، طبق اعلام وزارت خارجه کشورمان، نشست بعدی مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا قرار است شنبه آینده (۳۰ فروردین) برگزار شد. در همین راستا اخباری منتشر شد که محل این نشست دیگر مسقط نخواهد بود. رسانه آکسیوس هم اعلام کرد رم پایتخت ایتالیا، مکان بعدی این مذاکرات است. در این رابطه سخنگوی وزارت خارجه گفت «محل مذاکرات» موضوع مهمی نیست آنچه مهم است روش گفتگوها و مباحث مورد مذاکره است. اسماعیل بقایی خاطر نشان کرد گفتگوها همچنان غیرمستقیم و با وساطت عمان ادامه پیدا می کند.

نکته مهم دیگری که وزارت خارجه اشاره کرد، «موضوع» گفتگوهاست. بقایی عنوان کرد مسئله رفع تحریم ها موضوعی است که جمهوری اسلامی ایران مدنظر دارد و مسئله هسته ای آن چیزی است که آمریکا پیگیرش است. براین اساس جمهوری اسلامی با تجربه ای که از توافق برجام دارد، پیشبرد گفتگوها برای رفع تحریم را با تضمین جلو خواهد برد. در این میان بنا به اظهارات وزارت خارجه تا زمانی که تهدید، فشار، ارعاب و تحریم وجود دارد، شکل گفتگوها، غیرمستقیم باقی می ماند. زیرا مذاکره مستقیم در چنین شرایطی مفید و مؤثر نیست.

با توجه به این اخبار و تأکید ویژه وزارت خارجه بر تحقق رفع تحریم ها، شاهد هستیم که از زمان پایان نخستین نشست در عمان، بازار دلار و طلا روند ریزشی شروع کرده است. در همین حال این پرسش نیز مطرح است که روند فعلی تا چه زمانی ادامه دارد؟ بنا به نظر کارشناسان رفع تحریم ها منوط به مصوبه کنگره است و در اختیار قوه مجریه آمریکا نیست. بنابراین اگر قرار است مذاکرات به هدفی که برای آن تعیین برسد، باید تضمین های محکمی برای تأیید نهایی کنگره اخذ شود.

محدود کردن و منحصر کردن موضوع گفتگوها با آمریکا به مسئله هسته ای  و رفع تحریم ها، مؤید آن است که سایر مسائلی که برخی رسانه ها درباره آن گمانه زنی می کنند، درست نیست از جمله بحث آتش بس غزه، مسئله یمن و یا حتی بحث موشکی ایران. در واقع اظهارات مقامات وزارت خارجه کشورمان نشان می دهد آنچه در مسقط مورد بحث و توافق اولیه قرار گرفته، همین محدود ماندن موضوع گفتگو است. زیرا واقعیت آن است که یکی از خطوط قرمز جمهوری اسلامی ایران برای گفتگو با آمریکا، پیش کشیدن موشکی و یا محور مقاومت است.

این مسئله پیام روشنی هم به اسرائیل خواهد داد که به دنبال از بین بردن توانمندی موشکی ایران و کاهش قدرت نفوذش در بین نیروهای مقاومت است. این موضوع می تواند موجب تنش بین تل آویو و واشنگتن نیز شود. زیرا اسرائیل خود را در معرض خطر از سوی توانمندی موشکی ایران و نیروهای مقاومت می بیند ولی اکنون آمریکا تمرکز خود را بر حوزه هسته ای گذاشته است و توجهی به نگرانی های امنیتی فوری اسرائیل ندارد.

اما آیا در بازه زمانی که ترامپ بر آن تأکید دارد، یعنی دو ماه، این مذاکرات به نتیجه روشنی می رسد؟ این مسئله بستگی به نشست بعدی دارد. در مسقط آنچه اتفاق افتاد، صرفاً گفتگو بود نه مذاکره. در آنجا مبانی مورد توافق مشخص شد و قرار گردید در جلسات بعدی بر سر مسائل مذکور مذاکره کنند. تجربه برجام نشان می دهد اگر طرف مقابل حسن نیت داشته باشد و تصمیم بگیرد اختلافات را برطرف سازد، این کار شدنی است. توافق برجام به دلیل آنچه منظم به قطعنامه شورای امنیت است، وجاهت قانونی دارد و کماکان می تواند مبنای مذاکرات جدید باشد و این روند را تسریع کند.

با این حال افکار عمومی داخلی این روزها نگاهشان فقط به وزارت خارجه و مذاکرات است. افزایش شدید قیمت دلار تا بیش از یکصدهزار تومان و سپس کاهش شدید بیست هزار تومانی در کمتر از یک هفته، موجب تلاطم زیادی در برنامه های اقتصادی مردم شده است. اقتصاد ایران برای توسعه و شکوفایی نیازمند ثبات است و طولانی شدن مذاکرات هم به نفع ما نیست. این گفتگوها باید زودتر از آنچه در برجام تجربه کردیم، به نتیجه برسد تا فشارهای اقتصادی تعدیل شود.