، حجت‌الاسلام غلامرضا عادل، سخنگوی سازمان اوقاف و امور خیریه، در نشست خبری با اشاره به مأموریت‌های اصلی این سازمان گفت: فعالیت‌های اوقاف بر دو محور خدمت‌رسانی به بقاع متبرکه و اماکن مذهبی و همچنین حفظ و اجرای نیات واقفان در حوزه موقوفات استوار است.

وی با بیان اینکه بیش از ۲۳۰ هزار موقوفه فعال در کشور ثبت شده، افزود: این موقوفات در طول قرون گذشته از سوی واقفین خیراندیش در سراسر کشور ایجاد شده‌اند و تنوع چشمگیری در نوع و کاربری آن‌ها دیده می‌شود؛ از منازل و اراضی کشاورزی گرفته تا کاروانسراها، مدارس، بیمارستان‌ها و دانشگاه‌ها.

حجت الاسلام عادل ادامه داد: موقوفات در دو دسته کلی انتفاعی و منفعتی طبقه‌بندی می‌شوند. نوع اول، مانند مساجد و بقاع متبرکه، به‌صورت مستقیم به مردم خدمت‌رسانی می‌کند؛ در حالی‌ که نوع دوم از محل درآمدشان نیات واقفین را اجرایی می‌سازد.

سخنگوی سازمان اوقاف با اشاره به نظام دسته‌بندی نیات، گفت: نیات واقفان در ۷ سرفصل اصلی و ۸۵ عنوان متنوع تعریف شده و در سامانه جامع سازمان اوقاف ثبت شده‌اند. وی همچنین خاطرنشان کرد که میانگین سالانه ۱۵۰۰ وقف جدید در کشور به ثبت می‌رسد که بیشتر شامل املاک کوچک‌مقیاس هستند.

بیشتر بخوانید:

نشست خبری سخنگوی سازمان اوقاف و امور خیریه

وی یکی از تحولات مهم سال‌های اخیر را امکان شرعی و قانونی وقف پول عنوان کرد و گفت: وقف پول یکی از مسائل محل اختلاف در فقه اسلامی بود، اما با استفتایی که ابتدای سال ۱۴۰۰ از مقام معظم رهبری انجام شد، مسیر آن گشوده شد. بر اساس این استفتا، بقای مالیت پول می‌تواند مشروعیت وقف آن را تضمین کند.

عادل تصریح کرد: پس از صدور این فتوا، سازمان اوقاف بسترهای حقوقی و اجرایی لازم برای ثبت وقف پولی را فراهم کرده است. اکنون واقفین می‌توانند در موضوعاتی چون قرآن، اطعام، دارو و درمان، ازدواج، محیط زیست و آموزش، اقدام به وقف پولی کنند.

وی با اشاره به تنوع نیات ثبت‌شده گفت: ما بیش از ۸۵۰ عنوان نیت در وقف‌نامه‌ها داریم که هر یک می‌تواند شامل ده‌ها و صدها مصداق اجرایی باشد. به‌عنوان مثال، در یکی از وقف‌نامه‌ها در مهریز یزد، درآمد یک زمین کشاورزی صرف تهیه دانه برای پرندگان در فصل سرما می‌شود.

عادل از اجرای آزمایشی وقف پولی در اپلیکیشن‌های بانکی نیز خبر داد و گفت: از سال گذشته امکان ثبت وقف پولی در ۲۰ موضوع متنوع در نرم‌افزار «بام» بانک ملی فراهم شده است. وی افزود: با وجود نبود تبلیغات گسترده، تاکنون بیش از ۸.۶ میلیارد تومان وقف پولی از این طریق ثبت شده و در مدت پخش برنامه «محفل»، ۲۷ میلیارد تومان دیگر نیز جذب شده است.

وی تأکید کرد: این تجربه موفق نشان می‌دهد که با فراهم‌سازی بسترهای ساده و اطلاع‌رسانی مناسب، می‌توان گام مؤثری در توسعه فرهنگ وقف و پاسخ به نیازهای نوین جامعه برداشت.

وی با اشاره به اینکه این اقدام بدون تبلیغات گسترده و صرفاً به‌صورت آزمایشی اجرا شده، افزود: بیشترین استقبال مردم از وقف پولی در موضوعات مرتبط با قرآن کریم، اهل بیت علیهم‌السلام، جبهه مقاومت و فعالیت‌های دانش‌بنیان بوده است.

عادل ادامه داد: در یک سال گذشته، مجموعاً ۱۴۱ هزار و ۶۱ تراکنش ثبت شده که بالاترین تعداد آن مربوط به موضوع قرآن کریم با بیش از ۳۶ هزار تراکنش و مبلغی بالغ بر ۲۴ میلیارد ریال بوده است.

وی افزود: پس از آن، موضوع اهل بیت با ۲۶ هزار تراکنش و مبلغی بالغ بر ۱۱ میلیارد و ۶۸۰ میلیون ریال، جبهه مقاومت با ۲۰ هزار تراکنش و رقمی بیش از ۲۶ میلیارد ریال و حوزه دانش‌بنیان با بیش از ۵۵۰ تراکنش و ۸ میلیارد و ۳۱۸ میلیون ریال، در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

سخنگوی سازمان اوقاف با اشاره به تنوع موضوعات مورد حمایت از طریق وقف پولی، گفت: موضوعاتی نظیر ایتام، نیازمندان، دارو و درمان، ازدواج، آزادی زندانیان، محیط زیست، مدارس دینی، پژوهش و بلایای طبیعی نیز مورد توجه نیکوکاران قرار گرفته است.

وی خاطرنشان کرد: این تجربه موفق نشان می‌دهد که فرهنگ‌سازی و تبلیغات رسانه‌ای می‌تواند مشارکت مردم را در این حوزه چند برابر کند. از این رو، توسعه این طرح در سایر اپلیکیشن‌های بانکی و خدماتی کشور در دستور کار سازمان قرار گرفته است.