حسن هانی زاده درباره علت تصمیم پادشاه عربستان برای اعطای برخی آزادی‌های اجتماعی به زنان در کمتر از دو هفته گذشته به خبرنگار سیاسی خبرگزاری موج گفت: اصلاحات مورد ادعای عربستان سعودی در خصوص دادن آزادی به زنان این کشور در چارچوب طرح آمریکایی ۲۰۳۰ تعریف می‌شود. این اقدام اگرچه به امضای ملک سلمان، رسانه‌ای شد اما توسط ولیعهد تهیه گردید.

وی افزود: با توجه به ساختار سنتی و بسته عربستان، این اصلاحات بدون فرهنگ سازی و آماده‌سازی افکار عمومی به نتیجه نخواهد رسید. اما از آنجا که نخبگان آمریکا و غربی ها نظرشان بر این است که عربستان نمی‌تواند با این شاکله اجتماعی به یک نظام دموکراتیک دست یابد، از این رو آمریکا طرح موسوم به ۲۰۳۰ را ارائه داد که بر طبق آن عربستان باید تا سال ۲۰۳۰ به یک نظام قابل قبول مردم سالار دینی برسد. 

کارشناس مسائل جهان عرب با اشاره به وجود موانع داخلی در عربستان خاطر نشان کرد: محمد بن سلمان در راستای اجرای این اصلاحات با موانع جدی زیادی روبرو است. علمای وهابی با هرگونه فعالیت اجتماعی زنان مخالفند و به همین دلیل در اولین برخورد، ۳۵ تن از این علمای مخالف به دستور ولیعهد زندانی شدند. 

هانی زاده اجرای اصلاحات در مورد اعطای حقوق ابتدایی به زنان در جامعه سعودی را سرآغازی برای دو قطبی شدن جامعه دانست و تصریح کرد: در حال حاضر یک طرف جوانان متاثر از فرهنگ غرب و طرفدار اصلاحات بن سلمان قرار دارند و در طرف دیگر علمای وهابی که از نفوذ زیادی هم در جامعه سنتی عربستان برخوردارند. تقابل مذکور به حدی است که در همین ابتدای امر شاهد برخوردهای فیزیکی نیز بوده‌ایم. لذا وضعیت مذکور برای هیات حاکمه ریاض یک چالش مهم ایجاد خواهد کرد.  

اصلاحات اجتماعی جامعه عربستان را دو قطبی کرده است

وی در پاسخ به این سوال که آیا مفاد چنین طرح‌هایی از جمله ۲۰۳۰ می‌تواند موتور محرکه‌ای برای کشورهای بسته باشد یا خیر اظهار داشت: در حال حاضر عربستان میان سنت و مدرنیته درگیر است و همان طور که اشاره شد بدون فرهنگ‌سازی نمی‌تواند به اهدافش برسد. نکته آنکه فشارهای مربوط به اصلاحات هم فشارهای خارجی هستند. بر این اساس اجرای این طرح‌های اصلاحاتی ممکن است به جنگ داخلی میان هواداران و مخالفان آن بیانجامد که زندانی شدن علمای وهابی نوعی اعلان جنگ رسمی به سنت گراها محسوب می‌شود. 

هانی زاده در مورد اینکه کدام طرف در نهایت پیروز این مبارزه خواهند شد گفت: هر دو طرف محکوم به شکست هستند. طرفداران اصلاحات باید بدانند بدون حرکت همسو و موازی نمی‌توانند به جامعه دموکراتیک و مردم سالار دست یابند. هم اکنون عربستان ده‌ها سال با نظام مردم سالار فاصله دارد و بحث دادن حق رانندگی به زنان یک حق طبیعی است که هیچ کشوری مشکلی با آن ندارد. از طرفی مشارکت زنان در جامعه که برای علما یک تابو به شمار می‌رود، می‌تواند این گروه از مخالفان را با چالش جدی روبرو سازد. در این میان بن سلمان درصدد آماده سازی جامعه عربستان برای پذیرش اصلاحات طرح ۲۰۳۰ و جوان گرایی به هر قیمتی است.