،محمدرضا نوروزپور، معاون امور رسانه‌ای و تبلیغات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در نشست ۴۸ گروه کاری یو.پی.آر در دفاع از چهارمین گزارش ملی جمهوری اسلامی ایران سخنرانی کرد؛ متن این سخنرانی به شرح زیر است:

بسم اللّه الرَّحمن الرَّحیم

جناب آقای رئیس.

عالیجنابان، خانم‌ها و آقایان.

جمهوری اسلامی ایران برای حق آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات به مثابه یک حق اساسی بشری که نقش زیربنایی در تحقق سایر حقوق بشر ایفا می‌کند، اهمیت بسیاری قائل است و اقداماتی در جهت احترام، ترویج و اجرای این حق در همه اشکال آن انجام داده است.

پیشینه قانون مطبوعات ایران به بیش از یکصد و هفده سال قبل می‌رسد؛ در این قانون همزمان حقوق ملی، حقوق شهروندی و حقوق رسانه‌ها و روزنامه نگاران رعایت شده است؛ ماده ۴ قانون مطبوعات می‌گوید، «هیچ مقام دولتی و غیردولتی حق ندارد برای چاپ مطلب یا مقاله‌ای بر مطبوعات فشار وارد کند یا به سانسور و کنترل نشریات مبادرت ورزد»؛ در تبصره این ماده، برای متخلف از این ماده، مجازاتی پیش‌بینی شده است.

جمهوری اسلامی ایران با درک اهمیت تحولات فناوری و ظهور رسانه‌های نوین، اقدامات گسترده‌ای را در جهت تسهیل دسترسی به اطلاعات و بستر مناسب فعالیت رسانه‌ها انجام داده است، ازجمله:

- اصلاح فرایند‌های مرتبط با صدور مجوز‌ها و تسهیل دسترسی به خدمات رسانه‌ای؛ ایجاد زیرساخت‌های ارتباطی پیشرفته در مناطق کم‌برخوردار و روستایی برای دسترسی برابر به اینترنت پرسرعت و پرکردن شکاف دیجیتال؛ اعطای کمک‌های بلاعوض به تولیدکنندگان محتوای رسانه‌ای و تقویت ظرفیت تولید محتوای چندزبانه؛ پرداخت مستقیم و غیرمستقیم یارانه به رسانه‌های فعال؛ مردمی‌سازی فرهنگ و تلاش برای برقراری عدالت رسانه‌ای در سه سطح قومیتی- مذهبی، جنسیتی و جغرافیایی؛ تقویت سازوکار‌های حقوقی و تشکیل کارگروه حمایت از خبرنگاران و مدیران رسانه.

همچنین در زمینه تقویت حقوق دیجیتال و گسترش دسترسی به فناوری‌های اطلاعاتی و دسترسی آزاد به اطلاعات، اقدامات زیر انجام شده است:

- مشارکت در روند تدوین پیمان جهانی دیجیتال؛ راه‌اندازی سامانه‌های داده‌های باز (Open Data) برای افزایش شفافیت و تقویت پاسخ‌گویی و نوآوری؛ ایجاد ده‌ها مرکز نوآوری و حمایت از استارتاپ‌های فعال در حوزه رسانه؛ تدوین ۲۱ طرح آموزشی، برای بهره‌گیری از هوش مصنوعی در حوزه فرهنگ، هنر و رسانه

- اقدامات فراگیر برای مقابله با اخبار جعلی از جمله از طریق افزایش دوره‌ها آموزشی و جرم‌انگاری

- تقویت همکاری‌های بین‌المللی برای انتقال دانش و فناوری در حوزه اطلاعات و رسانه از رهگذر انعقاد تفاهم‌نامه‌های فرهنگی و رسانه‌ای با تعدادی از کشورها؛ ایجاد سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات و اتصال بیش از ۲۰۰۰ دستگاه خصوصی و عمومی به آن با هدف پاسخگویی به درخواست‌های شهروندان در استیفای حق دسترسی آن‌ها به اطلاعات؛ لازم به ذکر است تا کنون ده‌ها هزار درخواست شهروندان از این طریق پاسخ داده شده است.

در پرتو تدابیر اتخاذ شده، بستر مناسبی برای فعالیت خبرنگاران، روزنامه نگاران و اصحاب رسانه به عنوان نمایندگان حفظ آزادی بیان و انعکاس‌دهندگان دغدغه‌های مخاطبان فراهم شده است، که به برخی موارد اشاره می‌کنم:

- فعالیت بیش از ۱۴۰۰۰ (۱۴۰۸۷) رسانه ثبت‌شده تا پایان دی امسال که از آن میان بیش از پنج هزار رسانه چاپی، پنج هزار رسانه الکترونیک برخط و بیش از سه هزار رسانه نیز الکترونیک غیربرخط هستند.

- رشد ۱۳۰ درصدی تعداد رسانه‌های فعال از دوره گذشته تا کنون

- ۶۹ درصد از رسانه‌های چاپی سراسری، ۷ درصد منطقه‌ای و ۲۱ درصد استانی و حدود ۳ درصد به صورت محلی فعالیت می‌کنند

- بیش از ۴۰ درصد خبرنگاران و هیأت تحریریه رسانه‌های ایران را زنان تشکیل می‌دهند.

- فعالیت ۳۲۰ خبرنگار رسانه‌های خارجی از ۳۰ کشور در ایران در قالب فعالیت ۱۵۱ نمایندگی رسانه‌های خارجی، که رشدی ۵/۱۰ درصدی نسبت به دوره قبل را نشان می‌دهد.

- فعالیّت بیش از ۱۰۵۱ ناشر زن و فعالیّت ۸۰۶ زن به‌عنوان مدیر مسئول رسانه

- فعالیت ۲۶ رسانه متعلق به اقلیت‌های دینی شامل کلیمیان، ارامنه، آشوریان و زرتشتیان.

- دسترسی ۱۱۶ میلیون نفر کاربر به اینترنت ثابت و سیّار با ضریب نفوذ ۱۳۷ درصد؛ فعالیت ۳۴ شبکه استانی و محلی صدا و سیما و فعالیت نزدیک به ۳۰۰ رسانه با محتوا و مدیریت اقوام مختلف از جمله آذری، کرد، عرب و بلوچ به منظور حفظ زبان‌ها و گویش‌های محلی، صیانت از میراث فرهنگی و هویت فرهنگی اقوام و پیروان مذاهب

- رفع محدودیت دسترسی شهروندان به سکو‌های پرکاربرد مانند واتس آپ و همچنین حمایت از ایجاد سکو‌های جدید ارتباطی و پیام رسان‌ها بومی

در جمهوری اسلامی ایران تدابیری اتخاذ شده است تا اصحاب رسانه کمتر با فرایند‌های اجرایی و قضایی مواجه شوند. از این رو، به تخلفات صنفی و حرفه‌ای آنان در هیئت نظارت بر مطبوعات که یک نهاد فراقوه‌ای است، رسیدگی می‌شود و چنانچه موارد تخلف حاد آنها به دادگاه ارجاع شود، مطابق قانون اساسی با حضور هیأت منصفه رسیدگی می‌شود.

جناب آقای رئیس

اقدامات جمهوری اسلامی ایران در تضمین آزادی بیان و دسترسی آزاد به اطلاعات، جدی و بسیار فراتر از برخی کاستی‌ها و نواقص ادعایی است. این تلاش‌ها نشان‌دهنده عزم ایران برای ایجاد محیطی شفاف، عادلانه و فراگیر است که در آن حقوق و کرامت همه افراد جامعه محترم شمرده شود و نقایص موجود به حداقل ممکن برسد.

از حسن توجه شما سپاسگزارم.