محمد کیاسالار که دبیر این دوره جشنواره فیلم و عکس اخلاق پزشکی است و دبیری سومین دوره جشنواره فیلم سلامت را هم به عهده داشت، در گفتگو با خبرنگار سینمایی خبرگزاری موج در مورد موضوع جشنواره فیلم و عکس اخلاق پزشکی گفت: این یک جشنواره موضوعی است که به موضوع مشخص «اخلاق پزشکی» می پردازد و همزمان با هفتمین کنگره اخلاق پزشکی برگزار می شود. در این کنگره پزشکان سراسر کشور جمع می شوند تا در این مورد مقالاتی را ارائه دهند و با هم به بحث و تبادل نظر می پردازند.

برگزاری بخش فیلم برای اولین بار

وی در مورد پیشینه این جشنواره گفت: این کنگره بنابر سیاست هایی که دارد، هر سال در یک استان برگزار می شود و از سه سال پیش در کنار این کنگره، که یکبار در شیراز و بار دیگر در گرگان برگزار شد، جشنواره عکس، پوستر و کاریکاتور هم داشتیم که البته من دبیر آن نبودم. امسال با توجه به تجربه خوبی که در جشنواره سلامت داشتیم و از آنجایی که هنر هفتم به نوعی حظ دیداری و شنیداری را به اوج رسانده است، قرار شد که فیلم را هم به بخش های هنری این جشنواره اضافه کنیم؛ چرا که تاثیر خیلی بیشتر دارد و از این ظرفیت برای اجتماعی کردن مفهوم اخلاق پزشکی، هم نزد مخاطب عام و هم برای هنرمندان استفاده کنیم.

آشنا ساختن مردم با مفهوم اخلاق پزشکی

کیاسالار ادامه داد: یکی از اهداف این جشنواره این است که مردم به واسطه هنر با مفهوم و ماهیت رشته اخلاق پزشکی آشنا شوند؛ چرا که بر اساس تجربه ای که در سالهای گذشته در جشنواره سلامت داشتیم، اولین اشتباهی که مخاطبان در مورد این رشته دارند یکسان پنداری اخلاق پزشکی با اخلاق پزشکان است و ما می دیدیم که حتی چهره های شاخص سینمایی تا پیش از حضور در پنل های تخصص دچار این سوء تعبیر می شدند.

وی تشریح کرد: این رشته در ایران و دنیا  تقریبا نوپا و جدید و یک رشته میان رشته ای محسوب می شود. به این معنی که در میان پزشکی، حقوق، فقه و اخلاق و فلسفه قرار گرفته است. گرچه یکی از حیطه های مورد توجه رشته «اخلاق پزشکی» رابطه پزشک و بیمار است اما بسیار متنوع تر از این است و موضوعات مختلفی همچون مراقبت های پایان حیات، سقط جنین، درمان های کمک باروری، ناباروری، تعارض منافع، اخلاق در پژوهش، اخلاق در آموزش و مانند اینها به اضافه حقوق بیمار و رابطه پزشک و بیمار را در بر می گیرد که همه آنها در فراخوان ما آمده است.

تصمیم گیری در مورد مسائل بحرانی پزشکی

دبیر جشنواره فیلم و عکس اخلاق پزشکی اظهار داشت در واقع در حوزه بالینی، متخصصین اخلاق پزشکی به پزشکان معالج در تصمیم گیری های بحرانی مانند تصمیم گیری هایی درباره سقط جنین، اتانازی، مراحل مراقبت های پایان حیات کمک می کنند.

وی افزود: از دیگر اهداف این جشنواره این است که در تلاش است تا یک همرگرایی بین اهالی سینما و متخصصان اخلاق پزشکی ایجاد کند تا آموزه های این رشته و حیطه هایی که اخلاق پزشکی دارد را به اطلاع عموم برساند. این مهم است که هنرمندان مطلع شوند که مراکزی همچون انجمن اخلاق پزشکی ایران و هم مرکز اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران وجود دارند که می توانند به آنها مراجعه کنند و برای ساخت فیلمشان در چارچوب درست سلامت، مشورت علمی بگیرند.

محمد کیاسالار در مورد بخش های مختلف این دوره جشنواره اخلاق پزشکی گفت: این دوره در قالب فیلم مستند، کوتاه و عکس در حال برگزاری است و تا کنون هم آثار خیلی خوبی به دبیرخانه رسیده است و بویژه استقبال در بخش مستند خیلی خوب بوده است. ما به نتیجه کار خیلی خوشبین هستم و در حال بازبینی و انتخاب آثار هستیم گرچه هنوز هم در حال دریافت آثار هستیم. برای مستند ها محدودیت زمانی نگذاشته ایم اما فیلم های کوتاه باید سقف سی دقیقه را رعایت کنند.

فیلم هایی برای آموزش بهتر

وی در مورد محتوا و کاربرد فیلم های مد نظر این جشنواره گفت: این فیلم ها هم آموزشی و هم مستند داستانی هستند و هدف ما استفاده از این فیلم ها برای آموزش مردم و حتی پزشکان است. سال گذشته در جشنواره سلامت، در ملاقاتی که با رییس یکی از انجمن های تخصصی پزشکان کشور داشتم به من گفت که بعضی از این فیلم های کوتاه و مستند این قابلیت را دارند که ما، قبل از اینکه شروع به تدریس کنیم آن را نمایش دهیم تا دانشجویان درگیری عاطفی با موضوع پیدا کنند؛ آن وقت حمل اخلاقی و آموزش استدلال اخلاقی در مورد آن موضوعات خیلی راحت تر و اثر بخش تر است. بنابراین قرار است که در آینده با کمک هنرمندان و آثارشان در پنل ها به آموزش دانشجویان پزشکی بپردازیم. فیلم هایی که به مفاهیمی همچون حقوق بیمار که مخاطب عام تری دارد هم در معرض عموم قرار می گیرند.

علت تمدید مهلت ارسال آثار

کیاسالار در مورد دلیل تمدید مهلت ارسال آثار به این جشنواره گفت: در فراخوان اعلام کرده بودیم که مهلت ارسال آثار سی آذر است اما با توجه به قطع یک هفته ای اینترنت و همینطور موج تقاضایی که بعد از جشنواره سینماحقیقت داشتیم تصمیم به تمدید یک هفته ای مهلت ارسال اثر گرفتیم. سی دی ماه آثار منتخب اعلام می شوند و شانزده تا هجدهم بهمن ماه آثار برگزیده معری می شوند که امسال این جشنواره و کنگره در دانشگاه علوم پزشکی مازندران برگزار می شود.

وی در پاسخ به سوالی در مورد آثاری که صرفا برای این جشنواره تولید شده است گفت: با توجه به اینکه برای اولین بار بخش فیلم با این موضوع مطرح شده، در این دوره کمتر احتمال داشت که آثاری با نیت این جشنواره تولید شود؛ اما قصد ما این است که از طریق پنل هایی که برگزار می  کنیم و یا مطالبی که در آینده بواسطه متخصصین رسانه ای خواهیم کرد، اولویت های این حیطه را بشناسند و در موردش فیلم بسازند. این دستاوردی است که شاید در برخی موارد، بر آن بخشی که به تصمیم سازی و تصمیم گیری مسئولین مرتبط می شود تاثیر بگذارد یا اینکه برخی موارد دیگرش که به حقوق بیمار مربوط می شود، آشنایی مردم با مفاهیم پزشکی است که برای ما اهمیت دارد.

شبکه سلامت و مستند حامیان جشنواره هستند

دبیر جشنواره فیلم و عکس اخلاق پزشکی در مورد اینکه این آثار چگونه به دست مخاطب هدف می رسد گفت: اولین راهی که برای این منظور تعریف کرده ایم دانشگاه است. از دانشگاه تهران آغاز می کنیم و بعد هم در دانشگاه های دیگر پنل هایی برای نمایش و معرفی آثار منتخب با هدف آشنایی دانشجویان با آنها برگزار می کنیم. اتفاق دیگری که مانند جشنواره سلامت در این زمینه رخ داده همراهی شبکه سلامت و مستند با این جشنواره است که چون آقای قاسمی و غفوری ایده و مفهوم جشنوره را مهم می دانستند به حامیان ما پیوستند و حتی لوگوی آنها بر روی پوستر قرار گرفته است و فیلم های برگزیده را پس از مذاکره با کارگردان ها، در کنداکتور پخش قرار می گیرند.

تفاوت خطوط قرمز آموزش پزشکی و نمایش برای مخاطب عام

وی در پاسخ به این سوال که آیا در مورد موضوعات حساس مشکل پخش ندارید گفت: ما در محافل دانشگاهی و برای آموزش این مشکل را نداریم. در آموزش پزشکی از حیث سانسور کمی راحت تر برخورد می شود چرا که لازمه آموزش پزشکی این است که ما کمی راحت تر مفاهیم و حساسیت ها را بازگو کنیم؛ بنابراین خطوط قرمز متفاوتی داریم. اما آنجایی که بحث مخاطب عام مطرح می شود مسئله کمی فرق می کند قاعدتا خطوط قرمز رسانه باید رعایت شود. البته این که تا چه حدی بتوانیم از این خطوط عبور کنیم مسئله دیگری است.

کیاسالار در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه با توجه به شرایط موجود، آیا فیلم سازها دچار خودسانسوری نخواهند شد گفت: فیلم هایی که تا کنون ساخته شده که هیچ اما اگر احتمالی برای این قضیه وجود داشته باشد از دوره های بعدی است که فکر می کنم بیش از آنچه که در سایر عرصه ها اتفاق می افتد باشد و شاید حتی کمتر باشد چرا که موضوع در نهایت به سلامت بر می گردد. همانطور که ما در مورد ایدز هم فیلم ساختیم.

ساخت آثاری در مورد ایدز بعد از اطلاع رسانی در جشنواره سلامت آغاز شد

وی افزود: خوب شد که بحث به اینجا رسید وقتی برای اولین بار در جشنواره فیلم سلامت ما اقدام به تماشای فیلم های ساخته شده بین سالهای ۹۰ تا ۹۵ کردیم هیچ فیلمی در مورد ایدز ندیدیم و به خوبی به یاد دارم که در پنل آن جشنواره این هشدار داده شد که طبق آثار رسمی در یک بازه زمانی یازده ساله ای که در دنیا میزان ایدز دو برابر شده بود، در ایران نه برابر افزایش یافته بود ولی ما با این موضوع فیلمی نداشتیم.

کیاسالار ادامه داد: این خلائی بود که باید در همان جشنواره سلامت به آن اشاره می شد و وقتی متخصصان بر روی آن تمرکز کردند در دوره دوم و سوم ما آثاری را با این موضوع دیدیم و البته هنوز دوره چهارم آن را بنا  به دلایلی برگزار نکرده ایم و بنابراین نمی دانیم که در این دوره چه اتفاقی خواهد افتاد.

دبیر جشنواره فیلم و عکس اخلاق پزشکی در پایان گفت: به هر حال منظورم این است که ما بازخوردی از سوی فیلمسازان داستانی و مستند داشته ام که به سمت سوژه هایی رفته اند که اطلاعاتش را از آن جشنواره کسب کرده اند و امیدوارم که در عرصه اخلاق پزشکی هم این اتفاق بیفتد و هر روز آثار بهتر و بیشتری در این عرصه ببینیم.