به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، مدتی است که اخبار مختلفی درباره این موضوع مطرح می شود که روسیه تصمیم دارد ترکیه را به یک یک هاب گازی تبدیل کند و صحتت ها درباره پذیرش و یا عدم پذیرش این امر از سوی ترکیه بسیار بود.

موضوعی که روسیه سال ها بدنبال آن است تا بتواند با ایجاد یک مسیر گازی جدید و جایگزی مثل ترکیه وابستگی خود را به خطوط لوله های اروپایی کاهش دهد و این موضوع طی روزهای آخر سپتامبر ۲۰۲۲ که انفجارهایی در خطوط لوله زیردریایی نورد استریم ۲ در دریای بالتیک رخ داد بیش از گذشته بولد شد.

نیازی نیست که در این میان به جنگ میان مسکو و اوکراین اشاره کنیم و حرف از اقدامات آمریکا و اروپا برای تحت فشار قرار دادن روسیه بزنیم.

گفتگوی اردوغان و پوتین درباره این موضوع و اعلام آمادگی ترکیه برای تبدیل شدن به یک هاب گازی تنها دلیل برای پرداختن به این موضوع و استقبالی است که از سوی آنکارا صورت گرفته است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

 پوتین: می‌توانیم یک سیستم خط لوله گاز دیگر بسازیم

۱۳ اکتبر ۲۰۲۲ - نشست منطقه‌ای در قزاقستان : پوتین در جریان دیداربا رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه پیشنهاد داده بود که نقش میانجی واسطه میان مسکو و کیف را برای پایان دادن به جنگ اوکراین ایفا کند.

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در این نشست تاکید کرده بود که اگر ترکیه و خریداران احتمالی ما در کشورهای دیگر علاقه‌مند باشند، می‌توانیم یک سیستم خط لوله گاز دیگر بسازیم و یک هاب گازی در ترکیه برای فروش به کشورهای دیگر به‌ویژه اروپایی‌ها در نظر بگیریم.

از سوی دیگر نیز آنکارا نیز که در سال‌های گذشته گاز قابل‌توجهی از روسیه از طریق چند خط لوله به نام‌های ترک استریم و بلو استریم که از دریای سیاه می‌گذرد، دریافت کرده است، به پیشنهاد پوتین در مورد هاب گاز پاسخ مثبت داد.

 اروپا درگیر بحران گاز استو مصرف‌کنندگان از قیمت‌های بالا آسیب دیده‌اند و سیاستمداران نگران تأمین منابع کافی برای فصل زمستان هستند. از سوی دیگر، روسیه باید پس از حمله نورد استریم، مسیر جدیدی برای رساندن گاز خود به مصرف‌کنندگان اروپایی پیدا کند و این دلیلی بود تا ترکیه گزینه بله را انتخاب کند و با توجه به اینکه شاید ترکیه ساده‌ترین گزینه برای مسکو بوده باشد، روس‌ها بیشتر از حمایت از ترکیه به‌عنوان یک هاب گاز، به مسیرهای جایگزین و مشتریان جدید پس از تحریم‌ها و انفجارها نیاز دارند.

از سوی دیگر روسیه بیش از ۶۰ درصد گاز ترکیه را در دهه ۱۹۹۰ میلادی تأمین می‌کرد کهسهم آن در سال‌های اخیر به حدود ۴۰ درصد کاهش یافته است و آنکارا مجبور است گاز طبیعی را از منابع مختلفی مانند آذربایجان و ایران خریداری ‌کند و با توجه به این موضوع که این کشور درگیر چالش‌های ژئوپلیتیکی در دریای مدیترانه است، از این رو نقش‌آفرینی بزرگ‌تر در بازار انرژی منطقه‌ای اهمیت بیشتری دارد.

در واقع می توان اینطور گفت که ترکیه مدت‌هاست که تأکید کرده است که جمهوری ترک قبرس شمالی باید از حقوق مساوی با یونانی‌های قبرس درزمینهٔ اکتشاف ذخایر گاز دریایی در شرق مدیترانه برخوردار باشد و در مجموع می توان به این نتیجه رسید که، این پیشنهاد برای ترکیه بسیار جذاب استو بنوعی این آرزوی خود ترکیه است که به یک هاب ترانزیت گاز طبیعی تبدیل شود.

ترکیه چگونه می‌تواند تبدیل به یک هاب شود؟

چند چالش برای ترکیه، این کشوری که قصد و آروزی تبدیل شدن به یک هاب گازی را دارد، وجود دارد که طبق نظر کارشناسان انرژی، برای تبدیل‌شدن به یک هاب گاز، چندین منبع تأمین باید از جهت‌های مختلف و مسیر‌های تحویل مختلف در یک مکان که کشور مرکز قادر به تجارت گاز باشد، همگرا شوند و توافق‌های تجاری با شرکت‌های مختلف از کشورهای دیگر را امکان پذیر کند.

در واقع ترکیه محلی خواهد بود که در آن فعالان اقتصادی مختلف می‌توانند آزادانه درزمینهٔ تجارت گاز اقدام کنند و درنتیجه دریافت گاز بیشتر از روسیه برای تبدیل ترکیه به یک هاب گازی کافی نیست.

ترکیه باید قوانین چگونگی تبدیل‌شدن به هاب گاز را تعیین و اجرا کند و با توجه به این موضوع با گاز یک منبع نمی‌توان به هاب گاز تبدیل شد. ترکیه باید همه منابع را به‌طورکلی ارزیابی کند و باید به همین ترتیب پیش برود.

از سوی دیگر موقعیت ژئوپلیتیکی ترکیه بین کشورهای دارای ذخایر گاز - مانند روسیه، آذربایجان و ایران - و اروپای محروم از انرژی، شرایط عالی را برای آنکارا فراهم می‌کند تا به هاب گاز تبدیل شود.

آیا ترکیه به هاب گازی تبدیل می شود؟

همانطور که شاید از متون بالاتر دریافته باشید، ترکیه در مسیر کریدور گاز جنوبی (SGC) که گاز را از جمهوری آذربایجان به اروپا منتقل می‌کند، قرار گرفته است که موقعیت این کشور اجازه می‌دهد به عنوان مسیری برای ترانزیت گاز از سایر بخش‌های دریای خزر، بخش‌هایی از خاورمیانه و شرق مدیترانه استفاده شود.

از سوی دیگر رغبت ترکیه برای آنکه  تبدیل به یک کریدور گازی بزرگ اروپا شود و هر دو بخش ترکیه‌ای کریدور گاز جنوبی و زیرساخت شرکت دولتی بوتاس، ظرفیت مازاد برای انتقال گاز بیشتر را دارند، اما از سوی دیگر هر گونه افزایش جریان گاز برای رقابت با صادرات گاز روسیه به اتحادیه اروپا که سال میلادی گذشته به ۵۵ میلیارد متر مکعب رسید، مستلزم ده‌ها میلیارد دلار سرمایه‌گذاری برای توسعه منابع بالادستی جدید و خطوط لوله جدیدی است که به یکدیگر وصل شوند و این انتظار می‌رود که سه کنسرسیوم خط لوله کریدور گاز جنوبی، سرمایه‌گذاری برای کمپرسورهای ضروری را تایید کنند، اما شرکت بریتیش پترولیوم که میدان گازی شاه دنیز جمهوری آذربایجان را اداره می کند، هشدار داده است که این میدان نمی‌تواند همه گاز لازم برای یک مسیر توسعه یافته را تامین کند.

پروژه ترانس کاسپین ریسورسز

در صورتی که پروژه ترانس کاسپین ریسورسز تحقق یابد این امکان وجود دارد که؛ میزان بیشتری گاز، حتی دو برابر ظرفیت خط لوله فعلی ترانس آدریاتیک که ظرفیت انتقال ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز در سال به ایتالیا را دارد، می‌تواند موجود باشد.

اما در صورتی که مرحله نخست کریدور گاز جنوبی یعنی خط لوله قفقاز جنوبی فراتر از ظرفیت ۲۵ میلیارد متر مکعب در سال توسعه پیدا می‌کرد، حجم اضافه می توانست احتمالا از طریق ظرفیت بلااستفاده در خط لوله گازی ترانس آناتولی و شبکه ترانزیت شرکت بوتاس به اروپا منتقل شود.

بیشتر بخوانید:

 اردوغان: برداشت از میدان گازی دریای سیاه از سال آینده شروع خواهد شد

 معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه: سناریوی ایران خرید گاز روسیه و صادرات گاز خودمان به کشورهای همسایه است

 معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه اعلام کرد: امضای قرارداد ۴۰ میلیارد دلاری با روسیه/ ایران خط لوله فشار قوی را به کشوری واگذار نمی کند