به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری موج، در میان شاعران معاصری که به شیوه کلاسیک طبع آزمایی کرده‌اند، رهی معیری جایگاه خاصی دارد، به ویژه در حوزه غزل که می‌توان گفت بیشتر موفقیت او بدان وابسته است و براستی که در این شیوه بیش از همه مقلدان سعدی خود را به او نزدیک کرده است. در وصف غزل او بسیار سخن‌ها گفته‌اند. همچنین زبان ساده و خالی از تکلف وی از زمان حیاتش تاکنون دل مخاطبان بسیاری را ربوده است و موجب شده که آثار وی پیوسته به گونه‌های مختلف در شمارگان های نسبتا بالا به چاپ برسد. چاپ‌های پی در پی سروده های رهی این موضوع را در ذهن مخاطبان متبادر می کند که او در شمار پرخواننده ترین شاعران معاصر بوده است. این ترانه‌سرا به دلیل سرودن شعرهایی ارزشمند از شهرت فراوانی در ترکیه، افغانستان و شوروی برخوردار شد و به دعوت آنان، به این کشورها سفر کرد و در انجمن های شعر و ادبیات آنان حضور یافت. وی پس از مدتی راهی ایتالیا و فرانسه شد و بعد از چندی به ایران بازگشت.

خبرنگار خبرگزاری موج به مناسبت سالروز تولد رهی معیری و به منظور واکاوی و بررسی ابعاد مختلف سبک و ویژگی آثار رهی معیری با «حسین موحدنیا» استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گفت وگو کرده است.

رویکرد گسترده مخاطبان به شعر رهی

موحدنیا، با توضیح اینکه مخاطبان بسیاری به اشعار رهی معیری اقبال نشان می‌دهند، گفت: رویکرد گسترده مخاطبان به شعر رهی بی تردید به عوامل مختلف و متفاوتی مربوط می‌شود که دستیابی و درک همه آنها تقریبا ناشدنی است. چون شعر شاخه‌ای از هنر است. محمدحسن معیری متخلص به رهی در دهم اردیهشت 1288 در تهران و در خانواده‌ای از اهالی هنر چشم به جهان گشود. او از همان دوران کودکی به شعر، نقاشی و موسیقی علاقه مند بود و به سرودن شعر روی آورد. او ویژگی‌های اخلاقی برجسته‌ای داشت و برگزیدن تخلص شاعرانه رهی با پیشنهاد دوست صمیمی‌اش امیری فیروزگوهی بود. او بسیار با ادب و خوشرو بود و همتی متواضع و بلند داشت.

وی در ادامه با بیان اینکه در دنیای ادب فارسی رهری در میان شاعران معاصر مخاطبان زیادی داشته است، توضیح داد: شعر رهی از جمله اشعاری است که ویژگی خاصی دارد که بخش قابل توجهی از آن را خوانندگان سرشناس و بزرگ فارسی خوانده اند و بدین ترتیب تعداد زیادی از مخاطبان رهی از طریق ترانه‌ها و تصنیف‌های او با وی آشنا شده‌اند و این هم یکی از امتیازهای خاص رهی به شمار می‌رود.

ساختار زبان و شیوه بیان رهی

این استاد زبان و ادبیات فارسی با بیان اینکه زبان شعر رهی بسیار ساده، زیبا است، گفت: سروده‌های او به ساخت و بافت کلام و نظم و نظام حاکم بر زبان او مربوط می‌شود. به تعبیر دیگری رهی با شگردهای گوناگونی موفق شده در زبان خود رستاخیز به پا کند. نخستین موضوع که با تأمل در سروده‌های رهی نظر خواننده را به خود جلب می‌کند دستورمندی و ساختار نثرگونه زبان اوست. در شعر او اغلب اجزای کلام از نظر دستوری سرجای خود نشسته‌اند و در ساختار جمله‌ها تقدیم و تاخیر زیادی روی نداده است و به اصطلاح اغلب جمله‌ها دستورمند هستند. این ویژگی در بسیاری از آثار سعدی به ویژه غزلیات او بسیار نمایان است. بیشتر غزل‌های معروف رهی که خوانندگان سرشناس پارسی زبان آنها را با آهنگ همراه کرده‌اند چنین ویژگی دارند.

بیشتر بخوانید: 

محمد معین، پدر واژه‌های فارسی

استاد شهریار عامل وحدت فرهنگی و انسجام ملی است

شکل‌گیری تمدن اسلامی مرهون اندیشه‌های ژرف شیخ بهایی

سعدی شیرازی، شاعری اخلاق‌مدار و استاد ملک سخن

وی در ادامه بیان داشت: توانمندی رهی در گزینش واژه‌های سالم و پاکیزه از نظر فصاحت و شیوایی و احضار درست و به جای آنها بر روی زنجیره کلام است.رهی ضمن اینکه از ساده ترین و متداول ترین واژگان فارسی در سروده‌های خود بهره برده از کاربردن واژه های گوش خراش و کم کاربرد و ناآشنا پرهیز کرده است. رهی صفت‌های شاعرانه زیبایی را با توانمندی در زبان خود جای داده است. اگرچه بسیاری از این صفت‌ها را در آثار شعرای دیگر نیز می‌توان دید. شیوه بکارگیری و جای نشاندن آنها از عواملی است که باعث شورانگیزی این صفات و تحرک در شعر رهی شده است.

رهی معیری شاعری اجتماعی

موحدنیا در ادامه با بیان اینکه رهی را به عنوان شاعری اجتماعی می‌شناسند، گفت: باید رهی را شاعر اجتماعی نامید. رهی معیری را می‌توان خوش ذوق‌ترین و پرآوازه‌ترین ترانه‌سرای معاصر نامید. دقت در گزینش و ترکیب واژه را می‌توان مهم‌ترین ویژگی معیری در شعر دانست. او با انتخاب دقیق واژگان متداول در شعرهایش علاوه بر بالا بردن سطح کیفی و ساختار ادبی، رسوخ عمیقی در ذهن و دل مخاطب دارد.