، محمدجواد ظریف معاون راهبردی رئیس جمهور شامگاه جمعه در گفتگویی با بیان اینکه معاون راهبردی عنوان جدیدی است که آقای رئیس جمهور لطف کردند برای بنده در نظر گرفتند، افزود: علاقه زیادی برای ورود به دولت نداشتم، فکر می‌کردم وظیفه ام را در دوران انتخابات انجام دادم.

وی ادادمه داد: سرمایه اجتماعی دولت به گونه‌ای بود که دوستان داخل و بیرون دولت اصرار داشتند به شکلی در خدمت باشم، معاونت راهبردی گذشته‌ای دارد به عنوان مرکز بررسی‌های استراتژیک، در حد مشاوره به رئیس جمهور و این مرکز در دولت‌های مختلف فراز و فرودهای زیادی داشته، در دولت قبلی تقریباً به سمت تعطیلی رفت هرچند در ۶ ماه آخر زمانیان اقدامات خوبی داشتند.

معاون راهبردی رئیس جمهور افزود: وظایفی رئیس جمهور به ما دادند که به وظایف مرکز اضافه کردیم، ما در یک کلمه باید حلقه وصل جامعه مدنی و نخبگان با دولت باشیم، با این فرض که ما راه حل‌ها را نداریم و مسائل را هم خوب نمی‌دانیم.

وی ادامه داد: در معاونت راهبردی هیچ منفعت صنفی نداریم که کشور به چه سمتی برود، فقط می‌خواهیم مشکلات کشور حل شود، بعضی از مسائل در حوزه سیاست خارجی است. توازن فراگیر یکی نکاتی است که آقای پزشکیان در دوران انتخابات مطرح کردند؛ اینکه چطور می‌توانیم با همه رابطه داشته باشیم اما بر یک بلوک خاص متوقف نباشیم و بتوانیم از تمام شرکا بهترین بهره برداری را بکنیم.

ظریف ادامه داد: یا موضوع رابطه همسایگی. این موضوع از همه دستگاه‌ها فراتر است. ما خودمان را درگیر موضوعات روزمره سیاست خارجی نمی‌کنیم. نظراتم را ارائه می‌کنم ولی وظیفه اصلی ما این نیست. ما پروژه‌ای داریم به نام «ایران آینده» که بررسی می‌کنیم ایران در آینده با چه مشکلات و فرصت‌هایی مواجه خواهد بود.

وی تصریح کرد: رهبری فرمودند اگر این دولت بتواند در پایان چهار سال صد مدیر جوان تحویل کشور بدهد خوب است. شیوه‌های رسیدن به این هدف را بررسی می‌کنیم و معتقدیم بیش از هر زمان دیگری وقت حضور زنان در دولت است. در سطح معاونین وزرا به مراتب حضور جوانان بیشتر است، در معاونت راهبردی بیشترین حضور جوانان و زنان را داریم.

در انتخاب استانداران، دخالتی ندارم

معاون راهبردی رئیس جمهور در ادامه در خصوص انتصابات در دولت گفت: من عضو کمیته انتصابات دولت نیستم و نمی‌توانم توضیح دهم که چه اتفاقاتی افتاده؛ به عنوان عضو دولت از تصمیمات حمایت می‌کنم. من در روند تصمیم گیری ها، به طور مثال انتخاب استانداران، حضور ندارم بنابراین نمی‌توانم توضیحی بدهم، اما به عنوان عضوی از دولت از تصمیمات حمایت می‌کنم.

ظریف تاکید کرد: ما در معاونت راهبردی فکر می‌کنیم که دولت آقای پزشکیان سه مؤلفه اصلی دارد: وفاق، عدالت و توسعه گرایی. این دولت، دولت توسعه گراست که مفهوم عملیاتی و آکادمیک مشخصی دارد عدالت هم بخش بسیار مهمی است که در صحبت‌های آقای پزشکیان بوده و از مبانی انقلاب اسلامی است. و وفاق هم هست.

وی گفت: ما در معاونت راهبردی در مورد این مؤلفه‌ها داریم گفتگو می‌کنیم.

ظریف با تاکید بر اینکه ما جامعه متکثر هستیم و یک طرف نمی‌تواند نظرش را تحمیل کند، اظهار داشت: ما با نشنیدن سیاست‌هایی را دنبال کردیم که به نتیجه نرسیده، مثل حجاب و فیلترینگ. امیدوارم که با تمرین تحمل از همه طرف‌ها و تمرین شنیدن و تمرین گوش کردن، بتوانیم به یک نتیجه معقول تری برسیم ما که مبانی قرآنی را قبول داریم، به شنیدن اعتقاد داریم. شنیدن و تفکر بسیار مهم است.

معاون راهبردی رئیس جمهور تاکید کرد: شخصاً «وفاق» را به معنی گفتگو می دانم؛ آن را ادامه بحث گفتگوی تمدن‌های آقای خاتمی می دانم، در گفتگوی تمدن‌ها، کلیدواژه گفتگو است، نه تمدن.

وی ادامه داد: در گفتگو قرار است بشنویم، باید آمادگی داشته باشید قانع بشوید، نه اینکه از باورهایتان دست بکشید، اینکه بفهمید چرا ۵۰ درصد مردم در انتخابات شرکت نکردند، اینها نیاز به شنیدن دارد باید مردم را بشنویم، نه آنهایی که همیشه با آنها حشر و نشر داریم، شاید به نتایج متفاوتی برسیم

ظریف گفت: بعید می دانم آنچه چند نفر در مجلس در مورد بنده یا مسائل دیگر می‌گویند نظر کل اصولگراها در کشور باشد.

تصور اشتباهی است که فکر کنیم آمریکا ما را دوست دارد

معاون راهبردی رئیس جمهور در مورد روابط با آمریکا گفت: بله آمریکا با ما خوب نیست، این موضوع اصلاً نیازی به بحث ندارد اینکه فکر کنیم آمریکا به ما علاقه دارد کاملاً تصور اشتباهی است. اصولاً جامعه جهانی جای این گونه تعاملات نیست.

وی افزود: بسیاری از کنشگران جهانی علاقه‌ای به ما ندارند. در دهه ۷۰ میلادی که انقلاب اسلامی آمد، اولین نظامی بود که نظام دو قطبی را به چالش کشید، پنج عضو دائم شورای امنیت از عراق حمایت کردند.

ظریف گفت: پنج به علاوه یک که در مقابل ما نشسته بودند همه همکار متجاوز بودند. همان طور که ما توانستیم با روسیه و چین روابط معقولی داشته باشیم، باید موازنه فراگیر داشته باشیم که روسیه و چین احساس نکنند ما در هر شرایطی به آنها وابسته هستیم و می‌توانند هر بیانیه‌ای را علیه ما امضا کنند.

معاون راهبردی رئیس جمهور گفت: اروپا هم همین طور، اقدامات بسیار خصمانه‌ای را علیه ایران انجام دادند، مثل بیانیه اخیر و حمایت از رژیم صهیونیستی. اروپا، آمریکا و کانادا و بقیه با حمایت از اسرائیل ادعاهای حقوق بشری خودشان را به خاک سپردند.

وی گفت: ما باید منافع خودمان را بدست بیاوریم، نه اینکه کسی آنها را به ما بدهد.

ظریف ادامه داد: نباید بهانه به دست کسی بدهیم. در دوران ترامپ دیدیم که می‌خواست موضوع ایران را دوباره امنیتی بکند، اما در شورای امنیت شکست خورد. بیش از ۴۰۰ روز تلاش کردند قطعنامه تحریم تسلیحاتی ایران را تمدید بکنند ولی نتوانستند.

معاون راهبردی رئیس جمهور افزود: کسی نمی‌خواهد سراغ آمریکا برود. دنیا که جای دوستی نیست، جای منافع است. ما در گذشته نشان دادیم که می‌توانیم منافع خودمان را به دست بیاوریم.

وی تاکید کرد: سیاست همسایگی باید مبتنی بر فراگیری باشد نه حذف امروز که این اعتماد به نفس را داریم که می‌توانیم امنیت خودمان را بدون خرید از دیگر تأمین کنیم باید برویم سراغ منطقه قوی.

ظریف خاطر نشان کرد: آقای پزشکیان در اجلاس بریکس و بریکس پلاس شرکت کردند؛ بریکس یک امکان است، اتحادیه اقتصادی اوراسیا هست، اکو هست، این همکاری‌ها می‌تواند تبدیل به واقعیت شود. ایران باید از وضعیت استثنایی بودن خارج شود، تحریم‌ها برداشته شود، اف ای تی اف حل شود.

وی گفت: امروز به عنوان یک قدرت منطقه‌ای سر پا هستیم، ولی با حل مسائل کارمان را تسهیل می‌کنیم، باید زنجیره‌ها را از پای مردم باز کنیم، وقتی زنجیره‌ها از پای مردم باز شود خواهید دید که چه شکوفایی اقتصادی را شاهد خواهیم بود.

معاون راهبردی رئیس جمهور ادامه داد: زیاد شنیدیم که مسائل اقتصادی کشور بدون حل مسائل سیاست خارجی قابل حل نیست من در خصوص این گزاره نمی‌توانم از نظر اقتصادی اظهارنظر بکنم.

ظریف افزود: ولی از نظر کسی که در سیاست خارجی تجربه دارد می‌توانم بگویم که ما بحث سرمایه گذاری را داریم، بحث تحریم‌ها، بحث هزینه نقل و انتقالات پولی، هزینه‌هایی که به خاطر اف ای تی اف بر ما تحمیل می‌شود، ضمانت نامه‌ها با مشکل روبه رو می‌شوند، بالای ۲۵ تا ۳۰ درصد هزینه‌ها افزایش می‌یابد، طبق گفته آقای عادلی رئیس اسبق بانک مرکزی سرمایه گذاری خارجی در حوزه نفت و گاز ما حیاتی است تا بتوانیم تولید را بالا ببریم.

وی گفت: ما دارای سرمایه انسانی بالایی هستیم و ایرانی‌ها بسیار ثروتمند هستند، اما متأسفانه شرایط کشور به گونه‌ای است که نه تنها جذب سرمایه نداریم، بلکه فرار سرمایه هم داریم! بخشی از اینها به مشکلات حاکمیتی و قوانین خلق الساعه برمی گردد. از دولت گذشته حرکتی آغاز شد برای کم کردن دخالت دولت در اقتصاد در بخش ستاد تحول دولت. ما هم با آن همکاری می‌کنیم.

ظریف گفت: در مورد لایحه حجاب، لایحه حجاب پیش از ما تصویب و تأیید شده بود اما آقای پزشکیان برای کنترل شرایط تلاش فراوانی کردند و امیدواریم که یک راهکار معقول و مورد توافق جامعه را داشته باشیم

در مورد اینترنت و خبرنگاران هم همین طور، به شما اطمینان و شهادت می‌دهم که آقای پزشکیان این مسائل را دنبال می‌کنند و حساس هستند

معاون راهبردی رئیس جمهور افزود: آنهایی که از آمدن آقای پزشکیان راضی نیستند سعی می‌کنند بذر ناامیدی را بکارند. هنوز صد روز از دولت جدید نگذشته و توقعات باید تدریجی و اصلاحی باشد و باید با شنیدن حرف منتقدین و مخالفین به راهکار برسیم.

وی گفت: در ۸۳ و ۸۴ بحث عبور از خاتمی مطرح شد و حالا حسرت پیشرفت‌های اقتصادی آن دوران را می‌خوریم. من هرگز مردم را متهم نکردم، گروه‌های افراطی بودند که فکر می‌کردند می‌توانند حکومت را سرنگون کنند.

ظریف افزود: مردم به تندروها واکنش نشان دادند، به هر دو طرف واکنش نشان دادند. من گفتم در هر دو طرف فرار از گفتگو وجود داشت.

معاون راهبردی رئیس جمهور ادامه داد: در خصوص مسائل مختلف قضائی و اجتماعی، آقای پزشکیان تلاش‌های فراوانی کرده‌اند. ما در معاونت راهبردی گلایه‌های مردم را به ایشان می‌رسانیم، ایشان هم روش‌های مختلفی دارند برای شنیدن گلایه‌ها. شما دیده‌اید که از برخی احکام جلوگیری شده است، مثلاً در مورد دانشجویان و اساتید کارهای خوبی شکل گرفته است.

وی تاکید کرد: حرکت آقای پزشکیان یک حرکت اصلاحی است. در انتخابات ما انقلاب نشد، یک حرکت اصلاح گرانه شکل گرفته و باید توجه کنیم که این حرکت اصلاح گرانه طول می‌کشد. زود از اصلاحات ناامید نشویم. در ۸۳ و ۸۴ بحث عبور از خاتمی مطرح شد و حالا حسرت پیشرفت‌های اقتصادی آن دوران را می‌خوریم.

ظریف ادامه داد: باید بپذیریم که ما در جامعه متکثری هستیم. آقای پزشکیان با ۳۰ درصد رأی مردم آمدند، ۲۰ درصد که به رقیب ایشان رأی دادند، ۵۰ درصد هم رأی ندادند. ولی امروز ایشان خودشان را رئیس جمهور همه مردم می‌دانند.

معاون راهبردی رئیس جمهور در خصوص نگرانی‌های امنیتی و منطقه‌ای گفت: خاطرات علم را بخوانید، شاه هم همین نگرانی‌ها را داشته، اما مسیر متفاوتی را انتخاب کرد، مسیر وابستگی. ما الان توان دفاع از خودمان را داریم

پزشکیان با ۳۰ درصد رأی مردم آمدند، ۲۰ درصد که به رقیب ایشان رأی دادند، ۵۰ درصد هم رأی ندادند. ولی امروز ایشان خودشان را رئیس جمهور همه مردم می‌دانند

معاون راهبردی رئیس جمهور گفت: الان نه چنین وظیفه‌ای به ما محول شده، نه سیاست نامه‌ای قبلاً تدوین شده است.

وی ادامه داد: آقای رئیس جمهور بر تمرکز زدایی تاکید دارند و اینکه استان‌ها بتوانند برای خودشان برنامه ریزی کنند ما هم در معاونت راهبردی یک معاونت اجتماعی و استانی داریم.

ظریف گفت: ما باید امکانات سرمایه گذاری را در همه استان‌ها داشته باشیم. ایرانی‌ها به سرمایه گذاری در زادگاه و استان خودشان علاقه مند هستند.