، امروز (شنبه۲۳ فروردین) روز موعد برای برگزاری نشست نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و آمریکا در مسقط پایتخت عمان است. ریاست هیئت ایرانی را عراقچی، وزیر خارجه و ریاست هیئت آمریکایی را ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه بر عهده دارد. از شب دوشنبه گذشته که خبر این دیدار توسط ترامپ در دیدارش با نتانیاهو رسانه ای شد، مهمترین موضوع در رسانه های ایرانی و بین کاربران فضای مجازی، «مستقیم یا غیرمستقیم» بودن این گفتگو بود. در واقع شرایط در رسانه ها به سمتی رفت که «موضوع مورد مذاکره» از همیت خارج شد و این مسئله که آیا بالاخره نماینده جمهوری اسلامی ایران و آمریکا در یک قاب به تصویر درخواهند آمد یا خیر؟

علت این بحث هم شعارها و مسائلی است که از ابتدای انقلاب اسلامی در ایران مطرح شد. شناختن آمریکا به عنوان شیطان بزرگ، نماد امپریالیسم و رد هرگونه ارتباط و تبادل با این کشور، از جمله موضوعاتی بوده که در این بیش از چهار دهه همواره افکار عمومی ایران شنیده است. لذا امروز یکی از نکاتی که برای مردم ایران اهمیت دارد تا از آن آگاه شوند، «شکل مذاکره» است. با توجه به همین حساسیت هم ترامپ چندین بار در رسانه ها اعلام کرد گفتگوها در عمان مستقیم خواهد بود. این اظهارات را می توان فرافکنی و تلاش برای اعمال فشار بر ایران دانست. هدف ترامپ ملتهب کردن افکار عمومی ایران در آستانه برگزاری این نشست بود.

به زعم این بازی های رسانه ای آنچه امروز قرار است در خصوص آن صحبت شود، پرونده هسته ای است. تردیدی نیست در حال حاضر اولویت ترامپ تعیین تکلیف پرونده هسته ای ایران است اما وی تلاش دارد مسائل مربوط به توانمندی موشکی و برنامه های منطقه ای جمهوری اسلامی را در گفتگوها بگنجاند. این تلاش در زمان به نتیجه رسیدن برجام هم صورت گرفت. در سال ۲۰۱۵ که هنوز مردم طعم شیرین دستیابی به توافقی که طبق آن تمام شش قطعنامه تحریمی سازمان ملل برداشته می شد و ایران از ذیل بند هفت ماده ۳۲ منشور این سازمان خراج می گردید، را به خوبی احساس نکرده بود، رسانه ها از برنامه بعدی غرب برای کشاندن جمهوری اسلامی به امضا برجام های ۲ و ۳ خبر دادند که مبتنی بر مسئله موشکی و نفوذ منطقه ای ایران بود.

بنابراین همان رویکرد امروز در سیاست خارجی ترامپ نیز پیگیری می شود. به ویژه آنکه نگرش وی در خصوص اسرائیل و تضمین امنیت آن بسیار سفت و سخت تر از دیدگاه های افرادی مانند اوباما و بایدن است. از این رو تحدید نفوذ منطقه ای جمهوری اسلامی و قطع ارتباط تهران با نیروهای محور مقاومت و همچنین رفع خطر موشکهای بالستیک ایران برای اسرائیل، را می توان رسالت مهم ترامپ در این دوره در حوزه خاورمیانه دانست.

با این حال جمهوری اسلامی تأکید کرده آنچه امروز در مسقط مورد گفتگو واقع خواهد شد، مباحث مربوط به هسته ای است. هدف تهران از این گفتگو اثبات صلح آمیز بودن فعالیت هسته ایش و تلاش برای رفع تحریم هایی است که به این بهانه بر کشور اعمال شده است. در این راستا اظهارنظرهای افرادی مانند شمخانی که دارای پست رسمی در وزارت خارجه و دولت ندارند، فضای رسانه ای در آستانه برگزاری این نشست را ملتهب کرد، تا جایی سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نسبت به آن موضع گرفت و آن را در تضاد با صلح آمیز بودن برنامه هسته ای ایران دانست.

این گونه اظهارنظرها فقط کار هیئت نمایندگی ایران در عمان را سخت تر می کند در شرایطی که مردم امیدوار هستند نشست امروز گامی در جهت برداشته شدن تحریم ها باشد. اما آیا چنین اتفاقی رخ خواهد داد؟ برخی از کارشناسان از جمله فواد ایزدی که با خبرنگار سیاسی موج گفتگو کرد، بر این باور است این مهم صورت نمی گیرد. زیرا رفع تحریم ها نیازمند تصویب در کنگره است و فضای امروز کنگره آمریکا به شدت علیه ایران است.  با این حال حضور جمهوری اسلامی ایران در مسقط گویای تصمیم نظام برای اثبات صلح دوستی اش است. رها کردن میز مذاکره به معنای عزم یک کشور برای ورود به مرحله سخت و گزینه های نظامی است. اما وقتی کشوری عیل غرم تجربه تاریخی که از رفتارهای آمریکا با خود دارد، تصمیم می گیرد به گزینه دیپلماسی شانس دیگری بدهد، بدان معناست که می خواهد به دنیا و افکار عمومی داخلی خود اثبات کند این نظام به دنبال جنگ و تشدید تنش نیست و اگر امکان پذیر باشد مشکلات را ترجیح می دهد با گفتگو حل کند.

با توجه به این مسائل باید منتظر ماند تا ببینیم خروجی نخستین نشست چه خواهد بود. هرچند که نمی توان انتظار داشت در نشست اول نتیجه خاصی به دست آید. بنابراین همانطور که در ابتدا اشاره شد، خروجی ویژه امروز برای افکار عمومی ایران آگاه شدن از شکل مذاکره است و در نشست ها بعدی است که خروجی گفتگوها مورد توجه ویژه قرار می گیرد.