خبرگزاری موج گزارش می دهد؛
بررسی تأثیر اجرای آتش بس بر نوار غزه /تضمین های این توافق چه هستند؟
دومین آتش بس بین حماس و اسرائیل به تأیید دو طرف رسید که از صبح دیروز یکشنبه اجرا شد.
، در نتیجه عملیات طوفان الاقصی که با مدیریت و رهبری حماس به جنوب اراضی اشغالی صورت گرفت، جنگ غزه در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد. اما در همان روزهای نخست، یعنی ۴۵ روز پس از درگیری، رژیم صهیونیستی و حماس با میانجیگری قطر، مصر و آمریکا توانستند بر سر آتش بس چهار روزه به توافق برسند. قرار بود در جریان این آتش بس روزانه تعدادی از گروگانهای اسرائیلی در مقابل زندانیان فلسطینی آزاد شوند و همچنین تعداد بیشتری کامیونهای حامل کمکهای بشردوستانه وارد نوار غزه شود.
این آتشبس رسماً سوم آذرماه ۱۴۰۲ (برابر با ۲۴ نوامبر ۲۰۲۳) آغاز شد و اگرچه قرار بود چهار روز باشد اما براساس توافقاتی که پیوسته صورت میگرفت تا ۱۰ آذر (اول دسامبر) ادامه یافت به این صورت که هر یک روزی که به آتش بس اضافه میشد، حماس بایستی ۱۰ گروگان اسرائیلی آزاد میکرد. از این رو توقف جنگ به مدت هفت روز طول کشید. اما علیرغم اینکه هر دو طرف ظاهراً تمایل داشتند این روند ادامه یابد، وقوع درگیری در روز هشتم منجر به آن شد که مذاکرات متوقف شود. در این هفت روز، ۱۰۵ گروگان از غزه آزاد شدند و رژیم صهیونیستی هم ۲۴۰ فلسطینی را آزاد کرد که از این تعداد ۱۰۷ نفر زیر ۱۸ سال بودند.
در همین راستا از اول دسامبر ۲۰۲۳ تا ژانویه ۲۰۲۵ مقامات مصر، قطر و آمریکا بارها تلاش کردند تا بتوانند این جنگ را از طریق آتشبس به پایان برسانند اما هربار این تلاشها به شکست رسید. فارغ از ذکر دلایل شکست مذاکرات، در نهایت در آستانه ورود ترامپ به کاخ سفید که قرار است روز دوشنبه اول بهمن (۲۰ ژانویه) رسماً کارش را به عنوان رئیس جمهور آغاز کند، اخباری منتشر شد که طبق آن یکبار دیگر توافق بین رژیم صهیونیستی و حماس برای توقف مقطعی جنگ صورت گرفت.
در واکنش به این خبر بنگویر، وزیر تندرو امنیت داخلی، اعلام کرد اگر توافق مذکور به تأیید کابینه برسد، از دولت خارج می شود. به رغم این تهدید هر چند که در نهایت منجر به سقوط دولت نتانیاهو نمی شد، اما در نشست هفت ساعته شب جمعه، ۲۴ وزیر به آن رای مثبت دادند و ۸ وزیر از جمله بن گویر و اسموتریچ آن را رد کردند.
براین اساس طبق تأیید نهایی دولت اسرائیل، معامله با حماس که مبتنی بر آتش بسی ۴۲ روزه در مرحله اول است، لازم اجرا شد. طبق خبر اعلام شده از سوی قطر طرح آزادی اسرا از ساعت ۸:۳۰ صبح روز یکشنبه (۳۰ دی) برابر با ۱۹ ژانویه اجرایی شد. این معامله که در دوحه مورد توافق قرار گرفت، دارای چند مرحله است. در مرحله نخست که ۴۲ روز طول میکشد باید ۳۳ گروگان اسرائیلی (زنده و مرده) در مقابل یک هزار فلسطینی آزاد شوند. اما این افراد نه به صورت یکباره که به صورت روز به روز آزاد خواند شد. همچنین مقرر شده است ارتش رژیم صهیونیستی به آرامی از مراکز شهری نوار غزه عقبنشینی کرده و ارسال کمکهای بشردوستانه افزایش خواهد یافت. اما این پایان دائمی جنگ نیست. در مقابل، اسرائیل هم باید هزار زندانی فلسطینی را آزاد کند.
همچنین اعلام شده است از روز شانزدهم اجرای آتش بس، گفتگوها برای مرحله دوم اتش بس آغاز خواهد شد. آزادی اسرای باقی مانده، مبادله کلیه اجساد بین دو طرف پس از مکانیابی و شناسایی، آغاز اجرای طرح بازسازی نوار غزه به مدت ۳ تا ۵ سال شامل خانهها، تأسیسات غیرنظامی و زیرساختهای غیرنظامی و حمایت از قربانیان تحت نظارت کشورها و سازمان ها از جمله مصر، قطر و سازمان ملل متحد و همچنین گشایش گذرگاه های مرزی، تسهیل در رفت و آمد مردم و انتقال کالا در نوار غزه از جمله مفادی است که باید در این مرحله مورد بحث و بررسی قرار بگیرد.
کشورهای ضمانت کننده این توافق قطر، مصر و آمریکا هستند. نکته مهم اینکه نتانیاهو در جلسه شب جمعه به وزرایش اعلام کرد آنها تضمین های لازم برای بازگشت دوباره به غزه و شروع جنگ را دریافت کرده اند. این در صورتی خواهد بود که حماس به تعهداتش عمل نکند.
اینکه این توافق چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد و آیا اصلاً مرحله دومی درکار خواهد بود، به متغیرهای زیادی بستگی دارد. اما بدون شک مسئله حمایت های سیاسی و تسلیحاتی دولت ترامپ از اسرائیل می تواند نقش مهمی در این راستا داشته باشد. پیش بینی می شود نتانیاهو مایل باشد مرحله نخست کامل اجرایی شود تا دست کم بتواند از ۹۸ اسیر اسرائیلی که در نوار غزه هستند، یک سوم آنها را بازگرداند. این موضوع با توجه به تظاهرات و راهپیمایی های ساکنین اسرائیل که خواستار توقف جنگ و معامله بر سر اسرا هستند، ارتباط مستقیم دارد. با این حال ورود به مرحله دوم که مسئله بازسازی نوار غزه در آن مطرح می شود، طرحی نیست که مورد خواست و نظر نتانیاهو و کابینه اش باشد.
ارسال نظر