به گزارش خبرگزاری موج، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران امروز (دوشنبه) در کنفرانس یکجانبه‌ گرایی و حقوق بین‌ الملل اظهار کرد: چند جانبه گرایی یک انتخاب نیست یک ضرورت است، دولت‌ ها ذاتاً نسبت به حاکمیت خودشان بسیار- بسیار با خساست عمل کرده‌اند و می‌کنند و اگر نیاز قطعی دولت‌ ها به حل مسائل شان از طریق چندجانبه‌گرایی نبود، هیچ گاه چندجانبه‌گرایی پا نمی‌گرفت.

وی افزود: اینکه می‌بینید دیپلماسی چند جانبه گرایی به عنوان یک واقعیت در صحنه بین المللی ظهور و بروز پیدا کرده است به دلیل امکان ناپذیر بودن راه حل‌های یک جانبه است.

وزیر امور خارجه تاکید کرد: دولت ها به این نتیجه رسیدند که نمی‌توانند مشکلات خود را به صورت یکجانبه حل کنند و نمی توانند به تنهایی از فرصت‌ها استفاده کرده و مانع اقدامات هنجارشکنانه دیگران باشند به همین دلایل دولت‌ ها به چندجانبه‌گرایی روی آورده‌اند.

* چندجانبه گرایی نیاز قطعی جامعه بشری است

ظریف چندجانبه گرایی را نیاز قطعی جامعه بشری خواند و گفت: ده‌ها سال است که دولت ها در دنیا بدون چندجانبه‌گرایی امکان حیات ندارند در بعضی حوزه ها چند جانبه گرایی را بدون فکر می پذیریم مثل زمانی که تلفن را بر می داریم و صحبت می‌کنیم، فراموش می‌کنیم که مقررات متعدد چندجانبه سفر و مکالمه ما را امکان‌پذیر کرده است و اگر این امکانات چندجانبه نبود ما هیچ‌گاه نمی توانستیم کم‌ترین روابط عادی که برای ما بدیهی است انجام دهیم.

* چند جانبه گرایی به عنوان یک ضرورت در جامعه بین المللی تبدیل شده است

وی با بیان اینکه  در شرایط گذار کنونی چند جانبه گرایی بیش از همیشه به عنوان یک ضرورت در جامعه بین المللی تبدیل شده است، گفت: دنیا دیگر غرب نیست این به معنای ضد غربی بودن نیست این به معنای فراموش کردن برتری های نسبی غرب در حوزه سیاست، اقتصاد، علم و صنعت نیست بلکه بدین معناست که در دنیای امروز نه تمام واقعیات در غرب اتفاق می‌افتد و نه تمام آنچه برای جهان اهمیت دارد در غرب اتفاق می‌افتد و نه غرب می تواند همه تصمیمات برای همه تحولات جهانی را اتخاذ کند.

وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه در گذشته های دور همه اتفاقات دنیا در اروپا و در غرب اتفاق می‌افتاد، افزود: زمانی بود که اروپا و غرب تمامی اتفاقاتی که در دنیا می افتاد را تعیین مسیر می کردند.

ظریف اضافه کرد: بعضی از ما هنوز هم متاسفانه این اعتقاد را داریم که هر اتفاقی که در دنیا می‌افتد حتماً باید غربی ها و آمریکایی ها آن را تعیین  کرده باشند اما واقعیت این است که در دنیا همه اتفاقات توسط غرب اتفاق نمی افتد، ما در واقع  یک جهان پساغربی داریم که همه دنیا در واقعیات مشترک هستند.

* یکجانبه گرایی محتوم به شکست است

ظریف با بیان اینکه چند جانبه گرایی یک انتخاب نیست بلکه یک ضرورت است، گفت: یکجانبه گرایی محتوم به شکست است چراکه با واقعیت های بین المللی در تعارض است و امروز همه دولت ها به این نتیجه رسیده اند که نمی توانند به صورت یکجانبه تصمیم گیری کنند و می دانند که بدون چند جانبه گرایی امکان حیات ندارند.

وی افزود: دولت‌ها به صورت ذاتی نسبت به حاکمیت خود با خفت عمل کرده و می کنند و اگر نیاز دولت ها به حل مسائل خود با چندجانبه گرایی نبود، هیچ وقت سیاست های چند جانبه گرایی شکل نمی گرفت.

وزیر امور خارجه تاکید کرد: دولت‌ها به این نتیجه رسیده اند که نمی توانند مشکلات خود را به تنهایی حل کنند و از سوی دیگر نمی توانند به صورت یکجانبه مانع اقدامات هنجارشکنانه دیگران شوند و بر این اساس به سیاست‌های چندجانبه‌گرایی روی آورده‌اند.

وی تصریح کرد: زمانی بود که همه اتفاقات دنیا در غرب رخ می‌داد و دنیای بدون غرب معنایی نداشت اما امروز همه به این نتیجه رسیده‌اند که دیگر غرب نمی‌تواند همه تصمیمات را برای تحولات جهانی اتخاذ کند.

ظریف با بیان اینکه واقعیت این است که امروز غرب نمی تواند  همه تصمیمات جهان را اتخاذ کند و ما در جهان پساغربی قرار داریم، اظهار داشت: دولت ها قطعا نمی توانند به صورت یکجانبه برای جهان تصمیم بگیرند چرا که دولت ها، انحصار خود را در تصمیم گیری های جهانی از دست داده اند.

وی با بیان اینکه ابزار و مراکز قدرت متکثر شده است، خاطرنشان کرد: مرکز قدرت از غرب تغییر یافته و حتی ما از انحصار اقتصادی در دوران امپریالیسم اقتصادی هم عبور کرده ایم.

*هیچ دولتی به تنهایی نمی تواند منافع خود را تامین کند

وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه امروز فردی با موبایل کوچک خود می تواند پیام های مهمی را به دنیا مخابره کند، اظهار داشت: اگر همه دولت های جهانی دور هم جمع شوند، باز هم بدون حضور سایر ذینفعان نمی توانند تصمیم گیری کنند و هیچ دولتی به تنهایی نمی تواند منافع خود را تامین کند و مانع خطرات پیش روی خود باشد.

ظریف با اشاره به حادثه ۱۱ سپتامبر متذکر شد: هزینه های نظامی آمریکا به تنهایی ۱۰ برابر کشورهای دیگر و حدود ۶۰۰ میلیارد دلار است و پس از این کشور، چین، عربستان و روسیه قرار دارند اما با وجود این آمریکا نتوانسته امنیت مردم خود را به خوبی تأمین کند.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه وظیفه اصلی دولت ها حراست از مردم خویش است، ادامه داد: سؤال ما این است که آیا دولت آمریکا علیرغم دارا بودن هزینه های نظامی کلان توانسته در زمینه اقتصادی و بین المللی موفق باشد؟

وی با بیان اینکه قطعا دولت ها نمی توانند در اقتصاد دنیا سهم عمده ای داشته باشند، تصریح کرد: سازمان ها و بازیگران غیرحکومتی نه تنها می‌توانند منجر به تخریب امنیت شوند، بلکه می توانند امنیت را هم ایجاد کنند و این در حالی است که دولتی چون آمریکا از تأمین امنیت مردم خود عاجز است.

* امروز در دنیا بازی با حاصل جمع صفر غیرممکن است

ظریف با تأکید بر اینکه امروز در دنیا بازی با حاصل جمع صفر غیرممکن است، گفت: بازی با حاصل جمع صفر به این معنا است که شما بتوانید با هزینه دیگران برای خود منفعت بخرید، این در حالی است که حتی در صفرترین بازی که همان جنگ است، پیروز و شکست خورده نداریم و هر دو طرف شکست می خورند.

وزیر امور خارجه ادامه داد: طبق گفته رئیس جمهور آمریکا، آنان ۷ تریلیون دلار در منطقه ما هزینه کرده اند اما سؤال ما این است که آیا آمریکا امروز احساس امنیت بیشتری می کند؟ واقعیت این است که این چنین نیست، چرا که ترامپ خودش هم اذعان کرده که مردم آمریکا از عملکرد وی ناراضی هستند.

وی با اشاره به اینکه آمریکا همواره حقوق بین الملل را زیر پا می گذارد، گفت: طبق گفته جان بولتون، حقوق بین الملل تنها یک ابزار در جعبه ابزارهای آمریکاست و آنان هر زمان که حقوق بین الملل را به نفع خود بدانند، آن را عملیاتی می کنند.

ظریف تأکید کرد: حقوق بین الملل در موارد بسیار نادر و از سوی کشورهایی چون آمریکا نقض می شود اما سایر کشورها در حالت عادی آن را رعایت می کنند و ما نباید به علت تخطی یک کشور از حقوق بین الملل بگوییم که هیچ قرارداد بین المللی نباید منعقد شود.

وی با اشاره به خروج آمریکا از توافقات بین المللی گفت: آمریکا نه تنها از برجام خارج شده است، بلکه می بینیم که از توافقنامه هایی چون پاریس و نفتا هم خارج شده است و به هیچ قاعده بین المللی توجه نمی کند و در پاسخ به کسانی که به خروج آمریکا از برجام ایراد گرفته اند باید گفت که تقریبا چیزی نمانده که ترامپ از آن خارج نشده باشد و ان شاء الله همین گونه پیش بروند از شورای امنیت هم خارج می شوند و خیال همه راحت شود.

* آمریکا به هیچ یک از قوانین بین المللی توجه نمی کند 

ظریف تأکید کرد: آمریکا به هیچ یک از قوانین بین المللی توجه نمی کند و سیاست یکجانبه گرایی را در پیش گرفته است و اگر همین رویه را ادامه دهد دیگر کسی به امضای آمریکا توجهی نمی کند و آمریکا را از روابط خود خارج خواهند کرد.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه ما نباید اقدامات اقتصادی آمریکا علیه کشورمان را تحریم بدانیم، چرا که این اقدامات مصداق تروریسم اقتصادی است، اظهارداشت: تحریم همان جنگ است و در واقع کشورهایی چون آمریکا این جنگ را علیه افراد غیرنظامی به کار می گیرند که این تعریف به تروریسم نزدیک تر است و ما نباید از عنوان تحریم استفاده کنیم.

وی ادامه داد: هدف تحریم، اعمال قانون است اما آمریکا کسانی را تحریم می کند که قطعنامه های سازمان ملل متحد و قوانین بین المللی را اجرا می‌کنند.

ظریف تأکید کرد: ما باید مراقب باشیم که آمریکا دوباره نتواند سیاست‌های یکجانبه گرایی خود را با پوشش چند جانبه گرایی پیش ببرد، چرا که در این صورت مقابله با آن بسیار دشوار است.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه قطعا مردم ما به دلیل سیاست های تروریسم اقتصادی آمریکا در فشار هستند، گفت: واقعیت قضیه این است که این اقدامات آمریکا در درازمدت راه به جایی نمی برد و همه می دانند که آمریکا معتاد به تحریم است و هیچ کشوری به اندازه آمریکا به این سیاست علیه کشورها رجوع نکرده است.

وی با اشاره به گرایش آمریکا به سیاست های یکجانبه گرایی، گفت: برخی از بازیگران قدرتمند در عرصه بین المللی یکجانبه گرایی را به عنوان رویکردی برای افزایش منافع ملی خود انتخاب کرده اند و اگر موج یکجانبه گرایی گسترش یابد، چیزی از حقوق بین المللی باقی نمی ماند.

وزیر امور خارجه ادامه داد: حقوق بین الملل نظام خاص و منحصر به فردی است که هدف اولیه آن، تنظیم روابط بین دولت‌هاست و بدنبال قانونمند کردن رفتار دولت ها در عرصه بین المللی است و چند جانبه گرایی هم در حقوق بین الملل تعریف می‌شود.

ظریف تصریح کرد: در حقوق بین الملل، کرامت انسان بسیار مورد توجه قرار گرفته و بر اساس آن همه نهادهای ملی و بین المللی باید در خدمت شهروندان خود باشند و جنبه های مختلف زندگی آنان را ارتقا دهند.

وی با اشاره به اینکه برخی از کشورها همواره بدنبال تحریم کشورهای مقابل خود هستند، اظهار داشت: حقوق بین الملل، دولت ها را از توسل به ابزارهای مخربی چون تحریم برای پیشبرد مافع سیاسی بر حذر می دارد.

وزیر امور خارجه تاکید کرد: تحریم ها علاوه بر آنکه اثرات بسیار مخربی بر ملت های هدف دارند، دارای آثار منفی در کشورهای ثالث هستند و وضعیت را برای این کشورها بسیار پیچیده می کند.

ظریف بیان کرد: بر این اساس، حقوق  بین الملل، کشورها را ملزم به آن کرده که از سیاست های یکجانبه گرایانه و زورمدارانه دست بردارند و به سمت اقدامات دیپلماتیک و چندجانبه گرایی حرکت کنند.

وی گفت: در شرایط فعلی اگر چه آمریکا موفق شده است که با استفاده از زور و قلدری خود و با استفاده از جایگاهی که در عرصه اقتصادی و بانکی دارد، بسیاری از دولت ها را وادار به تبعیت از تحریم ها علیه ایران کند اما این وضعیت برای آمریکا هم هزینه های سیاسی و اجرایی گزافی داشته است و آمریکا برای قبولاندن این سیاست خود به سایرین مجبور شده که هزینه های زیادی را بپردازد.