به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری موج، این روزها انواع و اقسام اخبار منفی درباره گران‌شدن کالاهای مصرفی و بالارفتن قیمت اجناس، مسکن، خودرو و... می‌شنویم؛ اخباری که بار روانی و استرس مداومی را بر شهروندان تحمیل می‌کنند. گاهی این عوامل استرس‌زا به قدری اهمیت دارند که افراد به دلیل اضطراب با کمترین بهانه‌ای بیشترین آسیب‌ها را در خانواده‌هایشان یا در اجتماع به وجود می‌آورند که تمامی آنها ریشه اقتصادی دارند.

اگر فکر کنیم که مشکلات روانی به وجود آمده را تنها روان شناسان و روانپزشکان می‌توانند برطرف کنند، سخت در اشتباهیم، زیرا منابع استرس درجامعه امروز ناشی از عدم مدیریت صحیح اقتصادی است. در واقع افزایش بی‌رویه قیمت‌ها تنها به محیط اقتصادی محدود نمی‌شود بلکه باعث به وجود آمدن بسیاری از آسیب‌های اجتماعی نیز می‌شوند. در مجموع در حوزه اقتصادی، تورم عامل بی‌ثباتی و از بین‌بردن اشتغال است و در حوزه‌های غیراقتصادی ردپای آن در تخریب سرمایه اجتماعی، افزایش جرم و جنایت، طلاق، کاهش زاد و ولد، کاهش ازدواج و... نیز دیده می‌شود. موضوعی که سبب شد تا خبرنگار اجتماعی خبرگزاری موج در اینباره به گفت وگو با کارشناسان مختلف بنشیند.

تاثیر عوامل اقتصادی در افزایش طلاق زوج‌ها

امان الله قرایی مقدم جامعه شناس و استاد دانشگاه در اینباره می‌گوید: ناتوانی در اداره زندگی و افزایش فشار مالی به خصوص در خانواده هایی که از قشر کم درآمد هستند یکی از مهمترین عوامل طلاق زوج ها است. البته ناگفته نماند وقتی زوج قدرت اقتصادی ندارد خانواده‌ها نیز دخالت بیشتری می‌کنند و خواستار جدایی آنها هستند.

 در همین ارتباط «مهران خودکامه» روانشناس  و مشاور خانواده در گفت وگو با ما، وابستگی فرزندان به والدین را یکی از عوامل طلاق معرفی و بیان می‌کند: پژوهش‌ها نشان داده اگر یکی از زوجین وابستگی شدیدی به خانواده داشته باشد زندگی آنها به شکست منجر می‌شود. حال اگر مرد خانواده نتواند تمام مایحتاج یک زندگی معمولی را تهیه کند یا به سختی خرج زندگی را فراهم کند، آنگاه دخالت خانواده‌ها شروع می‌شود که تأثیرات سویی بر زندگی زوجین خواهند گذاشت.

وی، داشتن مشاوره مناسب برای جلوگیری از طلاق را مناسب دانست و گفت: نکته موثر دیگر در افزایش طلاق در کشور فقدان فرهنگ مشاوره است؛ در حالی که خیلی از مشکلات زوجین با مراجعه به مشاوره حل می‌شود.

وضعیت نابسامان اقتصادی و بروز آسیب‌های روحی و روانی بر خانواده‌ها

قرایی مقدم، با بیان اینکه گرانی بر روح و روان خانواده ها تاثیر مستقیمی دارد، توضیح داد: خانواده‌ای که توان تأمین معیشت زندگی را نداشته باشد دائما در استرس و اضطراب به سر می‌برد و همین مسأله باعث بروز رفتارهایی می‌شود که ناشی از خشم، پرخاشگری و مشاجره لسا. بُعد عدالت و امنیت از مهم‌ترین ابعاد در مسائل روانی هستند، به گونه‌ای که اگر در توزیع هرگونه مواردی مانند ثروت، کسب‌وکار، ازدواج و سایر موضوعات مرتبط به زندگی عدالت وجود نداشته باشد و مردم از این بی‌عدالتی رنج ببرند و دچار سختی و مشکلات جدی شوند، ضربه‌ای بسیار مهلک بر کاهش میزان تاب‌آوری مردم و افزایش میزان استرس، اضطراب، مشکلات حاد جسمی خواهد بود و باعث ایجاد شکافی برای کاهش تاب‌آوری، تضعیف حس عدالت اجتماعی و همچنین کاهش حس امنیت اجتماعی می‌شود.

تاثیر گرانی وعلل کاهش ازدواج جوانان و به تاخیر افتادن آن

این جامعه شناس، همچنین تأثیر گرانی را بر امر ازدواج جوانان مهم دانست و گفت: امروزه گرانی‌ها بر امر ازدواج جوانان و معیشت خانواده‌ها تاثیر بسزایی گذاشته است که اصلی‌ترین علت کاهش ازدواج، تورم و گرانی است و جوانان به‌خاطر این مسأله از ازدواج دوری می‌کنند زیرا معتقدند توانایی برنامه‌ریزی برای آینده‌ خود را ندارند. همچنین جوانان شغل متناسبی با مدرک تحصیلی و مهارت‌هایشان پیدا نمی‌کنند و همین امر باعث تضعیف کارایی آنها می‌شود و حس دلگرمی آنها را نسبت به تشکیل خانواده کمتر می‌کند. گرانی و تورم باعث بوجودآمدن مشکلات اقتصادی و اجتماعی بسیار زیادی خواهد شد به گونه ای که جوانان  برای دوری از این استرس و شرایط روحی روانی به سمت برخی آسیب‌ها و فسادهای اجتماعی سوق پیدا می‌کنند.  

تأثیر نابسامان وضعیت اقتصادی بر کاهش جمعیت

خودکامه، با بیان اینکه برای ترغیب جوانان به ازدواج باید شرایط اقتصادی و اجتماعی را فراهم و تسهیل کرد، اظهار داشت: در حال حاضر رشد جمعیت در کشور سیر نزولی دارد و با توجه به شرایط کشور این امر بسیار کم شده است و درصد جمعیت جوان کشور کم کم از بین خواهد رفت. نبود انگیزه و وجود ترس برای تشکیل خانواده از دیگر دلایل کاهش ازدواج، در جوانان است، زیرا آنها به دلایل ذکر شده و نداشتن درآمد کافی و مسکن از تشکیل خانواده واهمه دارند و انگیزه خود را از دست داده‌اند و از ازدواج فرار می‌کنند. این افکار باعث مشکلات روحی و روانی و همچنین جسمی در جوانان شده که خود معضل بسیار بزرگی به شمار میرود، جدا از اینکه دولت باید فکری برای مشکلات جوانان بکند، خانواده‌ها نیز باید برای رهایی جوانان‌شان از این افکار از مشاوره‌های بهره ببرند.

بیشتر بخوانید: 

خریدار و فروشنده سردرگم در منجلاب گرانی!/ با عیدی یک‌میلیون و ۸۰۰ هزارتومانی چقدر عیدی می‌خریم؟

هیجانات حذف ارز ترجیحی همچنان ادامه دارد

قرایی‌مقدم، نیز با اشاره به اینکه مسأله کاهش نرخ ازدواج گفت: ما روز به روز شاهد گسست نهاد خانواده هستیم و نرخ ازدواج با کاهش روبرو می‌شود و افزایش نرخ طلاق موضوعی است که از دهه‌های گذشته نسبت به رخ دادن آن بار‌ها هشدار داده شده است. هنگامی که با کاهش ازدواج و افزایش طلاق روبرو شویم، نرخ فرزندآوری نیز بسیار کاهش خواهد یافت. نبود چشم‌انداز امید بخش اقتصادی و اجتماعی و نداشتن امید به آینده دلیل اصلی و مهم برای کاهش فرزندآوری است.

خودکامه این متخصص علوم رفتاری، بیان داشت: باید دولت و سازمان های حمایتی و مردم نهاد با پشتیبانی از نیازمند، با فقر مبارزه کنند. همچنین باید با بالا بردن سطح درآمد و ایجاد کارآفرینی و اشتغال‌زایی برای خانواده‌ها هم با آسیب‌های اجتماعی ناشی از فقر مقابله کرد و هم از فشار اقتصادی خانواده‌ها کاست.