به گزارش خبرنگار تجسمی خبرگزاری موج، نشست خبری مرمت، بازسازی و هویت بصری موزه هنرهای معاصر تهران با حضور هادی مظفری ، مدیرکل هنرهای تجسمی، احسان آقایی، رییس موزه و زهرا نوروزی، رییس اداره نظارت بر پروژه های عمرانی وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی دوشنبه هشتم دی ماه در تالار رودکی برگزار شد.

در ابتدای این نشست که به صورت آنلاین هم پخش می شد، هادی مظفری گفت: تا امروز ممکن نبود که با صراحت از دلیل تاخیر در بازسازی موزه سخن بگوئیم؛ اما امروز  می توانیم برخی از دلایل این امر را مطرح کنیم.

وی افزود: جایی باید مرمت می شد که نفایس و گنجینه گران قیمت جهانی در آنجا وجود داشت و انتقال آن گنجینه موضوع مهمی بود. پس از بررسی موزه های دیگر در کشور و شهر تهران، با توجه به مسائل و مباحث امنیتی، ابعاد و مشکلات حمل و نقل آثار، به این نتیجه رسیدیم که امنترین مکان برای نگهداری آثار، خود موزه هنرهای معاصر است؛ اما نیاز به ساخت گنجینه موقتی بود که باید به همان میزان گنجینه اصلی امنیت می داشت.

مدیرکل هنرهای تجسمی ارشاد افزود: در حالت عادی در پروژه‌های عمرانی، چند جبهه را با هم آغاز می کنید و به پیش می‌برید. اما با تصمیم گرفته شده در موزه و به دلیل حضور آثار در آنجا، این امکان وجود نداشت که به طور همزمان در چند جبهه کار کنیم. چرا که باید از بلند شدن غبار و گرد گرفتن آثار جلوگیری می شد. ضمن اینکه با شروع کار، موارد جدیدی خودنمایی کرد که یا باید از آنها چشم‌پوشی می‌کردیم و یا اینکه صبر می‌کردیم تا بودجه انجام آنها هم تصویب شود و کار ادامه پیدا کند؛ که وقتی بعد از چهل و دو سال این بازسازی را انجام می دادیم منطقی بود که هرآنچه نیاز است را اجرا کنیم.

وی افزود: طولانی شدن پروسه‌های اداری و تغییر قیمت‌ها که پیش‌بینی نشده بودند، کار را با تاخیر روبرو کرد. در عین حال شیوع بیماری کرونا مزید بر علت شد تا نتوانیم بر سر قولی که برای بازگشایی موزه داده بودیم بمانیم. آخرین وعده برای بازگشایی موزه پایان فصل بهار ۹۹ بود که متاسفانه شیوع ویروس کرونا و پدید آمدن این شرایط باعث شد که زمان بیشتری صرف اتمام کار این پروژه شود. هرچند موزه آخرین کارگاهی بود که با شیوع بیمماری کرونا تعطیل شد و اولین کارگاهی بود که با اعلام پروتکل ها کار خود را آغاز کرد.

مدیرکل هنرهای تجسمی گفت: در نهایت مرمت موزه هنرهای معاصر تهران تمام شده و هم اکنون در تدارک افتتاحیه هستیم تا در آینده نزدیک موزه بازگشایی شود. همچنین در ۱۰ روز آینده، نشست خبری دیگری برگزار می شود که در آن تاریخ بازگشایی، جزئیات نمایشگاه های رونمایی  و برنامه های آینده موزه اعلام خواهد شد.

آنچه در موزه خواهد ماند که پلاک موزه خورده باشد

در ادامه این نشست هادی مظفری در پاسخ به سوال خبرنگار خبرگزاری موج در مورد تکمیل بانک اطلاعات آثار موزه وشفاف سازی در این زمینه گفت: در یک نشست دیگر هم دِمویی از این بانک اطلاعاتیِ در دست احداث به نمایش درآمد و با آغاز مرمت موزه، تصمیم گرفتیم تا  بانک اطلاعاتی آثار موزه را به روز رسانی کنیم.

وی افزود: ممکن است کلمه به روز رسانی سوال برانگیز باشد؛ اما واقعیت این است که اگر به آنچه در گذشته مطرح شده است مراجعه کنید، می بینید تفاوتهایی در آمار ارایه شده توسط مدیران وجود دارد. دلیل این اختلاف آماری هم این است که در مقاطع مختلف، تعدادی از آثار برای نمایشگاه‌های متعدد به موزه آمده اما به مالکیت موزه درنیامده اند ولی در آمار ذکر شده اند. حتی برخی کتابهایی که در مورد موزه منتشر شده چنین ایرادی دارد.

مظفری تاکید کرد: آنچه در موزه خواهد ماند که پلاک موزه خورده و جزو اموال موزه و کشور باشد. ایراد پیش آمده دلیل دیگری هم دارد و آن هم این است که در مقاطعی مدیر کل وقت، همزمان مدیریت  موزه و موسسه هنرهای تجسمی معاصر را بر عهده داشته و براساس قوانین و اساسنامه، آن موسسه امکان خریداری و یا فروش آثار را داشته است. اما چون قرار با هنرمندان برای مذاکره و خرید آثار در موزه گذاشته می شد، سوء تفاهم ایجاد کرده و هنرمند محترم گمان می کرده که این موزه است که خریدار اثر اوست و حتما اثرش باید در گنجینه موزه قرار بگیرد و نه در مخزن موسسه یا جایی دیگر!

وی در ادامه اظهار داشت: کار تکمیل این بانک اطلاعاتی توسط یک تیم پژوهشی و احسان آقایی، مدیر موزه، به پایان رسیده اما لازم بود که راستی آزمایی شده و از صحت آن اطمینان خاطر حاصل شود. قول می دهیم که این بانک اطلاعاتی ۲۴ ساعت قبل از روز بازگشایی موزه رونمایی خواهد شد.

سیستم اعلام حریق اتوماتیک نصب شد اما سیستم ادفای حریق هوشمند ماند برای بعد!

در بخشی از این مراسم زهرا نوروزی، رییس اداره نظارت بر پروژه های عمرانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در مورد کارهای انجام شده برای ترمیم و بازسازی موزه گفت: آب‌بندی و عایق بندی بام موزه از مشکلات اصلی این بنا بود که رطوبت ایجاد شده خطر آسیب دیدگی آثار را در پی داشت. ایراد دیگر سبک سازی بام بود که در بازسازی های قبلی دو لایه موزائیک را بر روی بام قرار داده بودند. اضافه شدن عایق‌های رطوبتی و حرارتی نکته بعدی بود. محوطه مجموعه هم با توجه به بازسازی قبلی از نظر ظاهری تغییر کرده بود که باید به حالت اولیه باز می گشت. چاه‌های فاضلاب لایروبی شد. لوله های جمع آوری آبهای محیطی مرمت شد. لوله های آب رسانی هم تعویض و مرمت شده است. برای حفظ اصالت بنا نماهای بتنی با مواد نانو شستشو شد.

وی افزود: با توجه به اینکه گالری‌ها تبدیل به گنجینه موزه شدند، کابلهایشان تعویض و مرمت شد. کانالهای هواسازشان هم تجدید عایق بندی شد. ضمن اینکه سقف‌ها نورپردازی جدید شد و  زیرسازی نورپردازی ها انجام شد. سیستم‌های امنیتی هم بهینه سازی شد و با اتمام تجهیز گالری‌ها به منظور احداث گالری موقت، انتقال گنجینه انجام شد.

نوروزی ادامه داد: در گنجینه اصلی، کل سیستم تاسیسات بهینه شد به همین منظور سقف‌های کاذب جمع آوری و مرمت شد. مسیر لوله‌های هواساز که پیش از این از داخل گنجینه عبور می کرد جمع آوری شد تا تداخلی با فضای گنجینه نداشته باشد و بستر ساز آسیب های جدید در آینده نباشد. سیستم اتوماتیک اعلام حریق نصب شد و سیستم امنیتی تقویت و بهینه سازی شد. اگرچه سیستم ادفای حریق هوشمند را نتوانستیم نصب کنیم اما سیستم کنترل هوشمند دما و رطوبت نصب شد.

وی در ادامه اظهار داشت: با تغییرات انجام شده در گنجینه، بیست تا بیست و پنج درصد افزایش ظرفیت ایجاد شد و با افزایش فضا و ارتفاع، تابلوهای بزرگی که تا پیش از این در قفسه‌ها قرار نمی گرفت نیز داخل قفسه ها قرار گرفتند. کاری که انجام شد و در آینده نیز به طو رمستمر ادامه خواهد یافت رسیدگی به نایکشهای اطراف موزه است. با توجه به وجود فضای سبز در اطراف موزه دور تا دور موزه نایکشهایی دارد تا مانع نفوذ رطوبت به داخل موزه شوند.

در ادامه احسان آقایی هم تصریح کرد: هیچ فضای جدیدی به موزه الحاق نشده است و حتی الحاقات غیر قانونی یا ناصحیح انجام شده در چهل سال اخیر هم از آن کاسته شده است. آنچه که رخ داده باز تعریف فضاهای موجود است.

در ادامه این بخش از نشست، زهرا نوروزی در پاسخ به سوالی مبنی براینکه چرا به رغم اینکه بهانه مرمت موزه سیستم ادفای حریق بوده اما پس از دو سال و نیم هنوز این سیستم تکمیل نشده گفت: دو سال پیش که من به موزه آمدم، اتفاقا یک روز بارانی بود که دیدم روی آثار نایلون کشیده بودند و روی آنها هم آب جاری بود. با چنین وضعیتی اولین دغدغه ما این بود که رطوبت را از موزه برداریم و دما را کنترل کنیم.

وی افزود: سیستم ادفای حریق هوشمند مد نظر ما با گازهای مخصوصی آتش را مهار می کند و تکنولوژی پیشرفته ای دارد که زمینه نصب آن فراهم شده است اما می تواند پروسه آن به بعد از بازگشایی منتقل شود.

احسان اقائی هم در این زمینه تصریح کرد: در حال حاضر گنجینه موزه مجهز به سیستم اعلام حریق اتوماتیک شده و سیستم ادفای حریق سابق خود را هم دارد اما آنچه که احتمالا در آینده انجام خواهد شد نصب سیستم هوشمند ادفای حریق است. 

در پایان هادی مظفری در پاسخ به سوالی در مورد انتشار لیست آثار تحت تملک موسسه هنرهای معاصر گفت: به دلیل ارزش و اعتبار بالای آثار و هنرمندان، اصطلاح «گنجینه» تنها به دارایی موزه هنرهای معاصر اتلاق می شود اما آثاری که در مخزن موسسه هنرهای تجسمی نیز در اندازه خود ارزشمند هستند. در مجمع اخیر این موسسه مقرر شد تا سال آینده، بانک اطلاعات آن مخزن هم در قالب یک سایت به اطلاع عموم رسانده شود اگرچه به دلیل مجاز بودن در خرید و فروش آثار می تواند این لیست متغیر باشد.