، محمد ثابت اقلیدی مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس امروز ۲۴ تیرماه با بیان اینکه فارس با بیش از ۳ هزار اثر تاریخی ثبت شده در فهرست ملی رتبه نخست کشور را داراست افزود: در بخش میراث معنوی یا ناملموس نیز در این استان ۱۲۶ پروند در فهرست ملی جای گرفته که در حوزه های ادبیات شفاهی، هنرهای اجرایی، آیین‌ها، جشن‌ها، آداب و رسوم، دانش‌های مرتبط با طبیعت و کیهان و صنعتگری سنتی است‌.

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس گفت: در  مجموع، حدود ۳۲ مورد صنایع دستی، ۲۱ مورد مراسم مذهبی و مابقی در حوزه های خوراک‌های سنتی و سایر آثار مربوط به آداب و رسوم هنرهای اجرایی و بازی‌ها هستند که در فهرست ملی به ثبت رسیده اند.

او در ادامه با اشاره به اینکه در حال حاضر ۲۰ آیین عاشورایی و سوگواری محرم در فارس وجود دارد که رتبه ملی را کسب کرده اند افزود: برای نمونه می توان به مراسم تعزیه شاهچراغ (ع) و سینه زنی قطاری در شیراز، رسم چارچوگردانی، چک چکو در استهبان، عم کبار و تعزیه در خرم‌بید، آیین خیمه‌های برافراشته و تعزیه در زرقان، تعزیه در صحرا رود فسا، مراسم عاشورا در روستای دوان کازرون، تعزیه در مرودشت، مراسم پرچم سرخ حسینی در فورگ داراب، مراسم عزاداری در لار اشاره کرد که آیین‌هایی در فارس به شمار می روند  که در فهرست آثار معنوی کشور به‌عنوان آثار ناملموس به ثبت رسیده‌اند. 

ثابت اقلیدی بر لزوم حفظ میراث ناملموس تاکید کرد و گفت: بی تردید با ثبت آثار ناملموس استان و معرفی هر چه بیشتر و بهتر این آثار گام‌های مؤثری برای حفظ، احیا و ترویج این رسوم و میراث ارزشمند خواهیم برداشت.

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس در ادامه سخنانش بااشاره به برگزاری برخی از این آیین محرمی در استان گفت: یکی از این آیین ها رسم چک‌چکو در شهرستان استهبان است که شکلی نمادین از اتفاقاتی است که در عصر عاشورا برای امام حسین (ع) و یاران باوفایشان رخ داد، عزاداران به‌صورت دایره حلقه می‌زنند و در دستانشان دو قطعه چوب یا سنگ می‌گیرند و با نوحه‌خوان همنوایی می‌کنند و قطعات چوب و سنگ را به هم می‌زنند، صدایی که از این حرکت به گوش می‌رسد نمادی از صدای سم اسبان و برخورد شمشیرها در روزعاشوراست در واقع این رسم واکنش به سم‌کوبی اسبان اشقیا بر بدن‌های مطهر اولیاست. 

او در ادامه با بیان اینکه از دیگر مراسم‌های عزاداری ثبت‌ شده در فهرست ملی اجرای یکی از بزرگ‌ترین تعزیه‌های کشور در صحرا رود شهرستان فسا است گفت: مراسم تعزیه از آیین‌های عاشورایی فارس است که در بسیاری از مناطق استان از جمله لامرد، فسا، زرقان و شیراز برگزار می شود.

گفتنی است؛ موسیقی محلی جهرم، مراسم شنبه اول سال در نی ریز، مهارت تهیه کاشی هفت رنگ شیراز، مهارت تهیه حلوای ارده در زرقان، مهارت تهیه حلوای میده در منطقه دشمن زیاری نورآباد ممسنی، مهارت تهیه حلوای سین در ارسنجان و مهارت تهیه حلوای مسقطی لاری، مهارت پخت آش سبزی شیرازی و تهیه حلوای کاسه در شهر شیراز و کارکردهای فرهنگی آن، مهارت پخت نان فسایی با نام کماچ فسایی، شاهنامه‌خوانی در روستای دژکرد شهرستان اقلید و مهارت پخت سنتی حلوای ماجون در شهرستان لامرد همچنین مراسم حنابندان لارستان، خرمن‌کوبی سنتی و ترانه‌های مربوط به آن در روستای گاو بست شهرستان لار، برات پزون و مراسم و مهارت تهیه نان براتی شمال فارس پوشش سنتی زنان و مردان ایزدخواست، مهارت تهیه سنتی آلوبخارا در شهرستان بوانات و پخت سنتی نان‌های تاوه‌ای شهرستان داراب،ذمراسم گل غلتان نوزاد در روستای کراده خفر، فال بیت در طایفه چهارراهی، مهارت ساخت عروسک گردویی شهرستان اقلید، مهارت پخت آش اسفندی در شمال فارس، مراسم تعزیه شاهچراغ در شیراز، مهارت تهیه شیرینی حلقه چی در ایزدخواست از جمله پرونده هایی هستند که در جلسه شورای ثبت میراث معنوی مورد بررسی و تایید کارشناسان قرار گرفته‌ و در فهرست آثار ملی ناملموس کشور به ثبت رسیدند.