به مناسبت سالروز میلاد امام رضا(ع)؛
سیره و فرهنگ رضوی، مبنای ادبیات پایداری/ شعر رضوی مکتبی برای انسانسازی
وجود بارگاه مطهر امام رضا(ع) در ایران اسلامی از دیرباز تاکنون تأثیر شگرفی در ادب فارسی داشته است. وصف فضیلتهای اخلاقی امام رضا (ع)، مظلومیت، غربت، وصف ضریح و آرزوی زیارت از جمله مهمترین مضامینی هستند که شاعران در اشعار رضوی مورد استفاده قرار میدهند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری موج، کتابها و آموزههای دینی، سخنان و روایات سازنده آنان برای روشنگری و افشاگری، از مبانی نظری مهم در ادبیات رضوی است که همواره انسان را به اخلاق نیکو برای رسیدن به رستگاری دعوت میکنند. بر این اساس سیره و فرهنگ رضوی مبتنی بر فرهنگ پایداری، تأثیری شگرف در ادب فارسی داشته و جلوههایی از پایداری را در شعر رضوی معاصر پدید آورده است. با توجه به گستره و گونههای ادبیات پایداری و پیشینه آن در ادبیات ایران می توان را به گونههایی چون ادبیات مقاومت ملی- میهنی، ادبیات مقاومت انسانی- جهانی و ادبیات مقاومت دینی- آیینی تقسیم کرد.
شاعران ادبیات رضوی تحتتأثیر درد مشترک و با توجه به رهنمودهای ائمه معصوم(ع) تلاش میکنند تا مولفههای رضوی را در آثار خود منعکس کنند و بدین طریق مردم را ضمن آشنایی با سبک و روش مقاومت امامان(ع) در راه مبارزه با اهداف عالی زندگی خود تشویق کنند.
آشنایی با سیره و فرهنگ رضوی
سیره و فرهنگ رضوی رویکردی در ادبیات پایداری فراهم آورده است که لازمه بررسی آن نگرشی کاملا فرهنگی به ادبیات پایداری است. در این رویکرد بیشتر بر جنبههای فکری و فرهنگی ایرانی- اسلامی تأکیده شده و مبانی نظری موضوع، دفاع از جهان بینی اسلامی و تفکر شیعی است. بنابراین جلوههای آن نیز نمود فرهنگی دارد و نوعی از ادبیات پایداری را شکل بخشیده که ادبیات رضوی دینی و آیینی خوانده میشود و موضوع آن بازنمایی سیمای مبارزاتی امام رضا(ع) و فرهنگ پایداری رضوی است. وصف خراسان و حرم مطهر هشتمین امام شیعیان(ع) و آرزوی زیارت بارگاه آن حضرت از موضوعاتی است که شاعران پایداری به آن میپردازندد. وجود مرقد پاک و مطهر ایشان در مشهد، نماد صلح و بشر دوستی و همیشه سبب ایجاد خیر و برکت در زندگی مسلمانان جهان به ویژه ایرانیان بوده وهست تا آنجا که شور و شوق زیارت حرم آن حضرت(ع) با تار و پود زندگی مسلمانان گره خورده است.
شاعر مأمنی جز توس و حرم امام رضا(ع) ندارد
شاعران رضوی به دلیل نابرابریهای اجتماعی، همواره از روزگار و جامعه گلایه کرده و حاکمان وقت ستمگر را نااهلانی ریاکار میدانند که در پی فریب عوام هستند و خفقان شدیدی در جامعه ایجاد کردهاند که ناگزیر ارزشهای انسانی در شب دیجور و ظلمانی جامعه رو به افول رفته و قشر فرهیخته جامعه قتل عام شدهاند. در چنین جامعهای شاعر مأمنی جز توس و حرم امام رضا(ع) نمییابد و از امام میخواهد که خود یارای ایستادگی در این شرایط نابسامان جامعه را به وی بدهد:
تیرگی انبوه شد پشت سحر صبح در آفاق شب شد دربه در
بیشتر بخوانید:
عمر پربرکت امام رضا (ع) از ولادت تا شهادت
مولودی ولادت امام رضا (ع) با نوای حاج محمود کریمی + فیلم
اجتماع عظیم امام رضاییها در آستانه سالروز ولادت امام رضا (ع) + فیلم
دانلود نماهنگ پناهم بده با صدای حسین طاهری +متن
مولودی ولادت امام رضا علیهالسلام با نوای سید مجید بنیفاطمه + صوت
۳۰ صفر، شهادت امام رضا (ع)/ ماجرای مسمومیت و به شهادت رسیدن امام رضا (ع)
حدیث امام رضا (ع) درباره خیانت
پرده نقاشی زندگانی امام رضا(ع) با نام «از مدینه تا مرو» رونمایی شد
ارتباط صمیمانه با مفاهیم آئینی
نکاتی که در سرودن شعر رضوی باید رعایت شود در یک کلام حفظ شأن این گونه ادبی است، پس شاعر علاوه بر تسلط بر عناصر شعری باید مفاهیم و آموزههای دینی و آیینی را نیز به به طور احسن فرا گرفته و در شعرش منعکس کند. شاعری که بدون ارتباط صمیمانه و خالصانه با مفاهیم آئینی، فقط به صرف ارائه اثر برای جشنوارهها به شعر رضوی و آیینی روی میآورد، علاوه بر آنکه لطمههای جدی به این گونه شعری وارد میکند در تحریف و انحراف شعر آیینی دخیل بوده و آسیبهای بزرگی به آن میزند.
تفاوتهای شعر رضوی در جامعه کنونی با گذشته
در شرایط فعلی نیز شاعران متفاوت از گذشته به شعر آیینی میپردازند. هنر شاعر در این است که مفاهیم و موضوعات را مطابق و منطبق با شرایط جامعه و نیازهای فرهنگی مردم عصر خود ارائه دهد؛ از این رو در عصر ما و به ویژه دوران بعد از انقلاب اسلامی با توجه به رویکرد دینی و آیینی مردم و مسئولان کشور و رخدادهای عظیم انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، تطبیق این موارد با رخدادها و موضوعات مرتبط با شعر آیینی باعث شده است که شعر آیینی و بهویژه شعر رضوی وارد عرصههای جدیدی شود، افزون بر اینکه تحول در قالبهای شعری نیز ظرفیتهای تازهای را فراهم آورده است.
ارسال نظر