به اعدام محکوم کنند. سرانجام این رهبر آزاده در ۱۱ مرداد ۱۲۸۸ هجری خورشیدی در میدان توپ خانه تهران به دار آویخته شد و پیکر وی را پس از گذشت ۱۸ ماه به قم بردند و در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپردند.​