کارشناس مسایل سیاسی و بین الملل در گفتگو با موج؛
تلاش عربستان برای نزدیکی به ایران از مسیر عراق
ادامه شرایط کنونی حاکم بر روابط میان ایران و عربستان به نفع هیچ یک از دو طرف نیست ضمن آنکه دولت یازدهم نیز درصدد آن است تا چالشهای موجود را در حوزه خارجی کاهش دهد که این می تواند درعین حال موقعیتی برای تعامل با ریاض باشد.
با توجه به سوابق دیپلماتیک کشورهای منطقه در ارتباط با مسائل ایران و حتی موضوعات فرا منطقهای، این کشورها همواره نقشهای پیامرسان از تهران به سایرین و برعکس بازی کردهاند.از همین رو شاهد هستیم که در حال حاضر کویت و عمان در خصوص عراق و جمهوری اسلامی ایران دست به چنین کاری زدهاند. در همین حال عربستان با هم پیمانان جبهه عربی خود و همچنین ترکیه و برخی کشورهای آفریقایی در این فضا به دنبال مقابله با جبهه مقاومت و نفوذ ایران در سوریه، عراق و افغانستان است.
سعودیها کماکان در عراق دست به اقدامات تروریستی و تخریبی میزنند. آنها در یمن باهدف کاستن از نفوذ ایران دست به صرف هزینههای گزاف نظامی و غیرنظامی زدهاند. آنها درصدد تثبیت موقعیتشان در خاورمیانه هستند.
با این وجود روابط تهران و ریاض نمیتواند با این کیفیت ادامه یابد. زیرا به نفع دو کشور نیست. براین اساس سفر عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان، از سفر به بغداد چند هدف را دنبال میکرد:
هدف اول آنها ایجاد افتراق میان ایران و عراق است. مقامات سعودی در نظر دارند با القا این دیدگاه که حکومت عراق میتواند مستقل عمل کند، میخواهند رهبران بغداد را علیه تهران تحریک کنند.
برنامه بعدی ریاض استفاده از این شکاف در مسیر فعال کردن عراق به عنوان میانجی میان عربستان و ایران است. در واقع سعودیها این شرط را میگذارند که اگر عراق مستقل شود میتواند این نقش را بازی کند.
اما جمهوری اسلامی ایران نمیتواند نقش واسطه ای را بپذیرد که در نتیجه آن ضعف اقتدار عراق به وجود آید. موضع ما در قبال عربستان همواره روشن است و تهران هیچ شرطی را نخواهد پذیرفت. ایران نسبت به عملیات تخریبی عربستان در یمن نگران است و جامعه اسلامی نمیتواند در خصوص این کشتارها بی تفاوت بماند.
هدف دیگر الجبیر از سفر به عراق، نقشهای از پس نقشههای گذشته این کشور برای منطقه است. عراق و ترکیه در شرایط کنونی با چالش مواجه هستند. بغداد همواره از حضور نظامی آنکارا در کشورش ابراز نارضایتی کرده است. در این شرایط بهبود روابط عراق و عربستان میتواند بر مناسبات عراق و ترکیه نیز اثر مثبت داشته باشد.
نکته مهمی که باید در این میان به آن اشاره کرد، فضای سیاسی ایران در خصوص نزدیکی به انتخابات ریاست جمهوری است. برخی از کشورهای منطقه و حتی فرامنطقه ای بر این باورند با توجه به روزهای پایانی دولت یازدهم، دولتمردان ایرانی قائل به تعامل برای تثبیت خود هستند.
این کشورها بر این باورند دولت کنونی ایران از مقبولیت و رضایتمندی لازم در داخل برخوردار نیست. از این رو تلاش دارند از فرصت مذکور برای کسب سهم در منطقه استفاده کنند. بنابراین شاید از کانالهای دیگر نیز پیام خود را به تهران میرسانند.
ضمن آنکه عربستان در این مقوله تنها نیست و این کشور نقش فرا منطقهای و بالاتری دارد و لازم به ذکر است که دولت جدید آمریکا تعاریف و کنشهایی با ریاض دارد که نتایج آن به کشور ما نیز ارتباط پیدا خواهد کرد.
در این وضعیت با توجه به آنکه دولت یازدهم مایل است در دور بعد نیز انتخاب شود، تلاش میکند چالشهای خود را در منطقه و فرا منطقه کاهش دهد. و این موقعیتی برای تعامل با عربستان خواهد بود.
به ویژه آنکه در مراسم حج را پیشرو داریم و تعیین تکلیف اعزام زائران ایرانی به مکه در افکار عمومی کشورمان اهمیت بسیار دارد و این بختی برای عربستان و اقبالی برای دولت ایران است.
اما این اشاره به این نکته ضروری است که جوانان انقلابی و پیروان بر حق حضرت امام خمینی بینانگذار انقلاب، هرگز اجازه نخواهند داد که سعودیها همچنان جنایات خود علیه مردم یمن ادامه دهند و در عین حال نسبت به شهدت صدها زائر ایرانی در مراسم حج گذشته بی تفاوت باشند.
ارسال نظر