نوذر شفیعی در گفت و گو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری موج درباره رفتار غیردیپلماتیک نماینده طالبان در کنفرانس وحدت اسلامی و عدم احترام به سرود و پرچم جمهوری اسلامی ایران گفت: ما در ادبیات حقوق دیپلماتیک اصطلاحی تحت عنوان نزاکت بین المللی داریم. نزاکت بین المللی یعنی اینکه کشورها به پرچم و سرود ملی یکدیگر احترام بگذارند. آنچه نماینده طالبان در کنفرانس وحدت اسلامی انجام داد خلاف نزاکت بین‌المللی بود. حالا اگر ما بخواهیم درباره دلیل این رفتار بحث کنیم دو دیدگاه وجود دارد: یک تفسیر رایج این است که اساساً طالبان چون یک حکومت نوپا است و افرادش هنوز چندان با موازین بین‌المللی آشنا نیستند، شاید چنین رفتاری شاید امر بدیهی به نظر برسد.

وی افزود: برای مثال زمانی که دو سال قبل نیروهای طالبان وارد کابل شدند، تظاهرات مسالمت آمیزی که از طریق جامعه مدنی افغانستان از جمله زنان علیه آنها برگزار شد را با قدرت اسلحه پاسخ دادند. در آن زمان سخنگوی طالبان ماجرا را اینگونه توجیه کرد که افراد طالبان تا دیروز در کوه‌ها می‌جنگیدند و عمدتاً افرادی هستند که با فرهنگ شهری ناآشنا هستند چه رسد به فرهنگ بین‌المللی. در واقع می خواهم بگویم یک فرد طالب خیلی با مفهوم تظاهرات مسالمت آمیز آشنا نیست. اگر دقت کرده باشید یکی از دلایل مشکلات مرزی ما با افغانستان این است که طالبان اساساً با آیین مرزداری آشنا نیست. حداقل رفتار آنها اینگونه توجیه شد.

این استاد دانشگاه در ادامه با طرح این پرسش که آیا باید این رفتار اخیر را نشانه عدم آشنایی نماینده طالبان با نزاکت بین المللی یا عرف دیپلماتیک در نظر گرفت یا خیر، تصریح کرد: به نظر من پاسخ منفی است. زیرا وقتی یک نماینده از یک کشور به کشور دیگری سفر می‌کند، از طریق تیم وزارت خارجه اون کشور به خصوص بخش تشریفات، توجیه می شود. لذا من بعید می‌دانم که این یک امر ناشی از عدم آگاهی این فرد بوده باشد.

بیشتر بخوانید:

بی‌احترامی طالبان به سرود ملی ایران! + فیلم

کاظمی قمی به رفتار نماینده طالبان در کنفراس وحدت اسلامی واکنش نشان داد + فیلم

شفیعی تأکید کرد: مشابه چنین بی احترامی دیپلماتیکی در پاکستان هم اتفاق افتاد و به نظر من هر دو این رفتارها نمایانگر نوعی نارضایتی طالبان از این دو کشور است. مشکلات طالبان با پاکستان زیاد است از جمله خط مرزی دیورند که اسلام آباد در حال کشیدن دیوار در این مرز است و طالبان به این اقدام اعتراض دارد. زیرا این خط را به عنوان مرز رسمی قبول ندارد. به اضافه اینکه  پاکستان شروع به اخراج مهاجرین افغانی کرده و این مسئله هم نوع نگرانی در روابط دو کشور به وجود آورده است. عدم احترام نماینده طالبان به پرچم و سرود جمهوری اسلامی ایران هم از همین نارضایتی ها نشات می گیرد. زیرا ایران هم شروع به اخراج مهاجرین افغانی کرده است. یعنی شاید این سوال برای طالبان مطرح باشد که اگر ما صحبت از وحدت اسلامی می‌کنیم چرا دولت ایران درصدد اخراج مهاجرین افغان برآمده و یا در مرز در حال کشیدن دیوار است. بنابراین ممکن است در پس چنین رفتار غیردپیلماتیکی این پیام ها وجود داشته باشد.

وی خاطر نشان کرد: در حالی که به اعتقاد من نماینده طالبان می توانست در مذاکرات با مقامات ایرانی نگرانی‌های خود را مطرح کند به جای اینکه به پرچم و سرود ایران احترام نگذارد. زیرا پرچم و سرود یک کشور نماد دولتش نیست، نماد یک ملت است. بنابراین اعتراضی که وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران به طالبان بابت این اتفاق انجام داد، در کنار واکنش اعتراضی وزارت خارجه پاکستان، در داخل طالبان بازتاب خواهد داشت و آنها قطعاً رفتار خودشان را اصلاح خواهند کرد. زیرا اگر طالبان بخواهد این رویه را ادامه دهد، تداوم چنین دعوت‌هایی با چالش مواجه می شود. یعنی ممکن است جمهوری اسلامی ایران در سایر اجلاس‌ها از طالبان دعوت نکند، آنهم طالبانی که از طرف جامعه بین المللی به رسمیت شناخته شده نیست. دعوت از طالبان برای ورود به چنین اجلاسی آن هم در شرایطی که تحریم است، پاداش بسیار مهمی به طالبان بود.

نماینده سابق مجلس بیان کرد: اقدام نماینده طالبان باعث یک سری تحلیل در نهادهای دولتی ایران خواهد شد. طالبان نشان داده با رفتارهای تشویقی، مواضع و رویکردهای خود را تغییر نمی دهد در اینجا هم نهادهای ذیربط جمهوری اسلامی ایران این مسئله را مدنظر قرار خواهند داد و این ممکن است باعث نوعی بازنگری در روابط بین کشورها شود. چون این رفتار یک اقدام نمادین است که تحلیل عمیقی در پس آن وجود دارد و احتمالاً روی رفتارهای جمهوری اسلامی ایران نسبت به طالبان اثر می گذارد اما میزانش مشخص نیست.