امیرتوحید فاضل – طی هفته های اخیر نمایندگان متعددی از کشورهای مختلف دنیا به ایران آمده و تلاش داشتند تا میان ایران و آمریکا نقش میانجی را بازی کنند.

ترامپ که با خروج غیر منطقی از توافق برجام، خود دیوار بی اعتمادی میان ایران و آمریکا را بلندتر کرد، بارها اعلام کرده که آماده مذاکره با ایران است.

وی حتی ایران را متهم می کند که حاضر نیست با آمریکا مذاکره کند و نمی خواهد با آمریکایی ها سر یک میز بنشیند.

بر خلاف حرف های غیرمنطقی و غیر واقعی بسیاری که ترامپ بارها بیان کرده، این سخن وی حقیقت دارد. ایران حاضر به مذاکره با آمریکا نیست.

امروز بسیاری از مردم ایران و حتی برخی از فعالان سیاسی و رسانه ای این پرسش را مطرح می کنند که چرا ایران نمی خواهد بار دیگر با آمریکایی ها مذاکره کند و اساسا مذاکره ایران و آمریکا چرا تا این اندازه پیچیده شده است؟

برای این امر می توان دلایل مختلفی را بیان کرد. بخشی از دلایل، از جمله اینکه ایران حداقل یک بار با آمریکایی ها در خصوص برجام مذاکره کرده و طرف مقابل به صورت یک طرفه توافقات را لغو و به هیچ تعهدی پایبند نبوده، بارها بیان شده است.

اما دلایل جدی تری نیز در این زمینه مطرح است که باید برای افکار عمومی در داخل کشور به درستی تبیین و شفاف سازی شود.

دلیل نخست این است که ایران در شرایط فعلی نمی تواند با دستان خالی با طرف مقابل مذاکره کند. این حقیقتی انکار ناپذیر است که ما در شرایط فعلی دست خالی تری نسبت به گذشته در برابر آمریکایی ها و طرف های غربی داریم.

زیرا به دلیل نابسامانی های اقتصادی، شرایط معیشتی مردم به ویژه اقشار آسیب پذیر به مراتب نسبت به گذشته سخت تر شده است. همچنین به دلیل وجود برخی فسادهای مالی در میان دانه درشت ها، اعتماد عمومی از مسوولان کاهش یافته و بالاخره اینکه با وجود اظهار نظر صریح رهبر انقلاب مبنی بر اینکه با آمریکا مذاکره نمی کنیم، باز هم برخی از سیاسیون از ضرورت مذاکره دم می زنند و همین امر اختلاف نظرها را بیشتر کرده است.

طرف مقابل که آمریکایی ها و به ویژه گروه معروف به تیم ب باشند، از این موارد آگاهی داشته و می توانند در مذاکرات به قول معروف دست بالا را داشته باشند.

ایران یک بار در مذاکرات برجام این تجربه را داشت که با دستان خالی با اروپا و آمریکا مذاکره کرد و نتیجه مذاکره دادن تعهدات بیشمار و عدم دریافت ضمانت اجرایی بود.

بنابراین تجربه گذشته نشان می دهد که با دست های خالی نمی توان بار دیگر به میز مذاکره بازگشت.

دلیل دوم و مهمتر این است که ما تحت فشار بسیار زیادی از سوی آمریکاها و تروریسم اقتصادی قرار داریم. عقل سلیم حکم می کند تحت فشار نباید مذاکره کرد. این موضوع را به صراحت رهبر انقلاب در دیدار با نخست وزیر ژاپن بیان فرمودند.

اگر ایران بخواهد تحت فشار تن به مذاکره دهد، به طور قطع نتیجه دلخواه آمریکایی ها در پایان مذاکرات احتمالی حاصل خواهد شد.

و بالاخره، مهمترین دلیل این است که بر سر چه موضوعی باید مذاکره کنیم؟

باید گفت این بخش، مهمترین و اصلی ترین موضوعی است که موجب شده ایران حاضر به مذاکره با آمریکایی ها نباشد.

اگر در اوایل دهه هشتاد شمسی کمتر کسی تصور می کرد فعالیت های هسته ای ایران بهانه ای برای بلندتر شدن دیوار بی اعتمادی میان ایران و آمریکا است، اما امروز همگان این موضوع را به صراحت دریافته اند.

ادعای ترامپ مبنی بر اینکه می خواهد مانع از دست یابی ایران به سلاح هسته ای شود، امروز دیگر حتی کاربرد داخلی هم برای سران کاخ سفید ندارد.

هدف آمریکایی ها برای تحت فشار قرار دادن ایران و اجرای ترورسیم اقتصادی تنها بر سه نقطه متمرکز شده است. جلوگیری از توسعه توان دفاعی و به ویژه توان موشکی ایران، جلوگیری از گسترش نفوذ ایران در منطقه، به ویژه در یمن و با هدف حمایت از عربستان در جنگ یمن و بالاخره نهایی و اجرایی شدن طرح موسوم به معامله قرن.

آمریکایی ها فعالیت های هسته ای ایران را به دلیل اهمیت آن در نزد افکار عمومی بهانه ای قرار داده اند تا بتوانند به اهداف دیگر خود دست یابند.

با توجه به در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، ترامپ تلاش می کند تا طرح معامله قرن را که به ظاهر دستپخت دامادش است را به سرانجام برساند و در این راه تنها ایران را به عنوان مانع اصلی و بزرگ می شناسد.

در چنین شرایطی و با توجه به اینکه موضوع مذاکره مشخص نیست، دیپلمات های ایران نمی توانند پشت میز مذاکره ای بنشینند که ظاهری متفاوت با باطن آن دارد. نشستن پشت این میز به طور قطع شکست خواهد بود، به همین دلیل ایران نمی تواند و نباید تن به مذاکره در این شرایط بدهد.