، در روزهای اخیر بار دیگر شاهد افزایش قابل توجه قیمت دلار و حتی عبور آن از مرز ۸۲ هزار تومان نیز بوده ایم. رویدادی که با بازتاب های زیادی همراه شده و بسیاری از صاحب نظران و کارشناسان، تحلیل و تفسیرهای مختلفی را در مورد دلایل دور تازه افزایش قیمت ارز و چشم اندازهای آتی مطرح در این رابطه مطرح کرده و می کنند. حتی برخی از نمایندگان مجلس با اشاره به افزایش قیمت ارز، آن را به نوع نگرش وزیر اقتصاد(عبدالناصر همتی) مرتبط دانسته و خواستار استیضاح او شده اند.

با این حال، به تازگی شاهد آغاز روند کاهشی قیمت ارز در کشورمان نیز بوده ایم. به نحوی که برخی به این نکته اشاره دارند که هیچ بعید نیست خیلی زود بار دیگر قیمت دلار در کانال ۷۰ هزار تومان قرار گیرد. با این همه، صورت مساله اصلی در مورد نوسانات در بازار ارز همچنان پابرجاست: براستی کلید ثبات در بازرا ارز چیست؟ به نظر می رسد برای پاسخ به این پرسش توجه به ۲ نکته ضروری است.

اول اینکه باید بدانیم مولفه های تحریک کننده افزایش قیمت ارز در ایران بسیار متنوع هستند. کسری بودجه قابل توجه اقتصاد ایران، تحریم های خارجی، تداوم روند تورمی حداقل 40 درصدی در طی چهار سال گذشته در کشورمان، نواقص ساختاری و مدیریتی در اقتصاد ایران، و عدم اجماع در مورد یک گفتمان مشخص اقتصادی در کشورمان، همه و همه به سهم خود در افزایش قیمت ارز در ایران ایفای نقش می کنند.

از این رو، تا زمانی که ریشه های اصلی افزایش قیمت ارز به درستی شناسایی نشوند و برای درمان آن ها راه حل ارائه نشود، اینکه تصور کنیم به یکباره بازار ارز به ثبات می رسد، چندان منطقی نیست. از این منظر، اینکه افزایش قیمت ها در بازار ارز صرفا به متغیر مدیریتی و نگرش برخی مدیران در قدرت نسبت داده شود، چندان صحیح نیست و یا بهتر بگوییم واقع بینانه نیست. از این رو، لازم است که به معادله نوسان قیمت ارز در کشورمان، درست و منطقی بنگریم و در صدد رفع پایدار مشکلات و چالش ها در این حوزه باشیم.

نکته دوم اینکه تقریبا اغلب صاحب نظران اجماع نظر دارند که مساله تحریم ها و فشارهای خارجی علیه اقتصاد ایران در تحریک افزایش قیمت ارز در کشورمان نقشی مهم بازی می کند. از این رو، باید تا جای ممکن از رهگذر تعامللت دیپلماتیک و در قالب فرصت های موجود، بسترهای مناسب برای کاهش این فشارها را فراهم کرد. در همین رابطه، برخی از صاحب نظران اقتصادی معتقدند که مساله و چالش اصلی اقتصاد ایران سال هاست که در حوزه سیاست خارجی نهفته است.

از این رو، مدیریت چالش ها در این رابطه باید به یک اصل راهبردی برای دولتمردان کشورمان تبدیل شود. به نحوی که نه منافع و امنیت ملی ایران دچار خطر شود و نه فرصت ها برای مخاطب قرار دادن و رفع مشکلاتی که در حوزه اقتصاد و بازار ارز ایران ایجاد چالش می کنند، از دست بروند.